در سال گذشته بیش از 117 میلیون تن کالا در بورس کالا معامله شد

گزارش سالانه بورس کالا

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما به نقل از کالاخبر، بررسی داده های آماری بورس کالا نشان می دهد که در سال 1401 علاوه بر ثبت رکوردهای جدید در حجم و ارزش معاملات بر اساس کالاهای مختلف، 15 کالای اصلی و سوابق تاریخی اصلاح شده است. به طوری که علاوه بر ارزش کل معاملات در حجم و ارزش معاملات بازار فیزیکی، حجم و ارزش معاملات صنعتی و معدنی، حجم و ارزش معاملات پتروشیمی و نفتکش های ارزش معاملات کالا، رکوردهای جدیدی را شاهد بوده ایم.
همچنین در بازار اوراق مشتقه برای حجم و ارزش معاملات اختیار معامله و در بازار مالی برای حجم و ارزش گواهی سپرده کالایی، حجم و ارزش معاملات در صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی و ارزش استاندارد بالاترین قیمت ثبت شد. معاملات آتی موازی

بازار فیزیکی و آشوب صنعتی
سال گذشته در بازار فیزیکی بورس کالا در مجموع بیش از 117 میلیون و 722 هزار تن محصول و 68 هزار و 215 دستگاه خودرو معامله شد و ارزشی بیش از 956 هزار میلیارد تومان را به ثبت رساند. بررسی ها حاکی از افزایش 55 درصدی حجم معاملات و افزایش 52 درصدی ارزش آن در سال 1401 نسبت به سال 1400 است که بالاترین میزان افزایش در تاریخ معاملات بورس کالا از زمان ایجاد آن است.
معامله گران در سال گذشته 97 میلیون و 850 هزار تن انواع محصولات صنعتی و معدنی را به ارزش 571 هزار و 113 میلیارد تومان معامله کردند که نسبت به سال 1400 از نظر حجمی 70 درصد و از نظر ارزشی 54 درصد رشد داشته است.
در تالار محصولات پتروشیمی با ثبت رکوردهای جدید و رشد 180 درصدی حجم و 27 درصدی ارزش معاملاتی، معامله 6 میلیون و 349 هزار تن محصول به ارزش 184 هزار میلیارد تومان گزارش شده است.
در تالار فرآورده های نفتی نیز اگرچه حجم معاملات با اندکی کاهش 2 درصدی به 12 میلیون و 621 هزار تن رسید، اما ارزش معاملات با اوج جدیدی روبرو شد و با 34 درصد افزایش به 143 هزار و 639 میلیارد تومان رسید.
در بازار ثانویه نیز بیش از 900 هزار و 912 تن محصول در این بازار به فروش رسید که ارزش آن 12 هزار و 962 میلیارد تومان بود.
در تالار کشاورزی نیز 10 تن زعفران به ارزش 304 میلیارد تومان در حوزه فیزیکی معامله شد که نسبت به سال قبل 75 درصد از نظر حجم و 301 درصد افزایش داشت.
در قسمت شمش طلا 1219 کیلوگرم طلا به ارزش 2427 میلیارد تومان معامله شد.

تاثیرگذارترین محصولات در بازار فیزیکی
در بین تمامی محصولات، سیمان در سال 1401 با 20 میلیون و 861 هزار تن افزایش نسبت به سال 1400 بیشترین تأثیر را در افزایش حجم معاملات بورس کالا داشت و پس از آن، سنگ معدن گندله آهن و سپس کنسانتره با افزایش 7 میلیون و 977 هزار تنی معاملات ثبت شد. و به ترتیب 4969000 تن.
از نظر ارزشی پس از خودروها، شمش بلوم و بیلت فولادی، گلوله مس و کاتد در ارزش معاملات موثر بودند.

سهم قراردادها در بازار فیزیکی
بررسی ها نشان می دهد در سال 1401 معاملات در بازار فیزیکی بر اساس سه قرارداد نقدی، پیش پرداخت و اعتبار انجام شده و بیش از 92.3 میلیون تن محصول به صورت نقدی فروخته شده است. 21.1 میلیون تن در قالب قرارداد آتی و تقریبا 4.3 میلیون تن کالا به صورت اعتباری فروخته شد.

