به گزارش ای بی اس نیوز، دکتر سجاد انتشاری در یادداشتی به بررسی وضعیت کم آبی در کشور و جایگاه آب در سند الگوی اسلامی پیشرفت ایران پرداخت.
محقق و دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: در صورت عدم اتخاذ تدابیر مناسب برای مقابله با ابعاد مختلف بحران کم‌آبی، در آینده‌ای نه چندان دور، پایداری زمین با تهدید جدی مواجه خواهد شد.
وی تصریح کرد: موضوع کم آبی یکی از چالش های اصلی کشور در شرایط فعلی به ویژه در سال های آینده خواهد بود و اگر اقدامات مناسبی برای رسیدگی به ابعاد مختلف این بحران انجام نشود، در آینده ای نه چندان دور ثبات قلمرو به طور جدی مورد تهدید قرار خواهد گرفت.
در همین راستا پایان نامه ای با عنوان «تدوین چارچوب مدیریت منابع آب در حوضه آبریز زاینده رود با تأکید بر جنبه های اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی» توسط نگارنده نوشته شده است. این تحقیق با تلفیق روش کیفی نظریه زمینه با رویکردی پویا به شناسایی مشکلات سیستم طبیعی حوضه زاینده رود پرداخت. بر اساس این پژوهش، این مشکلات ریشه در نظام اجتماعی-اقتصادی دارد و به دلیل رشد جمعیت، مهاجرت، مصرف بالای سرانه آب، رشد ناکافی صنعت و کشاورزی، توسعه ناکافی سیستم‌های آبیاری تحت فشار و عدم وجود مدل مدیریت زراعی است. . همچنین در این تحقیق برای اعتبارسنجی مدل پویایی سیستم، از آزمون‌های ارزیابی ساختار، سازگاری واحد و آزمون‌های تکرار رفتار برای دوره آماری 1396-1370 استفاده شد و از مدل ایجاد شده برای ارزیابی سناریوهای خط‌مشی دوره 1395-1404 استفاده شد. .
وی در این یادداشت می نویسد:
بر اساس سند الگو، با توجه به اهمیت بخش آب در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور، لازم است مدیریت منابع آب کشور به سمت مدیریت یکپارچه منابع آب در حوزه آبخیز سوق داده شود. علاوه بر این، استفاده از آب های نامتعارف باید مورد توجه جدی قرار گیرد. نکته مهم دیگری که در این اقدام مورد توجه قرار گرفته است، تاکید بر مشارکت مردم و بهره برداران در مدیریت آب کشور است.
نتایج نشان می دهد که سیستم منابع آب حوضه زاینده رود صرفاً با اعمال اقداماتی برای کاهش مصرف آب پایدار نخواهد بود. در صورت کاهش 15 درصدی زمین های کشاورزی فعلی و راه اندازی 30 درصد صنایع جدید متقاضی مجوز و همچنین وضعیت GRP، بیکاری به 6 درصد کاهش می یابد و سطح آب های زیرزمینی متوقف می شود. با چنین روندی مصرف خالص آب در سال 1404 به 2400 میلیون مترمکعب خواهد رسید.
absnews
در پژوهش حاضر علاوه بر مدل پیشنهادی، در طول فرآیند مدل‌سازی درس‌هایی آموخته شد که از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. درس های آموخته شده عبارتند از: انتقال آب بین حوضه ها به حوضه زاینده رود باعث افزایش مهاجرت به این حوضه شده است و افزایش 20 درصدی جمعیت را می توان به انتقال آب نسبت داد. بین میزان بارندگی و مساحت زمین کشاورزی دیم و همچنین بین میزان آب رها شده از سد و مساحت اراضی کشاورزی آبی همبستگی قوی وجود دارد و ضریب تعیین آنها به ترتیب 77/0 و 78/0 می باشد. از سوی دیگر قیمت هر محصول صیفی تحت تأثیر ضریب همبستگی منفی سطح زیر کشت آن محصول در همان سال قرار می گیرد و با ضریب همبستگی مثبت بر سطح زیر کشت این محصول در زیر تأثیر می گذارد. سال.”
بنابراین منابع آب و رویکرد مدیریت آن در جهت تامین نیاز آبی پایدار کشور از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در سند الگوی اسلامی ایران پیشرفت، موضوع منابع آب و نگرش به مدیریت آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این راستا، در اقدامات سند الگو به طور خاص به موضوع حاکمیت آب در ایران پرداخته است. این اقدام به این شرح است: «استقرار نظام حکمرانی آب کشور مبتنی بر مدیریت یکپارچه منابع آب در حوضه آبریز و توسعه استفاده از آب های غیرمتعارف، با رویکرد مدیریتی تقاضا و تخصیص و مشارکت بهره برداران در مدیریت چرخه آب”.
