برنامه ژاپن برای از سرگیری مذاکرات هسته ای چیست؟

هفته گذشته دیدارهایی بین نمایندگان ایران و سه کشور اروپایی عضو برجام و همچنین نماینده اتحادیه اروپا در حاشیه مجمع عمومی سالانه سازمان ملل متحد برگزار شد. این دیدارها پس از آن صورت گرفت که سرانجام ایران و آمریکا توانستند مذاکرات مبادله زندانیان دو تابعیتی را به نتیجه برسانند. بر اساس قرارداد ایران و آمریکا، 5 جاسوس آمریکایی در ازای آزادی چند زندانی ایرانی و دسترسی ایران به منابع 6 میلیارد دلاری مسدود شده در کره جنوبی مبادله شد.

کارشناسان و تحلیلگران بر این باورند که فضای مثبت ایجاد شده پس از این توافق، امید طرفین به بازگشت به میز مذاکره برای احیای برجام را افزایش داده است و مذاکرات نیویورک می تواند به ایجاد فرصت هایی برای گشایش مذاکرات منجر شود.

همچنین حسین امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با خبرگزاری ژاپنی کیودو گفت: ژاپن ابتکاری برای احیای توافق هسته‌ای پیشنهاد کرده است.

به گزارش این خبرگزاری، امیرعبداللهیان با بیان اینکه «ما از نقش سازنده ژاپن در احیای توافق هسته ای حمایت می کنیم»، گفت: هرگونه ابتکار ژاپنی منطبق بر منافع ایران از سوی تهران مثبت تلقی خواهد شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اما در نشست خبری در پاسخ به این سوال که آیا طبق اظهارات وزیر امور خارجه ایران، ژاپن طرحی برای ازسرگیری مذاکرات برای احیای توافق هسته ای ارائه کرده است؟ و اینکه آیا آمریکا از این طرح مطلع است یا نه، گفت: من از این ابتکار خاص اطلاعی ندارم. من نمی دانم این جملات به چه چیزی اشاره دارد. همانطور که قبلاً گفته ایم، دیپلماسی بهترین راه برای اطمینان از اینکه ایران هرگز به سلاح هسته ای دست پیدا نمی کند است. هیچ تغییری در این موضع صورت نگرفته است.

وزیر امور خارجه کشورمان جزئیاتی از ابتکار ژاپن ارائه نکرد اما گفت که این پیشنهاد را از دولت ژاپن در سفر ماه اوت به توکیو و دیدار با نخست وزیر فومیو کیشیدا و سپس با یوشیماسا هایاشی وزیر امور خارجه دریافت کرده است. .

رحمان قهرمان پور در گفت وگو با ای بی اس نیوز، با اشاره به رایزنی های اخیر ایران با کشورهای اروپایی و نماینده اتحادیه اروپا در نیویورک و فضای مثبت پس از تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا، گفت: فکر می کنم در حال حاضر در مرحله طرح ج یا کاهش دوجانبه تنش بین ایران و آمریکا از یک سو و ایران و اروپا از سوی دیگر داریم و هنوز با احیای برجام فاصله داریم.

وی با اشاره به پیش نویس سند شهریور ماه که امیرعبداللهیان به آن اشاره کرده و مورد علاقه ایران است، گفت: آقای امیرعبداللهیان گفتند که بحث توافق موقت مطرح نیست، اما بحث سند سپتامبر یا بازگشت به برجام مطرح است. . از این اظهارات می توان نتیجه گرفت که ایران امید چندانی به توافق نامه نانوشته مورد بحث قبلی ندارد و آن را مفید نمی داند. البته واضح است که افکار عمومی بین این دو موضوع تردید دارند: حرکت به سمت توافق موقت پس از تبادل اسرا یا راه اندازی مجدد برجام.

این کارشناس مسائل بین‌الملل می‌گوید: واضح است که ایران همزمان با توافق موقت به دنبال احیای برجام است، اما آمریکایی‌ها همچنان طرح C را دنبال می‌کنند. ایران موافق توافق جهانی مورد نظر آمریکایی‌ها نیست. بنابراین، در حال حاضر بین مواضع دو طرف که ایران به دنبال بازگشت به برجام است، فاصله وجود دارد، اما آمریکا نمی‌خواهد به برجام بازگردد، زیرا معتقد است ارزش خلع سلاح برجام بسیار کاهش یافته است.

قهرمان پور با اشاره به رایزنی های انجام شده در نیویورک گفت: من این جلسات را بخشی از تبادل پیام بین طرفین می دانم. البته اروپایی‌ها دوست دارند از ایران بشنوند و بدانند که در مذاکرات چه اتفاقی می‌افتد، اما بیانیه سه کشور اروپایی عضو آژانس و بیانیه اتحادیه اروپا مبنی بر عدم اجرای لغو برجام. تحریم های موشکی و تسلیحاتی علیه ایران نشان می دهد که اروپا موضع قبلی خود را دارد. به نظر می رسد اروپا آمادگی بازگشت به فرمت 1+4 به علاوه آمریکا را ندارد.

وی درباره برخی اطلاعات غیرموثق درباره مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا و امتناع ایران از انجام آن گفت: به نظر می رسد رد و بدل شدن این اخبار و پیام ها به این معناست که ایران نخواسته امتیاز ویژه ای به طرف آمریکایی بدهد. از سوی دیگر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که ما از برنامه ژاپن اطلاعی نداریم و این بدان معناست که هر دو طرف نمی خواهند امتیازی بدهند. هر دو طرف نمی خواهند نشان دهند که مایل به مذاکره و دستیابی به توافق هستند. آنچه آمریکایی‌ها می‌خواهند اضافه کردن مسائل منطقه‌ای و موشکی به برجام است، اما ایران نمی‌خواهد این موضوعات در دستور کار قرار گیرد. اظهارات آقای امیر عبداللهیان نشان می دهد که مشکل ایران بازگشت به برجام و سپس مذاکرات بلندمدت است، اما آمریکا می گوید منتظر بازگشت به برجام نخواهد ماند. اول اینکه قرارداد نانوشته باید یک سال جلوتر از دیگری اجرا شود.

این کارشناس مسائل بین الملل گفت: آمریکایی ها عجله ای برای بازگشت به برجام ندارند، معتقدند گذر زمان به نفع آنهاست و با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری بهتر است صدای جمهوری خواهان در بالا بردن صدا بلند نشود. این موضوع و حرکت رو به جلو با ایران به صورت موردی. ایران در گذشته با مذاکرات فرسایشی مخالف بوده و قطعاً چنین رفتاری را از سوی آمریکایی ها تحمل نخواهد کرد.

قهرمان پور در خصوص برنامه ژاپن برای از سرگیری مذاکرات برجام نیز گفت: به نظر می رسد این یک نوع میانجیگری برای احیای قالب 1+5 است که مشخص است ایران فعلا تمایلی به این قالب ندارد. علاوه بر اختلافات ایران و آمریکا، اروپا و روسیه در مورد اوکراین، آمریکا و چین اصولاً اجازه احیای این قالب را نمی‌دهند. فرمت قابل پیش بینی مذاکرات ایران و آمریکا با حضور یک میانجی تا رسیدن هر دو طرف به نقشه راه مطلوب در زمان مناسب است.

انتهای پیام