جشن عید عزیزان در باغشاه تهران

به گزارش ای بی اس نیوز، امروز سیزدهمین سالگرد سفر ستارخان و باقرخان از آذربایجان به تهران در سال 1289 است.

در حالی که آزادیخواهان و مشروطه خواهان بهار و تابستان 1288 را در نقاطی از ایران به مبارزه با نیروهای محمدعلی شاه قاجار، مشروطه خواهان گیلانی و بختیاری به رهبری سه روحانی جلیل القدر، آیت الله سید محمد طباطبایی، آیت الله سپری کردند. عبدالله بهبهانی و شیخ فضل الله نوری با هم متحد شدند و در 30 تیر 1288 تهران از کنترل نیروهای دولت مرکزی خارج شد.

در چنین شرایطی ستارخان و باقرخان و یاران و مریدان آنها در آذربایجان با رحیم خان چلبیانلو حاکم مستبد تبریز می جنگیدند. اما در نبردی خونین بر او و درگیری گرانش پیروز شدند و رحیم خان که در روسیه تحت حمایت تزارها بود به این کشور گریخت.

پیروزی دلچسب مجاهدان آذری تکمیل کننده پیروزی های بختیاری ها و گیلکی ها در پایتخت بود. آنها از ستارخان و باقرخان و همرزمانشان دعوت کردند تا برای شرکت در جشن پیروزی مشروطه خواهان بر نیروهای مستبد محمدعلی شاه که خود و خانواده اش چند ماهی از روسیه به سفارت پناهنده شده بودند به تهران بروند. پیش. .

چند ماه پس از استقرار دولت مشروطه خواهان فاتح تهران و از سرگیری کار شورای ملی دوم که چند ماه به دلیل ظلم کبری تعطیل شد، این مجلس با صدور اعلامیه ای از ستارخان و باقرخان و باقرخان تشکر کرد. رفقای آذری خود برای این اقدام.

پیروزی و تسلط مشروطه خواهان بر نواحی مرکزی ایران در مقطعی از تاریخ ایران رخ داد که دو امپراتوری روسیه و انگلیس در چارچوب یک راز ایران را به سه قسمت شمالی، جنوبی و مرکزی تقسیم کردند. توافقنامه در سن پترزبورگ منعقد شد. چند سال پیش در 8 شهریور 1285. اگرچه کنترل بخش مرکزی به محمدعلی شاه، حاکم وقت ایران تعلق داشت، اما در واقع ایران به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شد. به همین دلیل نسبت به هر نوع تغییر و تحول سیاسی در داخل مستعمرات خود حساس بودند و از هیچ توطئه ای که مانع از به خطر افتادن منافع آنها در سراسر ایران شود، چشم پوشی نمی کردند.

این سوال آزادیخواهان فاتح تهران را به این فکر واداشت که برای حفظ جان ستارخان و باقرخان از حملات عوامل ایرانی امپراتوری روسیه از جمله مهدی قلی هدایت ملقب به مخبرالسلطنه والی و حاکم جدید. آذربایجان باید مجاهدین آذری را در تهران در کنار خود داشته باشند و ستارخان و باقرخان را به پایتختی مشروطه دعوت کنند.

یقیناً میرزا حسن مستوفی الممالک، نخست وزیر احمدشاه قاجار، به پیشنهاد احمد وطوق الدوله، وزیر جنگ، ستارخان و باقرخان و همرزمانشان را به تهران دعوت کرده بود، اما مشروطه، سران آذری. این دعوت را رد کرده بود.

مشروطه خواهان در تهران از آیت الله محمدکاظم آخوند خراسانی خواستند که برای جلب نظر مجاهدان تبریزی با رفتن ستارخان و باقرخان به تهران موافقت کند.

کاروان مشروطه خواهان آذری در مسیر تبریز به تهران در شهرهای میانه، زنجان، قزوین و کرج مورد استقبال مردم و مقامات دولتی که پس از سقوط شاهنشاهی محمدعلی شاه به مشروطه خواهان سپرده شده بود، قرار گرفت.

روز جمعه ستارخان و باقرخان از سمت غرب شهر در حوالی روستای مهرآباد وارد تهران شدند. در آن روز مصادف با چهارم فروردین 1289 تعداد زیادی از شهروندان تهرانی و مشروطه خواهان و نیز مقامات حکومت احمدشاه قاجار به استقبال کاروان مجاهدین آذربایجان آمدند.

خیابان های دروازه تهران مملو از جمعیت تشویق کننده و پلاکاردهایی بود که روی آن نوشته شده بود «زنده باد ستارخان» و «زنده باد باقرخان». تهران آن روز پر از جشن بود. مردم با برپایی چادرهای پذیرایی مزین به انواع تزئینات و نصب فانوس، طاق های رنگارنگ و فرش های رنگارنگ و چشم نواز از سربازان تبریزی استقبال گرمی کردند.

مهدی ملک زاده نویسنده کتاب تاریخ انقلاب مشروطه در ایران و فرزند حاجی میرزا نصرالله ملک المتکلمین که از وعاظ برجسته مشروطه خواه بود و پس از تعطیلی مجلس شورای ملی در برابر چشمان محمدعلی شاه کشته شد. . با یک توپ، وضعیت روحی مردم و روحانیت را توصیف کرد. مشروطه خواهي كه به استقبال كاروان مشروطه خواهان آذربايجان رفته بود، نوشت: استقبال مردم تهران از اين دو قهرمان مدافع تبريز هرگز از جانب هيچ پادشاهي انجام نشده است. تا به حال.

از میدان توپخانه و خیابان لاله زار تا باغشاه همه پشت بام ها و خیابان ها و مغازه ها زن و مرد ایستاده بودند. »

مجاهدان آذری پس از ورود به تهران در منطقه باغشاه ساکن شدند. باغشاه باغی خوش آب و هوا بود که در غرب تهران قدیم و در محوطه بیرون دروازه‌های غربی تهران قرار داشت. زمین این باغ هم اکنون به دانشگاه دافوس، خیابان و میدان حر و خیابان کارگر و سپه اختصاص دارد.

ستارخان پس از تهیه ناهار مفصلی در چادر آذربایجانی های مقیم تهران، لشکریان خود را رها کرد و به خیابان سعدی رفت و دوست قدیمی خود به نام صاحب اختیار در آنجا ساکن شد.

ستارخان و باقرخان چند روز پس از استقرار در تهران به دیدار احمدشاه خوردسال و عضدالملک نایب السلطنه رفتند و مورد تجلیل قرار گرفتند. مجاهدان تبریزی تا نیمه اردیبهشت 1289 با هزینه دولت مهمان دولت مستوفی الممالک بودند.

مراجع:

مهدی ملک زاده، تاریخ انقلاب مشروطیت در ایران، ش. 6، ص. 191

مؤسسه تاریخ معاصر ایران، مرکز اسناد، سند شماره 5123

امیرخائزی، اسماعیل; قیام آذربایجان و ستارخان، تهران: انتشارات آیدین، 1386، ص. 556.

انتهای پیام