سالم خبر: عباس کبری زاده، استاد و رئیس مرکز تحقیقات، اقتصاد و مدیریت دارویی دانشگاه علوم پزشکی تهران در یادداشتی اعلام کرد: معرفی بسترهای اینترنتی خارج از مقررات حاکم بر موسسات پزشکی و آیین نامه های حاکم بر کمیته های ماده ۲۰ و انضباطی. شوراهای نظام پزشکی اشتباه بزرگی است که می تواند اعتبار اعضای جامعه در معرض خطر را به خطر بیندازد.
سهل انگاری در تهیه پیش نویس مقررات مربوط به عرضه و حمل دارو از طریق بسترهای کسب و کار آنلاین باید مدنظر قرار گیرد و اصلاح شود. چگونه می توان بخشی از خدمات دارویی و زنجیره تامین دارو را به مؤسساتی که دارای صلاحیت تخصصی و علمی هستند که در کمیته های قانونی ماده 20 تأیید نشده است، پیش بینی و امکان پذیر کرد؟
بررسیهای محیط کسبوکار در افقهای 2030 و 2050 نشان میدهد که بیشترین میزان تحقیق، توسعه و نوآوری در بین سرمایهگذاران به حوزههای مرتبط با اکوسیستم اینترنت (دادهها، ارتباطات، اشیا) و سپس حوزه سلامت و درمان اختصاص دارد. . ظهور سریع نوآوری ها در زمینه هوش مصنوعی توجه بیشتری را به کاربردهای این علم در نوآوری های دارویی و پزشکی جلب کرده است.
زنجیره تامین دارویی در جوامع مختلف توسعه یافته و در حال توسعه یکی از پیچیده ترین زنجیره های تامین محصولات است که با خدمات تخصصی آمیخته شده است. ملاحظات و مقررات علمی، اخلاقی و قانونی که باید در کشف و کاربرد مولکولهای جدید در سیستمهای پیچیده حاکم بر تولید، نگهداری و حمل و نقل داروها با رعایت استانداردهای دما، رطوبت، نور، مدت نگهداری و غیره مورد استفاده قرار گیرد. که ممکن است در مناطق مختلف جغرافیایی استانداردهای متفاوتی را تحمیل و اعمال کنند که همیشه باید در نظر گرفته شود.
علوم کامپیوتر در زمینه سخت افزار در سال های اخیر به خدمات و توسعه بسیاری از علوم دارویی کمک کرده است. یکی از زمینههایی که تاثیر بسزایی در کارآمدتر کردن تحقیق و توسعه دارویی داشته است، علوم کامپیوتر است. کامپیوترهای پیشرفته که از دهه 1980 به دلیل استفاده از علم و داده های شیمی، فیزیک و زیست شناسی برای تسریع و تسهیل در کشف مولکول های پزشکی توجه شرکت های داروسازی را به خود جلب کرده اند، امروزه اولین عوامل هوش مصنوعی در زنجیره توسعه آن هستند. بنابراین، داروسازی را باید پیشروی برای بهرهبرداری از دانش سختافزاری و نرمافزاری در علوم کامپیوتر دانست. به طوری که در چهل سال گذشته بهره برداری از این دانش ملاحظات قانونی، علمی و اخلاقی رابطه پزشک و داروساز با بیمار را تضعیف کرده است.
بشریت به تجربه دریافته است که حوزه خدمات پزشکی و دارویی که آخرین حلقه آن ارتباط و گفتگو با پزشک و داروساز است به راحتی با ماشین جایگزین نمی شود. از این رو لازم دانستم با هدف جلوگیری از به خطر افتادن سلامت و جان بیماران، ملاحظاتی را که سیاست گذاران باید مدنظر قرار دهند، به صورت مکتوب بیان کنم.