وزنه های سنگین بازار سهام کالا
در گروه محصولات صنعتی و معدنی بیشترین حجم و ارزش معاملات به شرح زیر بوده است:
بیشترین حجم معاملات به سیمان با 55 میلیون و 725 هزار تن نسبت داده شد، هرچند از نظر ارزش معاملاتی فولاد بیشترین سهم را داشت اما ارزش معاملات سیمان 37 هزار و 56 میلیارد تومان بود.
سنگ آهن با معامله 19 میلیون و 18 هزار تن در رتبه دوم سنگین تالار صنعتی قرار گرفت و ارزش معاملات آن به 53.5 هزار میلیارد تومان رسید.
پس از سنگ آهن، فولاد بیشترین حجم معاملات را در تالار صنعتی به خود اختصاص داد و معامله 17 میلیون و 568 هزار تنی این محصول به ارزش نزدیک به 318 هزار میلیارد تومان بود.
در گروه پتروشیمی بیشترین حجم معاملات به مواد پلیمری و مواد شیمیایی اختصاص داشت.
حجم معاملات مواد پلیمری نزدیک به 4 میلیون و 564 هزار تن به ارزش نزدیک به 151 هزار و 493 میلیارد تومان بود.
حجم تجارت مواد شیمیایی یک میلیون و 779 هزار تن به ارزش 32 هزار و 455 میلیارد تومان بود.
در گروه فرآورده های نفتی، بیشترین حجم معاملات مربوط به قیر، وکیوم باتوم و لیوان لیوان بوده است. حجم معاملات قیر نزدیک به 5.3 میلیون تن و ارزش آن تقریباً 59 هزار و 234 میلیارد تومان بود.
وکیوم باتوم با معامله 4 میلیون و 669 هزار تن به ارزش 49 هزار و 356 میلیارد تومان رسید.
عرضه کنندگان روغن کات نیز با فروش یک میلیون و 900 هزار تن ارزش معاملاتی 26000225 میلیارد تومانی را محقق کردند.

قرار گرفتن در معرض گزینه های معاملاتی در بازار مشتقه
در بازار مشتقه بورس کالا در سال گذشته شاهد ثبت 3 میلیون و 752 هزار و 391 معاملات آتی و اختیار معامله به ارزش تقریبا 20 هزار و 373 میلیارد تومان بودیم که نسبت به سال 1400 رشد 23 درصدی ارزش را نشان می دهد.
در این مدت 3 میلیون و 93 هزار و 250 قرارداد آتی به ارزش 20 هزار و 242 میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت و 659 هزار و 141 قرارداد اختیار معامله به ارزش 130.5 میلیارد تومان معامله شد.
افزایش قابل توجهی در زمینه قراردادهای اختیار معامله به ثبت رسیده است و بالاترین رقم در حجم و ارزش قراردادهای اختیار معامله نیز طی سال گذشته تغییر کرده است. افزایش حجم قراردادهای اختیار معامله نسبت به سال قبل 255.7 درصد و افزایش ارزش آن 146 درصد گزارش شده است.

بازارهای مالی در حال افزایش هستند
در بازار ابزارهای مالی بورس کالا، 9 میلیون و 776 میلیون و 629 هزار قرارداد به ارزش بیش از 72 هزار میلیارد تومان بین معامله گران معامله شد که حجم معاملات 241.5 درصد افزایش و ارزش آن 312 درصد نسبت به سال 1400 افزایش یافت.
از این میزان بیش از 8 میلیارد و 891 هزار قرارداد مربوط به صندوق های سرمایه گذاری کالایی به ارزش بیش از 34 هزار و 400 میلیارد تومان بوده است. در این بخش 251.4 درصد در تعداد قراردادها و 451 درصد در ارزش معاملات افزایش داشتیم و رکورد جدیدی به ثبت رسید.
در بازار ابزارهای مالی بورس کالا 838 میلیون و 509 هزار و 49 اوراق گواهی سپرده کالایی به ارزش 27 هزار و 870 میلیارد تومان و 46 میلیون و 961 هزار و 820 قرارداد سلف موازی استاندارد به ارزش 9 هزار و 772 میلیارد تومان داد و ستد شد. در بخش اوراق گواهی سپرده کالایی نیز افزایش 162 درصدی تعداد قراردادها و 183 درصدی ارزش معاملات مشاهده شد که رونق گواهی سپرده سیمانی در این حوزه موثر بود و منجر به ثبت رکورد تاریخی شد. افزایش 299 درصدی تعداد قراردادها و 606 درصدی ارزشی در بخش استاندارد سفته‌های موازی به ثبت رسید که بالاترین رقم را در بخش ارزش این معاملات ثبت کرد.
در حوزه اوراق گواهی سپرده شمش طلا که در پایان سال گذشته (27 اسفندماه) به سبد دارایی های بورس کالا اضافه شد، در مدت مشابه 146 هزار و 259 فقره اوراق بهادار به ارزش 43.8 میلیارد تومان معامله شد.