راه توضیح این است که حقایق داستان را نشان دهیم

با توجه به این فرض که ما در علوم انسانی به چارچوب ها و نظریات اندیشه غربی تکیه می کنیم، توضیح در چنین زمینه ای چگونه امکان پذیر است؟
نه اینکه در انحصار غربی هاست، بلکه عقاید ما وجود دارد و اینطور نیست که همه جا خودشان را تحمیل کرده باشند و ما بیکار بمانیم. کارهای زیادی در این زمینه انجام شده است. همین انقلاب در چارچوب نظریات اسلامی ما اتفاق افتاد. انقلاب را به گونه ای تحلیل کردند که یکی بر اساس کتاب های دانشمندان خودشان بود و گروه دیگر همان را در رسانه های خود استفاده کردند. سرریز می شود به گروه ها و غیره. آنها الگوی دیگری هستند که می گویند انقلاب یک فریب بود و مردم اشتباه کردند. اینجا هم ده ها نظریه و نظریه وجود دارد و ما سکوت نکردیم. این تئوری ها پیش روی آنها گذاشته شده است و این اتفاق نیفتاده است که ما سکوت کنیم. در برخی از رشته‌های دانشگاهی، نظریه‌های غربی غالب است و اساتید بیشتر آن‌ها را تدریس می‌کنند و ذهن جوانان و دانشجویان را برای خود با نظریه‌های غربی به خود مشغول می‌کنند.

چرا «تبیین جهاد» به معنای خاص و عام آن در سال های تاریخ معاصر وجود نداشت؟

گفتمانی عمومی که در جنگ رسانه ای دشمن علیه واقعیت های انقلاب اسلامی مردم ایران با همه آحاد جامعه صحبت کند و بتواند نقش آفرینی کند. اما مسئولین در این زمینه وظایف بیشتری دارند.

بحث تبیین صرفاً به این دوران ربطی ندارد و ما باید همیشه تبیین انقلاب داشته باشیم و کاملاً از آنچه در میان است آگاه باشیم. اکنون با توجه به شرایط کشور -البته رسانه های بیگانه از اول انقلاب فعال بوده اند و وظیفه شکل دهی به افکار عمومی را بر عهده گرفته اند- فضای مجازی بسیار قوی تر شده و بسیاری از افراد کوتاه و نقطه دار ذهن جوانان را هدف گرفته اند. مردم و مردم طبیعی است که ما هم با آنها روبرو شویم. بحث شعور هم مهم است و باید بتوانیم با ابزارهای فکری، فکری، هنری، فلسفی و دینی خود را تبیین کنیم.

به گزارش ای بی اس نیوز، به نقل از دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای، بین آنها – ما در این جبهه کجا و کجا؟ 1400/11/03
«جهاد تبیینی» موضوعی است که در ماه های اخیر بارها در بیانات حضرت آیت الله خامنه ای مورد تأکید قرار گرفته و رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز ابعاد مختلف آن را بیان کرده اند. «جهاد تبیینی» یک تکلیف است. «جهاد تبیینی» یک تکلیف قطعی و یک تکلیف فوری است و هرکس که بتواند[باید اقدام کند]. » 1400/11/19

برخی تاریخ معاصر ایران را با مشروطیت آغاز می کنند. در آن زمان بیشتر روزنامه ها و کلوپ های شبانه به عنوان رسانه عمل می کردند. گروه های مذهبی در کار سازمانی و رسانه ای از گروه های طرفدار غرب عقب افتادند. آنها توانستند از آن بهره ببرند. حتی یکی از عواملی که مشروطه را تغییر داد و زمینه را برای کودتای رضاخانی فراهم کرد، عدم توضیح بود. این عدم توضیح باعث شد انقلابی به نام آزادی و عدالت به دست دیکتاتوری چون رضاخان بیفتد و راه نفوذ خارجی بسته شود، اما انگلیس و سایر کشورها نیز از طریق رضاخان وارد شدند. قهرمانان هم حرکت کردند و شخصیتی چون شیخ فضل الله نوری به شهادت رسید. زمان می برد تا مردم بفهمند رهبری از دست داده اند. این به دلیل عدم توضیح و تحلیل مردم بود.

