یکی دیگر از آفت های تغییر کاربری اراضی کشاورزی، افزایش کانون های گرد و غبار در کشور است. در این راستا، بررسی های انجام شده توسط ستاد ملی در 6 استان ریزگرد کشور برای تعیین خسارات ناشی از گرد و غبار، نشان می دهد که کل خسارت سالانه این پدیده به منابع زیستی و اقتصادی معادل 0.1 درصد تولید ناخالص داخلی است. تولید ناخالص داخلی) این استان ها. و میزان خسارت ناشی از پدیده گرد و غبار طی یک دوره 10 ساله (1397-1406) بالغ بر 590 تریلیون ریال برآورد شده است که در صورت انجام اقدامات موثر به ویژه در جهت حفاظت از اراضی و جلوگیری از تغییر کاربری می توان گفت. رفاه اقتصادی جامعه طی یک دوره 10 ساله در این 6 استان به همین میزان بهبود خواهد یافت. همچنین بر اساس سیاست ملی و ستاد هماهنگی «مدیریت» برای مقابله با پدیده گرد و غبار، مساحتی در حدود 35 میلیون هکتار در کشور وجود دارد که در 23 استان و اراضی کشاورزی پراکنده است. تغییر کاربری مطمئناً این حوزه را افزایش خواهد داد.
در نهایت باید گفت که تغییر کاربری اراضی چالش اصلی کشاورزی و محیط زیست پایدار است و در صورت تداوم روند کنونی بدون شک این چالش به شکل بحران های زیست محیطی فراتر از سیل و گرد و غبار و در اشکال ملموس تر مانند بحران های زیست محیطی به خود می گیرد. به عنوان کمبود شدید منابع آب، گسترش بیابان زایی، مهاجرت خسارات هنگفت اقتصادی پدیدار خواهد شد. بنابراین تداوم حیات منوط به تغییر اساسی در ساختار اداری، قانونی، مدیریتی، پژوهشی و آموزشی برای حفاظت از میراث ملی و عمومی، یعنی جنگلها، مراتع، رودخانهها، سواحل و حفاظت از اراضی کشاورزی است. و در این راستا، تصویب قوانین الزام آور، شفاف، جامع با حداقل استثناء برای حفظ اراضی کشاورزی و جلوگیری از تغییر کاربری آن، یکی از مهمترین نیازهای حوزه قوانین و مقررات کشاورزی و منابع طبیعی خواهد بود. زیرا متأسفانه این قوانین و مقررات به مرور زمان به نفع اهداف و برنامه های دیگر تغییر کرده و زمینه را برای تغییر کاربری اراضی کشاورزی فراهم کرده است.
تغییر کاربری اراضی کشاورزی و فرسایش خاک
نقش تغییر اراضی کشاورزی در وقوع سیلاب های مخرب و گرد و غبار
لزوم اصلاح و کنترل کامل قوانین
یکی دیگر از اثرات ناگوار زیست محیطی تغییر کاربری اراضی کشاورزی، وقوع سیلاب های ویرانگر در کشور است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که تغییر کاربری اراضی منجر به افزایش سطح خاک لخت، افزایش تبخیر و تعرق، افزایش رواناب و در نتیجه کاهش تنوع زیستی و منجر به سیل و از دست رفتن منابع آب می شود. در همین راستا باید اضافه کرد که بر اساس آمار مقامات دولتی در 20 سال گذشته بیش از 3500 سیل در کشور شاهد بوده ایم که خسارات زیادی به بار آورده است و همچنین 27 میلیون هکتار از سطح کشور در مناطق سیل خیز 450 شهر و 8260 روستا وجود دارد و از آنجایی که بیشتر زمین های کشاورزی مرغوب در حاشیه شهرها و روستاها قرار دارند، تغییر کاربری اراضی کشاورزی می تواند نقش موثری در ایجاد سیل داشته باشد.
درباره این فایل بیشتر بدانید:
یکی از پیامدهای ناگوار تغییر کاربری اراضی کشاورزی، افزایش نرخ فرسایش، تخریب و تخریب خاک در کشور است. بر اساس مطالعات انجام شده، تغییر کاربری اراضی کشاورزی در شرایط خشکسالی و کاهش رطوبت خاک بحرانیتر شده و فرسایش بادی، شوری خاک و انتقال رسوب به پشت سدهای بزرگ را تشدید میکند. بر اساس تحقیقات انجام شده، متوسط فرسایش سالانه کشور 16 تن در هکتار است که در مجموع، فرسایش سالانه خاک ایران حدود 2 میلیارد تن و خسارت فرسایش سالانه اراضی کشور 56 میلیارد تن برآورد شده است. همچنین طبق گزارش مجله نیچر در سال 2020، میانگین فرسایش جهانی حدود 4.2 است، اما نرخ فرسایش در ایران 7 تا 8 برابر بیشتر از میانگین جهانی است. فرسایش خاک در ایران 18 برابر اروپا، 7 برابر آمریکا و 6.4 برابر آسیا است.
absnews
به گزارش خبرگزاری ای بی اس نیوزفایل معجزه آبخیزداری» ; ایران در معرض انواع مخاطرات زیست محیطی مانند سیل، گرد و غبار، خشکسالی، بیابان زایی، فرسایش خاک و غیره است و مطالعات تحقیقاتی نشان می دهد که یکی از مهم ترین عوامل این خطرات و تهدیدها تغییر کاربری اراضی کشاورزی است که می تواند امنیت غذایی را افزایش داده و تهدیدی جدی برای کشور است. نتایج تحقیق نشان می دهد که گسترش نابرابر مراکز شهری و همچنین ناکارآمدی سیستم اداری مالی، بورس، حاشیه نشینی، تقسیم اراضی غیرقانونی، امتیازات ساخت و ساز و فروش از عوامل اصلی تخریب اراضی با ارزش کشاورزی در اطراف شهرها و روستاها هستند. .
اینکه پوشش گیاهی و جلوگیری از تغییر کاربری اراضی کشاورزی چگونه می تواند از خاک محافظت کند و از فرسایش این ماده حیاتی جلوگیری کند، می توان گفت که حفاظت از خاک به دلیل نقش آن در ذخیره منابع آب و کربن آلی و حفظ تنوع زیستی اهمیت بیشتری دارد. مهمتر از همه، پوشش گیاهی از خاک نیز محافظت می کند. پوشش گیاهی طبیعی چندین نقش کلیدی در حفاظت از خاک ایفا می کند: تاج پوشش آن لایه محافظ بین قدرت مخرب قطرات باران و سطح خاک است. ساقه های گیاه سرعت جریان های سطحی را کاهش می دهند. شبکه ریشه با تثبیت ذرات خاک و ایجاد منافذ در آن باعث پایداری و تخلخل خاک می شود. منبع اصلی مواد آلی و حاصلخیزی خاک.
تحریریه ABS NEWS | ای بی اس نیوز