الف- ملاحظات حقوقی و حقوقی
ایران یکی از کشورهای پیشرو در مشروعیت نظام سلامت است. اولین قانون دارو و دارو در ایران به بیش از صد سال پیش برمی گردد. زمانی که قانون امور پزشکی و دارویی در سال 1955 (1334 هجری شمسی) به تصویب مجلس شورای ملی رسید، بسیاری از کشورها از جمله برخی کشورهای اروپایی تا آن زمان قانون مدونی برای امور پزشکی و دارویی نداشتند. ایران صاحب قانون شد و این قانون با اصلاحات بعدی به مهم ترین و تأثیرگذارترین قانون حاکم بر امور پزشکی و دارویی کشور تبدیل شد. ماده 1 قانون مبانی چگونگی تشکیل موسسات پزشکی و دارویی را تبیین می کند.
همانطور که در متن ماده یک آمده است، تاسیس هر موسسه پزشکی و دارویی مستلزم اخذ مجوز از وزارت بهداشت است. مواد بعدی قانون (ماده 20) نیز کمیته هایی را برای بررسی صلاحیت مؤسسین و صدور مجوز ایجاد کرد. بدیهی و بدیهی است موسساتی که متقاضی مشارکت در ارائه خدمات دارویی در بخشی از زنجیره تامین دارویی هستند نیز مشمول این قانون بوده و قوانین و مقررات حاکم بر موسسات باید رعایت شود.
برای آنها باید دارو و دارو اعمال شود. بنابراین سهل انگاری در تدوین آیین نامه عرضه و حمل دارو از طریق بسترهای کسب و کار آنلاین باید مورد توجه و اصلاح قرار گیرد. چگونه می توان بخشی از خدمات دارویی و زنجیره تامین دارو را به مؤسساتی که دارای صلاحیت تخصصی و علمی هستند که مورد تأیید کمیته های قانونی ماده 20 قرار نگرفته است، پیش بینی و امکان پذیر کرد. از سوی دیگر، حفاظت از اطلاعات بیماران به ویژه هنگامی که این اطلاعات در بسترهای آنلاین جمع آوری می شود، حتی در کشورهای توسعه یافته نیز چالشی جدی است.
بنابراین هنگام استفاده از پلتفرم های اینترنتی در زنجیره تامین دارویی، ملاحظات و محدودیت های زیادی در نظر گرفته می شود. نگرانی در کشورهای در حال توسعه که زیرساخت های قابل اعتمادی برای حفاظت از داده های بیماران و گروه پزشکی و دارویی وجود ندارد و بهره برداری از آنها توسط ذینفعان و بازرگانان از طریق روش های بازاریابی و سوداگری یکی از مهمترین موانع بود.
ب- ملاحظات علمی
باید توجه داشته باشیم که دارو یک کالا نیست. اگرچه به تمام مولکول هایی که ساختار شیمیایی، بیولوژیکی یا طبیعی دارند و برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها استفاده می شوند، دارو می گویند، اما باید توجه داشت که چندین هزار مولکول شیمیایی، بیولوژیکی و طبیعی با خواص فیزیکی و شیمیایی مختلف فهرست شده است. آنها نام دارویی که به آنها داده می شود را می گیرند. این مولکول ها از نظر پارامترها و شاخص های فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و غیره یکسان نیستند. پایداری، حفظ اثر، اثرات ناخواسته یا سمی آنها در شرایط مختلف، در جمعیت های مختلف و غیره متفاوت است. پزشکان و داروسازان دوره های آموزشی پیچیده و طولانی را در دانشگاه می گذرانند و سپس دوره های بازآموزی را می گذرانند تا در انجام وظایف علمی خود متخصص و مؤثر شوند.
قانونگذاران در سطح ملی و بین المللی این نگرانی را مد نظر قرار داده اند و از این رو شاهدیم که همه کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه قوانین سختگیرانه ای دارند از جمله موسساتی که در حوزه پزشکی و دارویی فعالیت می کنند.
