همکاری بین محیط زیست و صنایع برای کاهش آلودگی خلیج فارس

امید صدیقی در گفت وگو با ای بی اس نیوز وی افزود: در مجموع دو گروه آلودگی در آب دریا داریم. یکی مربوط به منابع آلودگی دریا با منشاء خشکی و دیگری مربوط به منابع آلودگی با منشاء دریایی است. آلاینده های منشاء زمین که اکثریت آلودگی را تشکیل می دهند به چند گروه تقسیم می شوند. اینها شامل گروه های مختلفی از صنایع تولیدی مستقر در مناطق ساحلی مانند پالایشگاه ها، پتروشیمی ها و فولادسازی می شود. فاضلاب این صنایع به دریا ریخته می شود، به عنوان مثال صنایع مستقر در حوزه آبخیز خلیج فارس پساب خود را به آب های زیرزمینی یا رودخانه ها می ریزند.

وی افزود: تاسیسات مناطق عمده ای مانند عسلویه و بندر امام – که مجتمع های پتروشیمی بزرگی دارند – هم باعث آلودگی هوا از فلر و فلر می شود و هم پساب تولید می کند. ما با اکثر این مجتمع ها همکاری داریم و از آنها خواسته ایم که سیستم تصفیه فاضلاب خود را تکمیل کنند.

اقدامات انجام شده برای مدیریت پساب مجتمع های پتروشیمی جنوب کشور

مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: همکاری با صنایع پتروشیمی به ویژه در عسلویه و بندر امام (ره) را آغاز کرده ایم. ما از آنها خواستیم که فاضلاب را بازیافت کنند و این کار شروع شده است، یعنی آنها باید ابتدا تصفیه خانه فاضلاب خود را تکمیل کنند، زیرا تصفیه خانه فاضلاب برخی از این تاسیسات ناقص بود، اما باید آن را تمام کنیم تا فاضلاب صنعتی می توانند به طور کامل تصفیه شوند، سپس آنها می توانند از فاضلاب تصفیه شده مجددا استفاده کنند.

وی با ذکر مثالی گفت: یکی از مشکلات مجتمع پتروشیمی بندر امام (ره) – که بزرگترین مجتمع پتروشیمی منطقه ماهشهر است – آلودگی جیوه بود. این مجتمع دارای واحد کلر قلیایی بود که آلودگی جیوه ای زیادی برای تولید پتروشیمی ایجاد می کرد و سال ها این آلودگی به دریا سرازیر می شد. خوشبختانه چند سال پیش عملیات واحد کلر قلیایی متوقف شد و قرار شد کارخانه بزرگ فرآوری احداث شود. ساخت این پالایشگاه از چند سال پیش آغاز شده و در روزهای اخیر آماده بهره برداری است. این تصفیه خانه ظرفیت تصفیه روزانه 40 هزار مترمکعب فاضلاب را دارد و با فعالیت آن تقریباً تمام پساب های صنعتی این مجتمع تصفیه می شود و پساب آن زیر استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست است. بیشتر فاضلاب های تصفیه شده در مجتمع مورد استفاده مجدد قرار می گیرند.

صدیقی افزود: پتروشیمی بندر امام (ره) آب زیادی که از رودخانه کارون می آید به میزان چند هزار مترمکعب در روز مصرف می کند. با راه اندازی این تصفیه خانه از پساب های تصفیه شده برای آبیاری فضای سبز استفاده می شود و پس از فرآوری مجدد در فرآیند تولید استفاده می شود. با این اقدام، هم آلودگی پتروشیمی ماهشهر به دریا زیر حد مجاز است و هم از پساب تصفیه شده در چرخه تولید و فضای سبز استفاده مجدد می شود.

وی تاکید کرد: هدف نهایی و گسترده‌تر ما «صفر آلایندگی» هم برای صنایع پتروشیمی و فولاد و هم برای سایر صنایع است. خوشبختانه واحدهای جدید بر همین اساس طراحی شده اند، یعنی ضایعات تولیدی آنها به لطف استفاده از فناوری های نوین در چرخه تولید بسیار کم است و پسماندهای تولید شده تصفیه و در چرخه تولید مورد استفاده مجدد قرار می گیرند.

مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: برای سایر صنایع نیز برنامه ای را دنبال می کنیم تا سیستم دایره ای ایجاد کنیم و عناصر و مواد آلاینده را بازیابی کنیم و به سمت دبی صفر حرکت کنیم. زیرا باعث صرفه جویی در هزینه ها و کاهش قیمت تمام شده محصولات و منتفع شدن درآمد کشور می شود. هدف ما در سازمان محیط زیست کاهش آلودگی و رسیدن به حد مجاز آلودگی است. در کشورهای توسعه یافته نیز چنین است.

صدیقی با اشاره به اینکه در فرآیند تولید مقدار زیادی دی اکسید کربن تولید می شود، گفت: طرح هایی در صنایع خانگی برای بازیابی دی اکسید کربن تولید شده و تبدیل آن به محصول قابل استفاده و یا به خوبی از کک در کوره ها استفاده می شود. این کک پس از احتراق تبدیل به زباله می شود. در گذشته هزینه های تخریب و دفع آن پرداخت می شد، اما اکنون با اجرای طرح های جدید می توان این کک را بازیافت و مجددا استفاده کرد.

وی خاطرنشان کرد: پروژه هایی برای استفاده مجدد از عناصر آلاینده تولید شده در صنایع پتروشیمی در حال انجام است که گامی مهم در کاهش آلودگی و کاهش مصرف انرژی و آب است.

تلاش برای کاهش مشعل گاز در جنوب ایران

مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه یکی دیگر از آلودگی های ناشی از صنایع به ویژه صنایع پتروشیمی و پالایشگاه ها آلودگی هوا است، گفت: در بسیاری از پالایشگاه ها، پتروشیمی ها مشعل ها یا فلرهای زیادی وجود دارد. و صنایع نفت و گاز، چه در دریا و چه در میادین نفتی خلیج فارس، چه در مناطق ساحلی مانند عسلویه در جنوب پارس و چه در مناطق نفت خیز خوزستان، آتش گرفته است. با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نفت برنامه ریزی های گسترده ای برای جمع آوری گازهای سوزان از مشعل ها و تبدیل آنها به فرآورده های مختلف گازی در حال انجام است. این کار علاوه بر کاهش آلودگی جدی هوا، درآمد بسیار خوبی نیز به همراه خواهد داشت. بر اساس نتایج یک گزارش، اگر گاز تمام فلرها جمع‌آوری و به فرآورده‌های گازی تبدیل شود، سالانه حدود 6 تا 7 میلیارد دلار درآمد برای کشور به همراه خواهد داشت.

وی افزود: وزارت نفت حداقل چهار برنامه برای جمع آوری گازهای دودکش از مشعل های چند منطقه مانند خارک و مناطق نفت خیز خوزستان دارد. این طرح هنوز در منطقه عسلویه که چندین پالایشگاه گاز در آن مستقر هستند، اجرایی نشده است. وزارت نفت در نظر دارد گازهای حاصل از احتراق مشعل ها را مناقصه و به فروش برساند. بسیاری از مجتمع های پتروشیمی خریدار این گاز هستند. در صورت تحقق این طرح تعداد زیادی فلر در منطقه عسلویه جمع آوری می شود و بخش زیادی از آلودگی هوای جدی که سلامت کارگران پتروشیمی و جمعیت منطقه را تهدید می کند کاهش می یابد و همچنین کاهش می یابد. درآمدزایی کنید.

صدیقی در بخشی دیگر از سخنان خود درباره نحوه نظارت سازمان حفاظت محیط زیست بر آلودگی نفتی دریاها و محاکمه صنایع متخلف به وجود قانون دریایی علیه آلودگی نفتی هیدروکربن ها تاکید کرد و گفت: سازمان بنادر و دریانوردی مسئول اجراست. این قانون در ایران حتی بسیاری از کشتی ها و تجهیزات مقابله با آلودگی نفتی و جمع آوری آن در اختیار این سازمان است. بر اساس این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست در کنار سازمان بنادر و دریانوردی به ویژه در حوزه بررسی خسارات زیست‌محیطی ناشی از آلودگی نفتی و اعلام مبلغ به دادگاه برای وصول جریمه شریک است.

