این استاد دانشگاه با اشاره به جهتگیری فعالیتها و اقدامات سالهای گذشته بر تامین مواد غذایی، در ادامه دستاوردهای کشور در این زمینه گفت: اکنون باید نگاه امنیت غذایی را از «تامین» ساده به توجه تغییر داد. به سلامت غذا و ثبات و پایداری سیستم. ما غذا هستیم
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا به نقل از مرکز تحقیقات توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه کشور، نود و نهمین نشست علمی – تخصصی پیش از ظهر امروز چهارشنبه 25 آبان ماه با مدیریت علمی فرخ مسجدی، رئیس آب، کشاورزی و امور محیط زیست سازمان برنامه و بودجه کشور و با سخنرانی اسکندر زند، استاد پژوهشکده گیاه پزشکی کشور، علی اکبر باغستانی، عضو هیئت علمی پژوهشکده برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی و با حضور فعال دانشمندان، پژوهشگران، دانشگاهیان، اندیشکده ها، کارشناسان، مدیران و کارشناسان دستگاه های اجرایی کشوری و استانی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
در ادامه این نشست، علی اکبر باغستانی، عضو هیأت علمی پژوهشکده برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی ضمن بررسی مطالعات جهانی امنیت غذایی گفت: بر اساس هرم مزلو، نیاز به غذا اساسی ترین نیاز انسان است. نیاز داشتن؛ در نتیجه تغییرات آب و هوایی، گسترش بیماری ها و درگیری های بین المللی امنیت غذایی را تهدید می کند.
وی خاطرنشان کرد: کشورهای اروپایی و آمریکایی صادرکننده مواد غذایی و آسیا واردکننده مواد غذایی هستند. جالب اینجاست که سهم میوه و سبزی افزایش یافته و جایگزین غلات شده است. این مهم است، از یک طرف فشار بر منابع اولیه را کاهش می دهد و از طرف دیگر می توان میوه ها و سبزیجات را در یک محیط کنترل شده کشت و در نتیجه بهره وری را افزایش داد.
وی خاطرنشان کرد: در برخی موارد مصرف بی رویه مواد غذایی مانند روغن و شکر سلامت خانوارها را به خطر می اندازد بنابراین باید به نحوه مصرف توجه جدی داشت. از طرفی تغییر اقلیم باعث شده است که بیشتر به تغییر الگوی مصرف فکر کنیم.
باغستانی ضمن نگاهی به میانگین هزینه غذای سالم در دنیا برای هر نفر گفت: به طور متوسط هر نفر در دنیا باید روزانه 3.5 دلار بپردازد تا بتواند غذای سالم بخورد و در آسیا این رقم 3.7 دلار است. به طور کلی هزینه دسترسی به غذای سالم در آسیا بالاتر از میانگین جهانی است. در واقع، غذا در آسیا گرانتر از میانگین جهانی تولید میشود. زیرا کشورهای آسیایی عموما وارد کننده مواد غذایی هستند.
وی در پاسخ به این سوال که اکنون با وجود این شرایط در صحنه جهانی و ملی برای رسیدن به امنیت غذایی چه باید کرد؟ وی خاطرنشان کرد: سرکوب قیمت ها منجر به کاهش تولید می شود و بر اساس بررسی های انجام شده در این مدل، حمایت ما از بخش کشاورزی منفی است. باید بخش بزرگی از منابع ناشی از حذف ارز ترجیحی را به 3 میلیون و 800 هزار نفر تولیدکننده بخش مواد غذایی اختصاص میدادیم که برعکس و به سمت مصرفکننده هدایت میشدیم.
وی ادامه داد: بر اساس این تعریف امنیت غذایی بر چهار رکن اصلی در دسترس بودن غذا، دسترسی فیزیکی و اقتصادی به غذا، مصرف و سلامت غذا و ثبات و پایداری (تاب آوری) استوار است.
این پژوهشگر حوزه امنیت غذایی با اشاره به روحیه پیشرو سند، بر اهمیت توقف روند تخریب منابع اساسی (آب، خاک و تنوع زیستی) و ثبات سیستم غذایی در سال های اولیه سند و سپس بهبود ضریب خودکفایی برخی از کالاها در سالهای بعدی سند، بدون برجسته کردن تخریب منابع اساسی.
در ابتدای این جلسه فرخ مسجدی رئیس آب، کشاورزی و محیط زیست سازمان برنامه و بودجه کشور ضمن بیان اهمیت امنیت غذایی در کشور، زنجیره این امنیت را یادآور شد و اعلام کرد: تولید، ذخیره سازی. و مصرف باید در کانون دغدغه های تصمیم گیران قرار گیرد و به توزیع توجه ویژه ای شود بدون اینکه درآمد و نوع نحوه مصرف فراموش شود.
