تسریع کاهش تلفات شبکه برق از طریق توسعه نیروگاه های تولید برق در مقیاس کوچک
00:00 – 12 سپتامبر 1403
عباس علی آبادی وزیر نیرو در دولت چهاردهم چه در برنامه هایی که به مجلس ارائه کرد و چه در سخنرانی های اخیر خود بارها به موضوع عدم تعادل انرژی و برق در کشور پرداخته است. عدم تعادلی که در سال های اخیر به تدریج انباشته شده به گفته وزیر نیرو، اکنون به 19700 مگاوات رسیده است که معادل کل مصرف دو کشور همسایه ماست.
اگرچه ریشه های عدم تعادل برق و راه حل های آن را باید در مسائل کلان و اقتصاد انرژی جست وجو کرد، اما افزایش ظرفیت نیروگاه ها یکی از راه حل های رفع عدم تعادل روزافزون در صنعت برق و جبران تاخیر در ظرفیت است. تولید برق ساختمانی در کشور که در سه سال دولت حائز اهمیت است سیزدهمین مورد در دستور کار قرار گرفت و در این مدت 10 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شد و بخشی از این افزایش بود. ظرفیت تولید نیروگاه های جدید محقق شد و بخشی از این هدف با افزایش ظرفیت نیروگاه های موجود محقق شد.
به عبارت دقیق تر، از سال 1400 و ابتدای دولت سیزدهم، 48 نیروگاه جدید با ظرفیت 6950 مگاوات، 2000 مگاوات برای افزایش ظرفیت عملی نیروگاه های گازی و رفع محدودیت نیروگاه های دیگ بخار احداث شده است. 414 مگاوات نیروگاه در مقیاس کوچک به بهره برداری رسیده است. موردی که شاید در این اعداد کمتر مشخص باشد، اما در افزایش ظرفیت و پایداری برق بسیار مهم است، نیروگاه های کوچک است.
رشد 8 درصدی تولید برق از نیروگاه های کوچک
همانطور که از آمار تابستان امسال و تا ابتدای شهریور ماه مشخص است، حداکثر تولید ناهمزمان نیروگاه های حرارتی کوچک در اوج امسال به منظور حفظ و افزایش سطح تولید و بهره برداری از انرژی های نو حاصل شده است. ظرفیت این ایستگاه از ابتدای امسال به 110 مگاوات رسیده است که نسبت به سال گذشته 8 درصد افزایش داشته است.
توسعه مولدهای حرارتی مقیاس کوچک با سازوکارهایی برای حمایت از این کار با خرید تضمینی از سال 1386 در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و در پنجمین برنامه متنوع سازی تامین انرژی در کشور، اهداف و مصوبات متعددی به تصویب رسید. بخش برق، که همچنین شاهد توسعه نیروگاه های انرژی کوچک بود. در مرحله اجرا، در سال های اجرای برنامه و از سال 1390 تا 1395، حدود 400 مگاوات نیروگاه کوچک تاسیس شد. در برنامه ششم اگرچه اعداد و ارقام به عنوان هدف توسعه در نیروگاه های کوچک تعیین نشده بود، اما در فاصله سال های 1396 تا 1400 حدود 500 مگاوات نیروگاه کوچک ساخته شد.
سال گذشته با ابلاغ کنترل‌های جدید خرید برق از نیروگاه‌های کوچک و امکان انعقاد قراردادهای دوجانبه از طریق مکانیزم تامین برق در بورس انرژی و معافیت مصرف‌کننده طرف قرارداد از برنامه‌های مدیریت مصرف، رویکرد توسعه این نیروگاه ها دنبال شد. مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت توفانیر می گوید: در راستای سیاست وزارت نیرو مبنی بر توسعه معاملات برق در بورس انرژی و حمایت از سرمایه گذاران، اولین قرارداد برق نیروگاه های تولید پراکنده با اعتبار بیش از 29 میلیارد تومان به ثبت رسید. در بورس انرژی
مشوق های خرید برق از نیروگاه های کوچک
سخنگوی صنعت برق افزود: بر اساس تصویب آیین نامه تامین برق نیروگاه های کوچک، خریداران برق نیروگاه های مذکور در بورس انرژی از برنامه های مدیریت بار مستثنی هستند و شرکت طوفانیر و مدیریت شبکه برق ایران نیز مستثنی هستند. این شرکت تحویل برق مبادله شده را در بازار آزاد تضمین می کند.
مدیرعامل طوانیر در خصوص مزایای نیروگاه های کوچک گفت: با توجه به اینکه نیروگاه های کوچک در مدت زمان بسیار کوتاه تری نسبت به نیروگاه های بزرگ وارد مدار شده و امکان ساخت نزدیک به محل مصرف را دارند، می توانند کمک زیادی به حل مشکلات شبکه به خصوص در مناطق دارای اولویت می کند.
ذاکروار، مدیر پروژه تولید برق منطقه ای تهران نیز گفت: امکان فروش برق مازاد این نیروگاه های کوچک در بورس یک مزیت اقتصادی است و تجمیع کنندگانی که صاحب نیروگاه های مقیاس کوچک هستند، با صرفه جویی می توانند، با اخذ … مجوز لازم برق مازاد آنها را تولید و در بورس انرژی بفروشید و تابلو برق باز کنید و از آنجا کسب درآمد کنید.
وی در خصوص ظرفیت تولید برق از طریق نیروگاه های کوچک در استان های تهران، البرز و قم گفت: در حال حاضر ظرفیت عملی تولید برق از طریق نیروگاه های کوچک در حوزه برق منطقه ای تهران حدود 300 مگاوات است.
نیروگاه های کوچک با راندمان بالاتر از میانگین راندمان نیروگاه های حرارتی بزرگ متعلق به شبکه برق و مجاورت آنها با محل مصرف، علاوه بر تامین برق، دارای مزایایی از جمله کاهش تلفات و بهبود کیفیت برق نیروگاه ها می باشند. شبکه برق کشور