در حال حاضر بیش از 3500 مگاوات واحد گاز قدیمی با ظرفیت کم و راندمان حدود 25 درصد یا کمتر در کشور وجود دارد که حدود 4 میلیارد متر مکعب گاز و نیم میلیارد 1400 لیتر نفت و گاز مصرف کرده اند. ارزش این مقدار سوخت با قیمت خرید همان مقدار ظرفیت عملی از یک نیروگاه جدید با راندمان دو برابر قابل مقایسه است.
به گزارش ای بی اس نیوز، در اکثر کشورهای جهان بیش از 90 درصد هزینه تولید برق از نیروگاه های حرارتی به هزینه سوخت اختصاص می یابد. بنابراین قیمت برق با توجه به قیمت جهانی سوخت تغییر می کند. به همین دلیل، بیشتر فعالیت‌های تحقیقاتی برای توسعه تجهیزات تولید برق در شرکت‌های سازنده این نوع تجهیزات، معطوف به افزایش راندمان و اثربخشی عملکرد آنها است.
روند تحول و بهبود راندمان نیروگاه های حرارتی در طول قرن گذشته و قرن حاضر گواه این امر است. در حال حاضر با توسعه دانش در ساخت توربین های گازی با استفاده از آلیاژهای مقاوم در برابر دما. طراحی سیستم خنک کننده پره ها و استفاده از پوشش مناسب برای سطح پره ها برای تولید این نوع توربین با ظرفیت 570 مگاوات و راندمان 44 درصد در حال انجام است که در حالت سیکل ترکیبی ، بازده آن به 64 درصد می رسد.
با وجود فرسودگی و قدمت تکنولوژی بخش قابل توجهی از ناوگان تولید برق کشور که حدود 16000 مگاوات بالای 30 سال و حدود 10000 مگاوات بالای 40 سال عمر دارند و راندمان بخش قابل توجهی از آنها بسیار کم به دلیل کمبود ذخایر تولید در شبکه، استفاده از این همه ظرفیت در فصل پیک اجتناب ناپذیر است، زیرا امروزه با توجه به وابستگی شدید زندگی مردم به برق و نقش مهم برق در تولید صنعتی، هزینه استفاده از یک کیلووات ساعت خاموشی چند برابر یا حتی ده ها برابر هزینه تولید برق است. که البته این مشکل در همه جای دنیا به خصوص در کشورهای پیشرفته صنعتی بسیار جدی تر است.
این امر باعث شده است که علیرغم وجود نیروگاه های با راندمان 50 درصدی در شبکه، میانگین راندمان نیروگاه ها طبق 1400 گزارش حدود 39 درصد باشد که با وجود قوانین حفاظتی متفاوت، متاسفانه استقبال مناسبی از سوی نیروگاه ها صورت نگرفته است. بخش دولتی و خصوصی برای سرمایه گذاری، نه در زمینه افزایش ظرفیت تولید و نه در زمینه افزایش راندمان حرارتی. که عمر برخی از آنها بیش از 15 سال است و می توانند بیشترین تاثیر را در افزایش راندمان حرارتی شبکه برق کشور داشته باشند.
همانطور که غلامرضا مهرداد، رئیس هیئت مدیره شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران اعلام کرد، راه حل اصلی برای هدایت فعالیت های بخش تولید صنعت برق به سمت ارتقای راندمان و کاهش مصرف سوخت، ایجاد بستر لازم برای واقعی‌تر کردن قیمت تمام حامل‌های انرژی از جمله هزینه سوخت مصرفی نیروگاه‌ها، به این ترتیب رشد مصرف بیش از حد به طور سیستماتیک کنترل می‌شود و در عین حال جذابیت لازم برای مشارکت بخش خصوصی ایجاد می‌شود. یا برای افزایش ظرفیت تولید برق و یا اجرای پروژه های کاهش مصرف سوخت کارآمد.