یکی از راه های توضیح، خود داستان و درس گرفتن از آن است. مانند فردی که قبلاً ورشکست شده و ضرر کرده است، دوباره در همان نقطه سرمایه گذاری می کند. یکی به او می گوید بیا و این را بخوان، چون کسانی که قبل از تو این راه را رفته اند شکست خورده اند و تو به این سمت نمی روی. یکی از راه های توضیح دادن، نشان دادن داستان است. به همین دلیل است که دشمنان روی داستان سرمایه گذاری زیادی می کنند و با کمک فیلم و عکس و کلیپ داستان را تحریف می کنند. مثلاً در مورد تاریخ پهلوی، نشان دادن دوران طلایی این دوره که چنین چیزی وجود نداشت، بسیار دشوار است. دوران پدر و پسر بسیار تاریک است و به سختی می توان آن را طلایی کرد. با توجه به فشار اقتصادی و تحریم هایی که اکنون در جامعه وجود دارد، نیاز به توضیح بیشتر است. یکی از ابعاد تحریم ها این است که افکار عمومی را هدایت کند تا نشان دهد که انقلاب قادر به برآوردن نیازهای شما نیست. بنابراین، آنها باید رژیم گذشته را برجسته کنند. همه چیز متصل است. یکی از نقاطی که هدف دشمنان غیر از معیشت و اقتصاد است، تفکر مردم است. بنابراین راه هایی برای مقابله با آنها وجود دارد که یکی تولید اقتصادی و دیگری تولید فکر است; یعنی تولید فرهنگی و تولید فکر در شرایط تحریم بسیار مهم است. «جهاد تبیینی» نقطه تولید فرهنگی برای مقابله با تحریم است. تحریم ها دو طرف دارند. فرهنگی و روانی، اقتصادی و معیشتی. معیشت مردم باید با تولید اقتصادی بهبود یابد اما جبهه فرهنگی با تولید فرهنگی و فکری ساماندهی شود.

به نظر شما عدم تبیین در حوزه تاریخ معاصر پس از انقلاب چه ضرری برای ما داشته است؟

آنچه در پی می آید گفت وگویی است با دکتر موسی نجفی، استاد علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی، که به اهمیت تبیین وقایع تاریخی و ارائه گزارش دقیق از واقعیت های معاصر می پردازد.

زمینه و دلیل طرح موضوع «تبیین جهاد» رهبر معظم انقلاب در این مقطع چیست؟

اشاره کردید که باید روی روش ها کار کنید. در زمینه تبیین تاریخی چه سازوکارهایی باید در نظر گرفته شود تا این تبیین در آینده بهتری صورت گیرد؟

حضرت امام (ره) در مواجهه با شاه، آمریکا و جنگ نقش داشت. آنها رهبران انقلاب در دوران پس از جنگ بودند، اما آثار جنگ باقی ماند و جبهه گسترده تری در برابر رهبری گشوده شد. برخی سوالات در زمان حضرت امام خمینی رحمه الله بود اما در زمان رهبر معظم انقلاب جزئیاتی وجود داشت. جامعه مشکلات رژیم گذشته را پشت سر گذاشته بود و جنگ تمام شده بود، اما اینجا مشکل جدیدی به وجود آمد. چگونه کل کشور باید اداره شود. به نظر من امام خمینی (رحمه الله) بیشتر مخالف انتقال در سطح نظام بودند و رهبر انقلاب بیشتر به تبیین نظام و حرکت آن به سمت تمدن می پردازند.

