ثبات نرخ ارز عاملی برای کاهش تورم است
در بحث تثبیت نرخ ارز در برنامه جدول اقتصادی بله یا خیر؟ این موضوع با حضور یزدی زاده و دارابی دو کارشناس اقتصادی مطرح شد.
یزدی زاده اقتصاددان گفت: هیچ نظریه اقتصادی به تنهایی کامل و جامع وجود ندارد به عبارت دیگر نمی توان گفت که تورم تنها ناشی از نقدینگی است. در کشور ما نقدینگی یعنی افزایش تقاضا باعث جهش تورم نشد. همه عوامل با هم باعث تورم می شوند اما در هر دوره یکی از این عوامل حاکم است و دولت ها باید برنامه ای برای کنترل این عامل داشته باشند.
وی ادامه داد: اگر نقدینگی عامل تورم در ایران بود به تدریج تاثیر می گذاشت اما جهش تورمی داریم و مهم ترین عامل در آن افزایش نرخ ارز است که به خودی خود تابعی از واردات محسوب می شود. و صادرات. معمولاً افزایش نرخ ارز ناشی از افزایش واردات است، اما در کشور ما اینطور نیست. جهش قیمت ارز در ایران ناشی از کارکردهایی غیر از واردات است، زیرا بازار آزاد داریم که تقاضا در آن بی معنی است.
یزدی زاده افزود: ثبات قیمت در هیچ اقتصادی معنایی ندارد. اما دولت می تواند با مدیریت بازار قیمت ها را کنترل کند. به عنوان مثال، استفاده از ابزار تعرفه بر برخی کالاهای وارداتی. اگر ارزش پول ملی حفظ شود، تورم به شدت کاهش می یابد، قدرت خرید مردم افزایش می یابد و رکود کاهش می یابد.
وی گفت: من طرفدار تثبیت نرخ ارز نیستم ما اکنون تراز تجاری 35 درصدی داریم و نرخ ارز در کشور باید نزولی باشد نه افزایشی. ما امروز در تراز تجاری کشور مازاد داریم.
وی گفت: نرخ ارز در ایران شناور و مدیریت شده است امروز باید نرخ ارز ثابت باشد. مشکل ثبات نرخ ارز در دنیا حل شده است، فقط در کشور ما این مشکل نه تنها حل نشده، بلکه همیشه در مورد آن صحبت می کنیم. متأسفانه زمانی که نفت افزایش مییابد و نرخ ارز ثابت میماند، سیاست درست و مطلوبی نداریم یا برعکس، امروز سیاست کشور را نفت میسازد.
وی گفت: روسیه مشمول تحریم است اما نرخ ارز را درست تعیین کردند. روسیه سیاست افزایش نرخ بهره را دارد اما ما نرخ بهره را ثابت نگه داشته ایم.
یزدی زاده گفت: ثبات نرخ ارز عاملی برای کاهش تورم است بنابراین به دلیل نبود شرایط نمی توان ارز را مطابق بازار قیمت گذاری کرد.
دارابی یکی دیگر از کارشناسان اقتصادی گفت: نرخ ارز بستگی زیادی به سیاست های دولت دارد، اما در حال حاضر به دلیل اینکه نرخ ارز دولتی با نرخ ارز بازار آزاد فاصله دارد، صف واردات تشکیل شده است. از سوی دیگر صادرکنندگان انگیزه ای برای صادرات ندارند.
وی بیان کرد: کسری تجاری کشور به بیش از 15 میلیارد دلار رسید. ما تقریباً 3 سال است که درگیر انتقال 6 میلیارد دلار از مطالبات خود از کره جنوبی بوده ایم.
الدارابی تصریح کرد: اکنون که 15 میلیارد دلار کسری تجاری داریم، این نشان دهنده ابعاد مشکلی است که بازار ارز را تهدید می کند و باید هرچه سریعتر این نرخ ها اصلاح شود. اگر قیمتها درست نشوند، شوکی که بعدا اتفاق میافتد بسیار قویتر خواهد بود، به همین دلیل است که ما باید در سریعترین زمان ممکن اقدام کنیم.
الدارابی گفت: اگر نرخ ارز روی 28 هزار و 500 تومان ادامه پیدا کند همان بلایی سر اقتصاد می آید که ارز 4200 تومانی وارد اقتصاد شد و در نهایت منجر به خروج منابع و کالا از کشور شد. نرخ ارز، قیمتی است که ناشی از عوامل اساسی است.
وی گفت: متأسفانه بیشتر هزینه های ما قاچاق است. ما از لحاظ نظری در علم اقتصاد می گوییم که نرخ ارز تعادل سه بازار مختلف، بازار محصول، بازار پول و بازار سرمایه است. منظور از بازار محصول، نرخ مبادله است، مثلاً قیمت دلار در برابر ریال. بازار محصول با تفاوت بهره وری ایران و آمریکا مشخص می شود. مشخصه بازار پول تفاوت بین نرخ بهره واقعی ایران و آمریکا است و بازار سرمایه با تفاوت انتظارات از آینده اقتصاد ایران و آمریکا در صورت رابطه بین دلار و ریال مشخص می شود. در نظر گرفته شده است.
وی افزود: تاکید دارم سیاست گذاری را نمی توانیم آکادمیک صحبت کنیم. اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا نرخ اعمال می شود یا خیر، باید عواملی را در نظر بگیریم. از میان 43 سیاستی که تاکنون صادر شده است، تقریباً 320 فقره حکم اقتصادی وجود دارد که از بین این 320 سیاست، 26 مورد به طور مستقیم و غیرمستقیم مربوط به حوزه ارزی و 32 فقره مصوبه است.
وی افزود: موضوع دیگری نیز وجود دارد که بند د ماده 20 قانون مجازات ابد است. اقتصاد ایران امروز 80 درصد واردات آن را به خود اختصاص داده و صادرات آن به اندازه کالاهای کم کشش است. ما مواد خام و نیمه خام صادر می کنیم.