علی الحسینی یکی از اعضای شورای ملی زعفران در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی ای بی اس نیوز ؛ به بررسی قیمت زعفران در بازار، وضعیت صادرات و تولید زعفران و علل قاچاق پرداخت.
قیمت زعفران در بازار چگونه است؟
الحسینی: زعفران در حال حاضر در دست کشاورزان و صادرکنندگان نیست و تنها عوامل بازار زعفران را با نگهداری در انبارها به قیمت بالایی می فروشند.
صادرکنندگان و تولیدکنندگان نقشی در بازار زعفران ندارند و به دلیل نبود نهاد نظارتی در بازار، سودجویان و واسطهها زعفران باقیمانده را در انبارها با قیمتهای گزاف در بازار به فروش میرسانند که با قیمت زعفران بسیار متفاوت است. . محصول را از کشاورزان خریداری کنید. آمارها حاکی از آن است که کشاورزان هر کیلوگرم زعفران را حداقل 30 میلیون تومان و حداکثر 43 میلیون تومان فروختند.
از آنجایی که متولیان بازار، بازرگانی هستند که با خرید زعفران و نگهداری آن در انبارها به دنبال سود نجومی هستند، نمی توان بازار را پیش بینی کرد.
تجار خارجی چگونه طلای سرخ ایران را خریداری می کنند؟
الحسینی: با توجه به نوسانات قیمت زعفران در بازار، قاچاقچیان و سوداگران با قاچاق زعفران تاریخ مصرف گذشته در انبارهای آن سوی مرز به دنبال سودجویی هستند که این امر به شهرت بزرگترین تولیدکننده زعفران لطمه می زند.
صادرکنندگان با ریسک بالایی مواجه هستند، زیرا بازگشت ارز به سامانه نما با مشکلاتی مواجه است که رونق قاچاق را تشدید می کند.
بر اساس آمار سالانه افغانستان 67 تن زعفران صادر میکند در حالی که تولید زعفران این کشور کمتر از 20 تن است که بخشی از زعفران قاچاق شده به این کشور به نام زعفران افغانستان صادر میشود. بنابراین باید مشکلات قاچاق زعفران حل شود.
سالانه چقدر زعفران از کشور به بازارهای هدف قاچاق می شود؟
الحسینی: آمارها حاکی از آن است که سالانه 10 تن زعفران از مرز قاچاق می شود و از آنجایی که حداکثر تاریخ انقضای زعفران 3 سال از زمان برداشت است، قاچاقچیان زعفران تاریخ مصرف گذشته را به انبارهای مرزی قاچاق می کنند که به آینده آسیب می زند. زعفران کشور زیرا ضرر آن را نمی توان با از دست دادن بازار جبران کرد.
بیشتر زعفران های قاچاق زعفران است که تاریخ مصرف آن تمام شده است در شرایط فعلی با ورود کسبه به بازار نسبت به افزایش قاچاق زعفران هشدار می دهیم.
امکان تولید زعفران در کشور چیست؟
الحسینی: بر اساس آمار اعلام شده سطح زیر کشت زعفران در استان خراسان بیش از 120 هزار هکتار است که به این معناست که امکان تولید بیش از هزار تن از محصول در کشور وجود دارد در حالی که تولید فعلی زعفران در کشور و کشور ما یک چهارم تا پنجم این مقدار را در اختیار دارد که برای تولید کمتر از 300 تن زعفران متکی به منابع و انرژی کشور است.
آمارها حاکی از آن است که بین 20 تا 25 درصد زعفران تولیدی در داخل مصرف می شود و مابقی صادر می شود. در شرایط فعلی که کمتر از 300 تن زعفران تولید می شود، احتمال مصرف 10 تا 15 درصد زعفران تولیدی در داخل کشور وجود دارد.
طلای سرخ ایران طبق آمار به 60 تا 68 کشور دنیا صادر می شود اما در صورت وجود مشکلات می توان سهم بیشتری را به دست آورد. به عنوان مثال سالانه 60 تن زعفران به امارات صادر می کنیم در حالی که حداکثر مصرف آن 5 تن است و 55 تن دیگر را به نام خود دوباره صادر می کنند. در حالی که خودمان باید این کشورها را شناسایی و مستقیماً صادر کنیم، متأسفانه سال هاست که از آنها غفلت کرده ایم.
اگر استراتژی دقیقی برای تولید و صادرات زعفران در نظر بگیریم، در نهایت میتوانیم از خامفروشی آن خودداری کنیم.
میزان تولید زعفران در هکتار چقدر است؟
الحسینی: طبق آمار تا دهه 60 بین 600 تا 700 میلی گرم در متر مربع تولید می کردیم که بیش از نیم گرم و معادل 6 تا 7 کیلوگرم در هکتار است در حالی که تولید فعلی کمتر از 2 کیلوگرم در هکتار است. هکتار علت را باید بررسی و حل کرد زیرا آینده از ما می خواهد.
با توجه به اینکه تولید زعفران در کشور ما به 3000 سال قبل بازمی گردد، آیا اقداماتی در این زمینه کافی نیست زیرا فرصت های زیادی را از دست داده ایم و برای کشوری که بیش از 90 درصد زعفران جهان را در سال اقتدار خود تولید می کند، چیز زیبایی نیست
با توجه به افزایش قیمت زعفران، ورود بازرگانان به بازار و تشدید قاچاق برون مرزی، بعید است میزان صادرات در سال گذشته به 286 تن برسد.