کشورهایی که زیرساخت قابل اعتمادی برای تضمین کیفیت دارو در چرخه توزیع دارند، همواره نگران آسیب دیدن کیفیت داروها در زنجیره های توزیع خارج از نخبگان وزارت بهداشت هستند. از سوی دیگر، نگرانی از داروهای تقلبی یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران سلامت در سطح ملی و بین المللی است. این مشکل یکی از معضلاتی است که حتی در کشورهای توسعه یافته نیز نگران کننده است.
سهم داروهای تقلبی در کشورهای در حال توسعه گاهی به 30 تا 50 درصد از سهم بازار می رسد. این را در کشور خود شاهد بوده ایم که نظام سلامت متمرکز و زیر نظر وزارت بهداشت است، مراقبت و بازرسی گسترده، تبلیغات ماهواره ای و… داروهای تقلبی و مضر یکی از دغدغه های مردم است. سیستم سلامت. مسلماً معرفی بسترهای اینترنتی خارج از مقررات حاکم بر موسسات درمانی و آیین نامه های حاکم بر کمیته های ماده 20 و هیئت های انتظامی نظام پزشکی اشتباه بزرگی است که می تواند سلامت افراد جامعه را به خطر بیندازد.
ما باید در نظر داشته باشیم که مصرف کنندگان مواد مخدر عموماً دانش کافی برای تشخیص خطرات سوء مصرف مواد مخدر و تمایز بین مواد قابل استفاده و داروهای بی فایده ندارند. از سوی دیگر، تجربه تامین مایحتاج زندگی با استفاده از بسترهای اینترنتی ثابت می کند که تمایل به استفاده از کالاهای عمومی تولید شده توسط بسترها، کالاهای پزشکی و دارویی را ناراضی نخواهد گذاشت. بنابراین باید به موضوع نمایش و حمل دارو از طریق پلتفرم هایی که توزیع کننده کالاهای عمومی هستند پرداخته شود و دیدگاه آنها توسعه هر چه بیشتر بازار و فروش است که باعث تحریک تقاضا و افزایش مصرف دارو می شود. صرف نظر از تداخلات غذایی و دارویی، تداخلات دارویی و عوارض جانبی مصرف خودسرانه داروها و … با نهایت احتیاط برخورد خواهد شد. به همین دلیل باید مراقب سلامت بیماران قبل و بعد از عرضه دارو در مقابل عوارض ناخواسته داروها بود.
خطاهای دارویی، تداخل دارویی و غیره از مهمترین وظایف داروسازان و پزشکان است و با قطع ارتباط بیمار و داروساز داروخانه، این خدمات می تواند سلامتی بیماران را به خطر بیندازد.
از جمله توصیه های سازمان جهانی بهداشت، لزوم عجله نکردن در استفاده از فناوری های نوین در حوزه سلامت و شروع به کارگیری فناوری های جدید به تدریج و با داروها و خدمات کم خطرتر است. یکی دیگر از توصیه های علمی سازمان بهداشت جهانی حفظ یکپارچگی خدمات نظام سلامت تحت نظارت یک سازمان واحد است که در حال حاضر در اکثر کشورها از جمله ایران مسئولیت آن بر عهده وزارت بهداشت است. قطع این زنجیره یکپارچه و تضعیف انصاف و صداقت می تواند خطرناک باشد.
ج- ملاحظات اخلاقی
اخلاق در حوزه پزشکی و داروسازی جزء لاینفک این حرفه است. از زمان یونان باستان، زمانی که سوگند بقراط برای ورود به عرصه پزشکی الزامی شد، اخلاق پزشکی بخشی از آموزش پزشکی و خدمات حرفه ای بوده است.
