عدم اطمینان اقتصادی مانع از حضور بخش خصوصی در اقتصاد می شود

به گفته این روزنامه نگار خبرگزاری صداوسیما پرویز خوشکلام خسروشاهی کارشناس اقتصادی گفت: رقابت سالم یعنی تلاش یک بنگاه اقتصادی برای ارائه محصول با کیفیت و قیمت مناسب برای جذب مشتریان بیشتر. کیفیت و قیمت مناسب دو عنصر اصلی فعالیت اقتصادی سالم هستند.

وی ادامه می دهد: گاهی اوقات می توان به دلایلی غیر از راندمان و بهره وری بالاتر قیمت را کاهش داد. مثلاً از فرصت هایی که دیگران ندارند بهره مند شوید یا از رانت ها و امتیازات انحصاری بهره ببرید. بنابراین، این کاهش قیمت به دلیل ظرفیت شما و شرکت شما نیست، بلکه به دلیل انواع مختلف رانت است که شما را از سایر رقبا پیشی می‌گیرد. این نوع رقابت سالم نیست. رقابت سالم به این معنی است که می توانید قیمت ها را تنظیم کنید و مشتریان بیشتری را با همان شرایط افزایش بهره وری جذب کنید.

خوشکلام خسروشاهی افزود: اگر همه فعالان اقتصادی رقابت سالم داشته باشند، نتیجه آن ارتقای کیفیت، بهره وری بالاتر، قیمت مناسب، رفاه بهتر و توسعه اقتصادی بهتر خواهد بود. کالاهایی که نهادهای عمومی غیردولتی با آن کار می کنند، کالاهای عمومی هستند. بنابراین این خطرات توسط این سازمان ها درک نمی شود، اما این یک موضوع اساسی برای موسسات خصوصی است. در اقتصاد ما، قراردادهای بزرگ برای بخش عمومی و دولتی محفوظ است. این رانت به کارایی شرکت ها مرتبط نیست.

این کارشناس اقتصادی گفت: تامین مالی برای بنگاه خصوصی بسیار گران است اما بنگاه های دولتی و دولتی به راحتی می توانند سرمایه و تجهیزات بیشتری را تجهیز کنند. این منجر به افزایش اندازه شرکت عمومی غیردولتی می شود که مشابه یک انحصار طبیعی است.

وی گفت: در قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 این موارد به تفصیل بیان شده و می تواند از رقابت ناسالم جلوگیری کند اما در عمل نمی بینیم که این امر اجرایی شده است.

خسروشاهی افزود: بعد از انقلاب تصوری از بخش خصوصی وجود داشت که با تصور فعلی متفاوت بود. اصل 44 قانون اساسی بر اساس نظر زمان تدوین شد و مالکیت بخش خصوصی منفی تلقی شد. اما با گذشت زمان، رویکرد تغییر کرده است. این تغییر مستلزم آن است که بخش خصوصی تقاضا کند که فضا در اختیار آنها قرار گیرد، اگر فضا فراهم نشود، املاکی که به شما داده شده است، هیچکس آنها را از شما نخواهد خرید، در نتیجه شبه دولتی ها آنها را گرفته اند.

این کارشناس اقتصادی گفت: با توجه به ریسک ها و ابهامات موجود در اقتصاد ایران، بخش خصوصی آمادگی انجام پروژه های بزرگ را ندارد. به عبارت دیگر، مشکل تنها در حضور نهادهای عمومی غیردولتی و رانت آنها نیست. علاوه بر این، خود بخش خصوصی تمایل چندانی به حضور در صحنه اقتصادی و فعالیت‌های عمده ندارند. زیرا عدم اطمینان فضای کسب و کار به حدی است که بنگاه اقتصادی از دست دادن سرمایه خود بیم دارد.

خوشکلام خسروشاهی به تشریح انواع ناامنی پرداخت و با بیان اینکه ناامنی سه دسته است، گفت: اول مسائل بین المللی، دوم مسائل ملی و نکته سوم ارتباط بنگاه اقتصادی با دولت است.