به گفته وی، امروزه نیز سهم تولید گاز در تولید برق کشور قابل توجه است به طوری که حدود 82 درصد نیروگاه های حرارتی کشور در سال 1400 با گاز و مابقی با سوخت مایع تولید می شدند. برای مقایسه، در ایالات متحده در سال 2021، تقریباً 36٪ از برق تولید شده توسط نیروگاه های حرارتی توسط گاز طبیعی، 1٪ توسط سوخت مایع و مابقی توسط زغال سنگ تولید می شود.
رئیس هیئت مدیره شرکت تعمیرات نیروگاهی ایران گفت: وجود منابع عظیم گازی در کشورمان و ایجاد زیرساخت های عظیم و گران قیمت حمل و نقل گاز تقریباً در کل کشور به گونه ای که اکثر نیروگاه ها به شبکه انتقال گاز متصل هستند. و در تمامی نقاط کشور که نیروگاه جدید احداث می شود، امکان برنامه ریزی گازرسانی آن با هزینه کم وجود دارد که فرصت بسیار خوبی را برای صنعت برق کشور ایجاد کرده است تا برای توسعه ظرفیت نیروگاهی کشور برنامه ریزی کند. آینده مبتنی بر نیروگاه‌های سیکل ترکیبی با راندمان بالا است و با حذف نیروگاه‌های قدیمی به تدریج بازده شبکه بهبود می‌یابد.
در مورد راندمان نیروگاه ها نیز باید گفت که در حال حاضر میانگین راندمان سالانه نیروگاه ها در کشور بیش از 39.6 درصد است. نیروگاه‌های سیکل ترکیبی با راندمان بیش از 55 درصد در کشور فعال هستند که معمولاً در فصل زمستان، نیروگاه‌های فرسوده با راندمان 17 یا 18 درصد، سهم کمی از ظرفیت نیروگاه ایرانیان دارند. استفاده نمی شود و بهره برداری از این نیروگاه ها تنها در اوج تابستان است که تقاضا برای برق افزایش می یابد تا به افزایش تولید کمک کند.
راندمان نیروگاه 0.7 درصد در سال افزایش می یابد
با راه اندازی قسمت بخار نیروگاه های سیکل ترکیبی، راندمان نیروگاه ها به بیش از 40 درصد می رسد. همانطور که اعلام شد، پیش بینی می شود راندمان نیروگاه ها سالانه 0.7 درصد افزایش یابد. به گفته پیشاهنگ – مدیرعامل شرکت مادرتخصصی برق حرارتی – راندمان نیروگاه های کشور در حال حاضر 39.6 درصد است که با راه اندازی بخش بخار نیروگاه های سیکل ترکیبی به بیش از 40 درصد افزایش می یابد.
به گفته وی، برنامه ریزی های متعددی برای افزایش راندمان نیروگاه انجام شده و مقرر شده سالانه 0.7 درصد افزایش یابد. دو سال پیش 1035 مگاوات واحدهای موجود را با موفقیت ارتقا دادیم که از 132 نیروگاه و 640 واحد نیروگاهی کشور، 68 درصد خصوصی و 32 درصد دولتی است.
مدیرعامل شرکت برق حرارتی اعلام کرد که چندین پروژه نیروگاهی با راندمان پایین داریم که به عنوان مثال در بندرعباس، نیروگاه دو کوهه و زرند کرمان و سهند در دستور کار قرار دارند تا راندمان افزایش یابد.
در ایران که یکی از بزرگترین صاحبان منابع نفت و گاز در جهان است، سیاست های کلان اقتصادی انرژی و قیمت یارانه ای سوخت (و البته برق) این کشور باعث شده است که کمتر به موضوع نوسازی و بازسازی قدیمی توجه شود. نیروگاه های فرسوده و جایگزینی آنها با نیروگاه های جدید. البته در این زمینه کمبود منابع مالی به ویژه در سال های اخیر که تحریم های ظالمانه علیه کشورمان تشدید شده است، بی تفاوت نمانده است.
انتهای پیام