پزشکان، داروسازان و سایر متخصصان پزشکی موظفند هنگام ترک تحصیل و شروع به کار سوگندنامه ای حاوی تعهدات را بخوانند و امضا کنند. این تعهدات به طور خاص با هدف مراقبت از بیماران، عدم آسیب رساندن به بیماران، احترام به حریم خصوصی بیمار، حفاظت از اطلاعات بیمار، اجتناب از افشای اطلاعات بیمار، اطمینان از اینکه مداخلات فرد به نفع بیمار است، برای جلوگیری از ایجاد تقاضا است. ، برای رسیدگی مالی به بیماران و… تاکید می شود .
اینها اصولی هستند که نمی توان آنها را از خدمات حرفه ای پزشکی و دارویی جدا کرد. بنابراین اطمینان از رعایت اصول اخلاق حرفه ای در عرضه و حمل دارو در بستر اینترنت باید جزء لاینفک این سرویس باشد و تمامی مصادیق ذکر شده در این دستورالعمل ها مورد توجه قرار گیرد. به طور خلاصه پیشنهاد می شود به موارد فوق اشاره شود:
1- با عنایت به اینکه نظرات انجمن های تخصصی از جمله سازمان نظام پزشکی، سندیکای داروسازان، سندیکای متخصصان علوم دارویی، انجمن اخلاق پزشکی و سایر سازمان های ذیربط در تدوین نظام نامه مورد توجه قرار نگرفته است. دو وزیر محترم پیشنهاد می شود به منظور رفع نواقص ذکر شده در برخی از قسمت های آن (از بعد قانونی، علمی و اخلاقی)، اجرای آیین نامه مذکور به مدت شش ماه متوقف شود.
2- پیشنهاد میشود در اجرای این دستورالعمل برنامهای بلندمدت تدوین شود و سه سال اول به تهیه و حمل محصولات کمخطر مانند مکملهای غذایی و داروهایی که نیاز به نسخه ندارند و بازنگری داروهای گیاهی طبیعی (عوارض جانبی) محدود شود. . این داروها را نباید با دید ساده مقایسه کرد) و سپس داروهای دیگر با خطرات کمتر به تدریج اضافه می شوند.
3- با استناد به ماده 1 قانون و آیین نامه امور پزشکی و دارویی مصوب 1334 مجلس شورای ملی و اصلاحات بعدی آن، سکوهای عرضه و حمل و نقل دارو، مؤسسات پزشکی و دارویی تلقی شده و مشمول قانون فوق الذکر می باشند.
4- برای حفاظت از داده های بیمار، جلوگیری از حدس و گمان داده ها، جلوگیری از تحریک تقاضا، مراقبت مالی از بیماران و غیره باید تمهیداتی اتخاذ شود.
5- با استناد به ماده 2 قانون و آئین نامه امور پزشکی و دارویی مصوب 1334 مجلس شورای ملی، کارگران مؤسسات تهیه و حمل و نقل آنلاین دارو باید آموزش دیده و واجد شرایط باشند و صلاحیت این افراد به تأیید مراجع محلی برسد. . دانشگاه علوم پزشکی.
6- رسیدگی به تخلفات سکو مانند سایر نهادها در حیطه اختیارات موضوع ماده (20) قانون تنظیم امور پزشکی و دارویی است. مشتریان و بیماران نیز حق دارند نسبت به عملکرد پلتفرم ها به هیأت های انتظامی نظام پزشکی شکایت کنند.
7- باید برنامه ای تدوین شود تا داروساز داروخانه پس از دریافت دارو برای بیمار، متعهد شود مشاوره های لازم را از طریق تلفن به بیمار ارائه دهد و مشاوره های ارائه شده به نحو مقتضی ثبت شود.
8- باید برنامه ریزی برای ارسال فرم های گزارش عوارض دارویی برای بیماران (به صورت فیزیکی یا آنلاین) به همراه بسته دارویی که در صورت نیاز توسط آنها پر و ارسال شود./شرق
منبع خبر: https://www.saalemnews.com/news/16790/%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC-%D8%B6%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85-%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C-%D8%AE%D8%B7%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%DB%8C
تحریریه ABS NEWS | ای بی اس نیوز