سفر وزیر خارجه عربستان به سوریه 3 دلیل راهبردی داشت/ چرخش ریاض به شرق به معنای رویگردانی از غرب نیست/ روابط پنهانی عربستان با اسرائیل ادامه خواهد داشت • رکنا

«احمد بخشیشی اردستانی» کارشناس مسائل منطقه در گفت وگو با خبرنگار رکنا به نقل از ایلنا، ضمن تشریح ابعاد سفر وزیر خارجه عربستان به سوریه و دیدار وی با بشار اسد، گفت: این سفر زمانی رخ داد که ریاض تمام روابط خود را با دمشق به مدت 12 سال قطع کرد، اما اکنون ساختار سیاست خارجی عربستان به این نتیجه رسیده است که باید به طور جدی در سوریه و کشورهای دیگری مانند «ایران و یمن» تجدید نظر کند. نحوه ارزیابی سفر فیصل بن فرحان به سوریه موضوعی است که چند محور در آن دخیل است، در یک نگاه کلی باید اشاره کنم که وزیر امور خارجه عربستان بر پیشبرد اهداف در سوریه بر اساس راه حل سیاسی تاکید کرد که نشان از تغییر دیدگاه ریاض نسبت به دمشق دارد، اما آنچه در این میان مهم به نظر می رسد، تغییر در سیاست خارجی عربستان سعودی است. سعودی‌ها یک استراتژی شرق‌گرا را اتخاذ کرده‌اند که بخشی از آن به دلیل رفتار جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و تیمش در کاخ سفید است.

وی ادامه داد: اسناد و داده های موجود نشان می دهد که عربستان سعودی به این نتیجه رسیده است که تیم فعلی کاخ سفید مانند دونالد ترامپ و جمهوری خواهان از ریاض حمایت نمی کنند و در این بین معتقدند ادامه حملات انصارالله به آرامکو ممکن است در حوزه انرژی به ریاض آسیب برساند این سوال در کنار نگرانی عربستان از رفتار دولت کنونی آمریکا قرار گرفت و تردید این کشور را نسبت به واشنگتن دو چندان کرد. بر این اساس، من فکر می‌کنم چرخش عربستان به شرق نوع خاصی از استراتژی را نشان می‌دهد، اما این به معنای فاصله گرفتن از غرب و آمریکا نیست، بلکه به معنای ایجاد تعادل در استراتژی‌های کلان سیاست خارجی است. نکته دیگری که درباره سفر وزیر خارجه عربستان به سوریه باید به آن اشاره کنیم، بحث روابط عربستان با پکن است. به یاد داریم که چند ماه پیش رئیس جمهور چین به عربستان سعودی سفر کرد و نشست مشترکی در آنجا با حضور او و با سران یا نمایندگان کشورهای عربی برگزار شد.

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: اگرچه آمریکا گفت که نشست مشترک شی جین پینگ با سران کشورهای عربی برای واشنگتن مهم نیست، اما احساس خطر کرد. پس از سفر رئیس جمهور چین به عربستان، ناگهان گزارش شد که چین میانجی عربستان و ایران شده است و اینجا بود که پکن متعهد شد که عربستان سعودی نفت آنها را درازمدت خریداری کند. دلیل توافق با ایران مشخص بود. عربستان می‌دانست که اگر جنگ یمن پایان نیابد، نمی‌تواند در صلح تولید نفت خود را افزایش دهد و نیازهای چین را تامین کند، به همین دلیل ابتدا مذاکرات و مصالحه را با تهران آغاز کرد، سپس پرونده یمن را در معرض خطر قرار داد. در مرحله اول دستور کار است و اکنون نیز اقداماتی را برای برقراری روابط با سوریه انجام داده است.

وی افزود: عربستان در جای دیگری به این نتیجه رسیده است که تنش در منطقه تنها به نفع اسرائیل خواهد بود و به همین دلیل سیاست خارجی ریاض به یکباره تغییر کرده است. در این بین برخی فکر می کنند که عربستان باید سوریه را برای عضویت در اتحادیه عرب دعوت کند تا بشار اسد در نشست بعدی این اتحادیه شرکت کند، اما من فکر می کنم حتی اگر رئیس جمهور سوریه به این نشست دعوت نشود. پیامی که باید از ریاض و دمشق ارسال شود، به دنیا فرستاده شده، مخابره شده است. فکر می کنم اکنون که وزیر خارجه عربستان به سوریه سفر کرده است، رهبران ریاض و دمشق در آینده نزدیک با یکدیگر دیدار خواهند کرد. آنچه در حاشیه این دیدار مهمتر به نظر می رسد این است که به اعتقاد من، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، تلاش می کند این کشور را به ژاپن دوم تبدیل کند و متوجه شد که در جنگ هیچ سودی برای آنها وجود ندارد و تنش ها

بخشایشی اردستانی گفت: می توان گفت ریاض وارد دوره بازنگری سیاسی شده است و در این میان اسرائیل نیز تا حدودی از این تغییر روند ناراحت و نگران است. لازم به ذکر است که در کشورهای عربی مخالفت چندانی با اقدام عربستان سعودی به عنوان برادر بزرگتر کشورهای عربی و اسلامی وجود ندارد و به نظر من سوریه در آینده نزدیک به اتحادیه عرب خواهد پیوست اما در مورد تل آویو باید گفت درگیری های داخلی اسرائیل به حدی افزایش یافته که حتی برخی رسانه های رژیم صهیونیستی از سفر وزیر خارجه عربستان به سوریه علیه نتانیاهو استفاده کرده اند. اگرچه این درگیری ها در داخل اسرائیل از دیدگاه برخی تحلیلگران بازی دموکراسی تلقی می شود، اما واضح است که نتانیاهو در شرایط فعلی وضعیت خوبی ندارد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: همه می‌دانند که ایران و اسرائیل درگیری‌های جدی بین خود دارند، اما از این نظر تهران تلاش کرده است تا سیاست منطقه‌ای خود را در مسیر آشتی با کشورهای مسلمان تقویت کند و از سوی دیگر، اسرائیل نیز در این مسیر قرار گرفت. به دنبال آن با موافقت ابراهیم برای محاصره ایران. اکنون معامله عربستان و ایران و سپس سفر وزیر امور خارجه عربستان به سوریه و حل بخشی از پرونده یمن، تل آویو را کمی نگران کرده است، اما به نظر من رابطه پنهانی اسرائیل و عربستان سعودی باعث خواهد شد. ادامه یابد و فعالیت های اقتصادی دو طرف مانند قبل خواهد بود.

خبر از رکنا