نرخ رشد مصرف بالا در ایران؛ تاثیر مصرف بر انباشت سرمایه

گزارش اخبار اقتصاد بر اساس آخرین داده های تولید ناخالص داخلی منتشر شده؛ رشد اقتصادی ایران در پاییز سال گذشته 2.8 درصد تخمین زده شد که نسبت به تابستان کمی بیشتر است. علیرغم اینکه رشد نسبت به تابستان اندکی افزایش یافت، اما نسبت به رشد 4.6 درصدی در بهار کاهش محسوسی داشت. به طور کلی می توان گفت رشد اقتصادی در فصول اخیر روند نزولی داشته به طوری که در چندین فصل به کانال رشد 2 درصدی رسیده است.

حجم واقعی اقتصاد ایران در پاییز سال گذشته نزدیک به 195 هزار میلیارد تومان برآورد شد که 98 هزار میلیارد تومان آن صرف مصرف خصوصی شد. بر این اساس سهم مصرف ساکنان ارزکک اقتصاد ایران در پاییز 1401 حدود 50.7 درصد بوده در حالی که این سهم در پاییز سال گذشته 50.1 درصد بوده است. این نشان می دهد که رشد مصرف مردم در سال گذشته سریعتر و بیشتر از رشد کل اقتصاد بوده است.

رشد مصرف خصوصی در پاییز سال گذشته 4 درصد برآورد شد که به طور قابل توجهی بالاتر از رشد کلی 2.8 درصدی است. بررسی ها نشان می دهد اگرچه رشد مصرف همچنان بیشتر از رشد کلی است، اما نسبت به ابتدای سال روند نزولی داشته است. یعنی رشد مصرف در بهار 1401 به 11 درصد رسید که اکنون به کانال 4 درصد رسیده است. حتی در سال 1400 رشد مصرف بالاتر و حدود 15 درصد بود. به طور کلی می توان گفت طی دو سال گذشته رشد مصرف در ایران بسیار بالا بوده است و بهبود جامعه پس از شوک کرونا را می توان یکی از عوامل این اتفاق دانست.

میانگین مصرف و رشد اقتصادی در ایران

سهم مصرف خصوصی از حجم واقعی اقتصاد ایران در سال 1364 حدود 44 درصد بوده است. در حالی که این سهم در بهار امسال به 54 درصد رسید. اقتصاد ایران چند سالی است که در رکود نسبی به سر می برد که این امر نیز منجر به افزایش سهم مصرف در تولید ناخالص داخلی ایران شده است. بررسی ها نشان می دهد که رابطه بین رشد اقتصادی و متوسط ​​مصرف در ایران تا حدودی منفی و بالعکس است و هر زمان که شاهد رشد منفی اقتصادی بوده ایم، به همان اندازه که اقتصاد کاهش یافته است، مصرف کاهش نیافته و به دلیل صلب بودن آن، متوسط ​​مصرف افزایش یافته است.

البته مدتی است که اینطور نبوده و میانگین مصرف و رشد اقتصادی در کنار هم بوده است. به عنوان مثال در دوره کرونا مصرف خصوصی در کشور به دلیل محدودیت های کرونا منفی شد و پس از پایان نسبی کرونا رشد اقتصادی مثبتی به ثبت رسید و همزمان با کاهش محدودیت ها، مصرف نیز افزایش چشمگیری پیدا کرد. ; اما به طور کلی می توان گفت که در دوره هایی که اقتصاد ایران وارد رکود شد، مردم به اندازه رکود مصرف خود را کاهش ندادند و فشار اصلی رشد منفی اقتصادی را به سایر بخش ها منتقل کردند که در بخش بعدی گزارش