مدیرکل دفتر بررسی و کنترل آلودگی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اگر یک دستگاه دولتی عامل آلودگی نفتی باشد، میزان خسارت به خود سازمان اعلام می شود نه به دادگاه، اما سوانح دریایی می تواند. به وقوع پیوستن. مثلاً یک کشتی خارجی در آبهای تحت حاکمیت ایران دچار سانحه می شود و باعث آلودگی نفتی می شود. در این صورت سازمان بنادر برای نجات جان انسان ها یا جمع آوری آلودگی های نفتی اقداماتی را انجام می دهد و برای جرایم و خسارات وارده به دادگاه مراجعه می کند. سازمان محیط زیست خسارت زیست محیطی را ارزیابی و به دادگاه اعلام می کند. خواه عامل آلودگی نفتی بخش خصوصی باشد یا بخش خارجی.

وی با تاکید بر اینکه بخش دیگر آلاینده های زمین را «پساب های شهری و روستایی» تشکیل می دهد، گفت: این فاضلاب در حوزه های آبخیز مناطق مختلف سواحل به طور مستقیم به دریا ریخته می شود. بیشتر فاضلاب این مناطق به بالادست رودخانه و در نهایت به دریا منتقل می شود.پسماندهای پلاستیکی عموماً پسماندهای خشک و زباله هایی هستند که از بخش خشکی به دلیل زباله های تولید شده توسط انسان به دریا تخلیه می شوند و در انواع مختلفی مانند پلاستیک وجود دارند. بطری ها و کیسه ها

فعالیت های نفتی و ترافیک دریایی منشاء آلودگی دریا هستند

صدیقی با اشاره به آلودگی دریا گفت: عمده این آلودگی شامل فعالیت های اکتشاف، استخراج و حمل و نقل نفت و گاز است. سکوهای نفت و چاه های نفت و گاز در دریا وجود دارد که دریا را با نفت آلوده می کند.

وی با بیان اینکه بخش دیگر آلودگی دریا مربوط به حمل و نقل دریایی و دریایی است، گفت: کشتی‌های حامل فرآورده‌های نفتی و کشتی‌های تجاری انواع آلودگی‌ها مانند فاضلاب، پسماند خشک و پسماند نفتی را تولید می‌کنند.

مدیرکل دفتر بررسی و مبارزه با آلودگی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه این آلودگی ها باید بر اساس پروتکل ها و کنوانسیون های مختلف به حداقل برسد، اعلام کرد: کنوانسیون «مارپل» شامل شش حوزه است که پنجمین آن عبارت است از. مربوط به زباله و زباله های کشتی ها ایران نیز به این کنوانسیون پیوسته است، هرچند مسئولیت اجرای آن در ایران بر عهده سازمان بنادر و دریانوردی است. طبق این کنوانسیون، کشتی‌ها باید تمام زباله‌های خشک خود را جمع‌آوری کرده و به صورت بسته‌بندی شده به بندر مقصد تحویل دهند. اسکله ها برای دریافت زباله از کشتی ها هزینه دریافت می کنند و باید پردازش، دسته بندی، بازیافت و غیره را انجام دهند. مثل زباله های شهری علاوه بر این، کشتی ها همچنین باید زباله های انسانی را به اسکله ها و بنادر تحویل دهند.

صدیقی در پایان گفت: پسماندهای نفتی مانند آب فن و روغن موتور و همچنین آلودگی ناشی از شستشوی مخازن کشتی ها باید طبق کنوانسیون «مارپل» به بنادر تحویل داده شود. در بنادر باید امکاناتی برای دریافت و تصفیه پسماندهای نفتی و آلودگی های نفتی ناشی از آن ایجاد شود و برخی بنادر مانند شهید رجایی بندرعباس، بوشهر، خارک، بندر امام در ماهشهر ساخته شده که البته باید تکمیل شود. این بنادر گروه های مختلفی از آلاینده ها را دریافت می کنند و از تجهیزات آنها بازدید کردیم.

انتهای پیام