ما نمی توانیم بگوییم او وجود نداشته است، پس این چه انقلاب هایی است که اتفاق افتاده است؟ نهضت نفت، انقلاب اسلامی و انقلاب مشروطه حاصل بیداری اسلامی و جهاد تبیین بود. شاید بتوان گفت در حجم انقلاب، دشمنان توانستند ضربه بزنند و آن را شکست دهند و از آن نیز غفلت شد. به محض وقوع انقلاب اسلامی، «جهاد تبیینی» کار خود را کرد و دشمن با تبلیغات خود نتوانست با انقلاب مقابله کند، اما پس از آن دشمنان از برتری رسانه ها و ابزارهای خود برای تغییر اوضاع استفاده کردند. جهت گیری افکار عمومی اما جناح های مذهبی و انقلابی در عین اینکه توانایی استفاده از ابزارهای مدرن را دارند، به ابزار سنتی خود نیز مجهز هستند. به همین دلیل توانستند در دوران پیش از انقلاب پیروز شوند، زیرا مخالفان فکر نمی‌کردند در مساجد، منبرها، حسینیه‌ها و اماکن مذهبی مانند آن قدرتی برای تبیین افکار عمومی وجود داشته باشد. این برای اولین بار در تاریخ معاصر امام خمینی رحمه الله کشف شد که می توان از این ابزار دینی استفاده کرد و انقلاب بزرگ دینی و اسلامی را آغاز کرد. این نشان می دهد که پیروزی اتفاق افتاده است، اما کافی نیست. چون دشمن برعکس می سازد و باید توضیح داد. ابزارهای سنتی و مذهبی نیز باید پس از چهل و پنج سال اصلاح و به روز شوند تا در مقابل این موج مؤثر واقع شوند. اما این کار انجام نشد.

سیره تشریحی و رهبری امام خمینی (ره) در 43 سال گذشته چه ویژگی هایی دارد؟

استاد علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی معتقد است یکی از راه های تبیین نشان دادن تاریخ است. به همین دلیل است که افراد متنفر روی داستان سرمایه گذاری زیادی می کنند و با کمک فیلم، عکس و کلیپ، داستان را می پیچند.

در آخر اگر نکته ای هست بفرمایید؟
در شرایط دهه پنجم انقلاب باید دقیقاً بتوانیم بر خلاف فضای ناامیدی و انحطاطی که برای انقلاب به تصویر کشیده شده است برویم و در مقابل این انحطاط هدف گذاری کنیم و در مقابل ناامیدی. ، جامعه را امیدوار کرده و جنبه های مثبت آن را بیشتر توضیح دهد. به نظر من جامعه ای که امیدش را از دست بدهد ناامید است. انقلاب ربطی به میانه روی ندارد. همچنین باید افق روشن آینده و مسیر سختی را که تاکنون طی کرده ایم به درستی تبیین کنیم.

به نظر شما مؤسسات و پژوهشکده های تاریخی در «جهاد تابعین» چه نقشی می توانند داشته باشند؟
«جهاد تبیینی» دو صورت دارد. یکی باید گروه هدف را هدف قرار دهد، یکی نخبگان و دیگری توده ها و اقشار وسیع تر را هدف قرار دهد. یعنی یکی به سمت قاعده هرم و دیگری به سمت بالای هرم حرکت می کند. توضیح این دو گروه متفاوت است. تبیین یک گروه خاص باید بیشتر علمی و مبتنی بر دلایل متقن و عقلی باشد، اما تبیین توده‌ها، توده‌ها و مردم عادی در عین اینکه باید عقلانیت داشته باشد، تبلیغات، حماسه، ادبیات، هنر و سینما را هدف قرار دهد. ، زیرا مردم عادی بیشتر به این مناطق گرایش دارند. کمتر آدم معمولی است که به مدارک گرایش داشته باشد و سراغ اسنادی که در رژیم پهلوی بوده و نشان می دهد رضاشاه وابسته به کشور بیگانه بوده است، نمی رود. مردم این را می پذیرند، اما برای نشان دادن آن به نسل جوان و مردم عادی، اثر هنری تاثیر بزرگتر و بهتری خواهد داشت. در این زمینه غربی ها بسیار قوی هستند و کار می کنند و دست به کار نمی نشینند، در شرایط جدید هم از رسانه ها و هم از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند. به همین دلیل است که وقتی شورش‌ها و نارضایتی‌های اقتصادی به وجود می‌آید، از رسانه‌ها و فضای مجازی برای جهت‌دهی سیاسی به خشونت استفاده می‌شود.