ساخت کم هزینه سد زیرزمینی سنگنه در استان خراسان رضوی
به گزارش خبرگزاری ای بی اس نیوز “فایل معجزه آبخیزداری» ; یکی از طرح‌های آبخیزداری برای جمع‌آوری و ذخیره آب باران به منظور تغذیه سفره‌های زیرزمینی و تامین نیاز آبی مصارف مختلف، استفاده از سدهای زیرزمینی است. از مزایای این روش می توان به کاهش تبخیر از سطح آزاد آب، عدم ته نشین شدن مواد ریز و مسدود شدن آبخوان، کاهش آلودگی آب و امکان بهره برداری مستقیم از آب در پایین دست یا حفر آب اشاره کرد. چاه موقت وجود دارد، عدم آسیب به مخزن، پایداری بالا سازه عدم وجود تهدید برای ساکنان و ساختمان های پایین دست سد است.
absnews
یکی از پروژه های موفق سدسازی زیرزمینی که با هزینه بسیار کم در کشور ساخته شده است، سد زیرزمینی سنگنه کلات در استان خراسان رضوی است که توانسته آب شرب رایگان را در اختیار دام های این منطقه قرار دهد. دکتر علی باقریان، رئیس اداره تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری استان خراسان رضوی در خصوص وضعیت منطقه قبل از احداث سد زیرزمینی، تامین آب با کیفیت مناسب و کمیت کافی در مواقع نیاز را یکی از دغدغه های اصلی دانست. برای کشاورزان منطقه از زمان احداث سد زیرزمینی، تمامی چاه های دام در منطقه (5 حلقه چاه) به شدت کم آب یا کاملا خشک شده بودند. کیفیت آب چاه ها بسیار ضعیف و عملاً غیر قابل شرب بود. برخی از دامداران به دلیل مشکلات تامین آب دام های خود را فروخته و منطقه را ترک کرده اند. بقیه دامداران منطقه بیشتر آب مورد نیاز حدود 8000 راس دام را با هزینه های بالا از طریق تانکرهای متحرک تامین می کردند. علاوه بر این، آب های سطحی حاصل از برداشت آب باران که به طور سنتی در چاله ها یا مخازن سطحی ذخیره می شد، علاوه بر آلوده بودن، در زمستان یخ می زد و عملاً دامداران برای تأمین آب شرب دام با مشکلات زیادی مواجه می شدند.
به گفته باقریان، دامداران از ۱۵ مهر تا ۱۵ اردیبهشت به مدت ۶ ماه در منطقه حضور دارند. آب شرب مورد نیاز روزانه برای هر دام کوچک به طور متوسط 5 لیتر است. در شرایط کنونی آب مورد نیاز روزانه 8000 راس دام سبک منطقه به راحتی و بدون دغدغه توسط سد زیرزمینی سنگنه تامین و به صورت رایگان در اختیار کشاورزان قرار می گیرد.
تامین آب شرب کانون دام استان خراسان رضوی با آبخیزداری
رئیس مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری استان خراسان جنوبی ادامه داد: طی دو بارندگی که در مهرماه سال 90 در محدوده سدسازی رخ داد و منجر به رواناب شد، عمق آب چاه های داخل مخزن زیرزمینی حدود 0.3 متر بود. (نزدیک سنگ بستر) به حدود 7.5 متر رسید. حتی پس از گذشت چند ماه از خشک شدن سد، به دلیل برداشت آب برای آبیاری چندین هزار راس دام، عمق آب در همان محدوده باقی ماند که نشان دهنده تامین مداوم مخزن سد توسط جریان های زیرزمینی است و حاکی از بسیار زیاد است. آب بندی خوب سد طی این بارندگی ها حدود 8000 مترمکعب آب در مخزن سد زیرزمینی ذخیره شد که نیاز سالانه دام های منطقه سنگنه را به طور کامل تامین می کرد.
صرفه جویی بیش از یک میلیارد تومانی برای کشاورزان با ساخت سد زیرزمینی
رئیس مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه مطالعه و اجرای سد آب زیرزمینی سنگنه با اعتباری بالغ بر 150 میلیون تومان انجام شد، می گوید: پس از ساخت و بهره برداری از آب های زیرزمینی. سد نزدیک به یک لیتر در ثانیه است که سالانه حدود 16000 متر مکعب آب به کشاورزان می رسد. آب کافی برای دام در عمق چند متری زمین و در مخزن آبرفتی سد زیرزمینی در مواقع نیاز و به مقدار لازم به راحتی در اختیار دامداران قرار می گیرد. ضمناً آب های زیرزمینی از کیفیت خوبی برخوردار بوده و برخلاف منابع آب سطحی، در زمستان دمای مناسبی برای آبیاری دام دارد و از آلودگی های سطحی در امان می باشد.
درباره این فایل بیشتر بدانید:
باقریان گفت: این مشکلات منجر به مطالعه و احداث سد زیرزمینی با هدف تامین آب چشمه پایدار کشاورزان منطقه مرزی سنگنه کلات که مرکز پرورش استان خراسان رضوی است، شد. وی گفت: مطالعات سد زیرزمینی سنگنه از زمستان 1387 آغاز و در پایان سال 1388 به پایان رسید و این سد در تابستان 1389 ساخته شد و در پاییز 1390 زیر آب رفت.
تحریریه ABS NEWS | ای بی اس نیوز