این محقق ضمن بررسی وضعیت کشورها در زمینه تولید، صادرات و واردات مواد غذایی در زمینههای مختلف از جمله تنشهای اقلیمی، رکود اقتصادی و بحرانهای سیاسی، ادامه داد: با وجود برنامههای متعدد بینالمللی، اکنون با ۸۲۷ میلیون نفر از گرسنگی مواجه هستیم. در جهان. آفریقا پیشتاز ناامنی غذایی در جهان است و پس از آن آسیا. مولفه های اصلی این ناامنی ریشه در سه عامل اصلی ناامنی سیاسی، خشکسالی و تورم فزاینده دارد.
باغستانی کل سرمایه گذاری کشور در سال 1400 به قیمت ثابت سال 1394 در بخش کشاورزی را 15 هزار میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: جهش این میزان سرمایه گذاری باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
مسجدی با توجه به افزایش مصرف مواد غذایی در جامعه و لزوم تدوین سند ملی امنیت غذایی، ادامه داد: موضوع امنیت غذایی یک موضوع فرادستگاهی است و باید به ابعاد مختلف آن توجه شود، از سوی وزارت جهاد و جهاد کشاورزی کشاورزی به سازمان استاندارد، به وزارت بهداشت، به وزارت صنعت و… در حوزه ایمنی مواد غذایی دخالت می کنند.
در ادامه این نشست، اسکندر زند، استاد پژوهشکده گیاهان دارویی کشور و دبیر کمیسیون تدوین سند دانش بنیان کشاورزی و غذا، تعریف امنیت غذایی توسط سازمان غذا و کشاورزی را ارائه کرد. سازمان ملل متحد اعلام کرد: بر اساس این تعریف، امنیت غذایی زمانی حاصل میشود که همه مردم به مواد غذایی سالم، کافی و مغذی برای رفع نیازهای تغذیهای خود و رفع ترجیحات غذایی خود (که برای ما حلال است) مستمر فیزیکی و اقتصادی دسترسی داشته باشند. برای داشتن یک زندگی سالم و فعال
absnews
این پژوهشگر صنایع غذایی ضمن بررسی آمارهای جهانی و ایرانی در حوزه تولید مواد غذایی و امنیت غذایی گفت: در سطح جهان سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص ملی 4 درصد و میانگین سهم سرمایه گذاری در 40 سال گذشته است. در بخش کشاورزی کل سرمایه گذاری در کشور 4 درصد است. این در حالی است که بخش کشاورزی کشور ما در سال 1400 در بخش کشاورزی 11 درصد از حجم تولید ملی را در بخش کشاورزی به خود اختصاص داده است. بر اساس آمارهای موجود در سال 1398، 4.2 میلیون نفر غذا و مواد اولیه برای کشور تولید کردند که این رقم در سال 1400 به 3.8 میلیون نفر کاهش یافت و این یعنی ما به عنوان نیروی اصلی تولید مواد غذایی کشور با امتناع مواجه هستیم.
وی افزود: ارتقای بهرهوری، اصلاح الگوی مصرف، ایجاد و تکمیل زنجیرههای ارزش و توجه به ظرفیتهای زیستمحیطی از ابزارهای مورد انتظار برای ارتقای وضعیت امنیتی است، تامین مواد غذایی کشور، بنابراین جهش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی با هدف افزایش ضریب نفوذ دانش در تمامی اجزای سیستم غذایی باید با جدیت دنبال شود.
زند ضمن اشاره به مسائلی مانند ضعف پایداری و پایداری غذایی در کشور خاطرنشان کرد: تغییر الگوی مصرف مواد غذایی در کشور یکی از ابزارهای کاهش فشار بر منابع اساسی (آب، خاک و تنوع زیستی) است.
زند در پاسخ به این سوال که داشتن این اسناد بسیار کمک کننده خواهد بود، خاطرنشان کرد: داشتن سند و برنامه جامع برای امنیت غذایی کشور این فرصت را فراهم می کند تا کارهای ناتمام و متوقف شده شناسایی و آشکار شود و برای اصلاح برنامه ریزی شود.
زند با تشریح روند تدوین سند ملی و دانش بنیان تحول امنیت غذایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی در دست بررسی است، اهداف اصلی و رویکردهای اصلی این سند را که برگرفته از اسناد عالی است، در بر می گیرد. در سطح ملی مانند قانون اساسی و سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری اهمیت امنیت غذایی به عنوان مهم ترین مولفه استقلال و موتور محرک و شالوده امنیت ملی، استقرار دانش و استفاده از فناوری های نوین، حفاظت از منابع اساسی و کنترل عوامل بی ثبات کننده، افزایش ضریب خودکفایی در محصولات استراتژیک، اطمینان از دسترسی عادلانه فیزیکی و اقتصادی، اصلاح شیوه مصرف بر اساس اصول علمی و قابلیت های زیست محیطی، ایجاد و تکمیل ارزش. زنجیر ایجاد مدیریت جامع و یکپارچه امنیت غذایی، مشارکت فعال بخش خصوصی، حمایت از تولیدکنندگان، ایجاد سیستم نظارت و ارزیابی امنیت غذایی.