نوسانات قیمت در سال های اخیر و تنش های اقلیمی از جمله عوامل اصلی تهدید کننده تولید زعفران در کشور است.
گزارش خبرگزاری صداوسیمااین روزها فصل برداشت گل های زیبای زعفران مانند طلای سرخ در مزارع کشور در استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی و شمالی، کرمانشاه، اصفهان و سیستان و بلوچستان به پایان رسیده است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران، کشت زعفران کاملاً با شرایط اقلیمی کشور سازگار است. این گیاه که به آب بسیار کمی نیاز دارد، در مناطق نیمه گرمسیری با زمستان های معتدل و تابستان های خشک به خوبی رشد می کند. گونه ای مناسب برای جایگزینی در اجرای طرح کشت نمونه می باشد.
زعفران یک محصول بومی تولید شده در ایران است که علاوه بر مصارف غذایی دارای خواص دارویی نیز می باشد. در حال حاضر ایران دارای بیشترین سطح زیر کشت زعفران در جهان است و سهم تقریبی 90 درصد از تولید این محصول و 10 درصد دیگر در سایر کشورها و به صورت غیر متمرکز تولید می شود.
طبق آمار، سطح زیر کشت زعفران در کشور 120 تا 130 هزار هکتار (سال جاری 127 هزار هکتار) است و میزان تولید این محصول تا سال 1398 حدود 500 تن زعفران خشک بوده که به گفته این عضو سازمان ملی شورای زعفران 20 درصد تولید ملی زعفران را تشکیل می دهد. استفاده می شود اما آماری از تولید و صادرات زعفران ایران در سال گذشته و امسال منتشر نشده است.
عمده زعفران ایران (80 درصد) به بیش از 100 کشور جهان صادر می شود، البته صادرات به این کشورها مستقیم نیست و از طریق 3 مرکز واسطه صورت می گیرد و فرآیندهای تجاری به سایر کشورها ارسال می شود.
خراسان بزرگ 90 درصد زعفران کشور را تولید می کند. سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و خراسان شمالی به ترتیب بیشترین تولید زعفران را در کشور دارند.
گفته می شود تربت حیدریه با تولید بیش از 50 تن زعفران خشک، قطب تولید زعفران در جهان است و از نظر تولید زعفران در رتبه اول جهان قرار دارد و همچنین زعفران قاینات که با توجه به شرایط اقلیمی خاص منطقه و برداشت قبل از طلوع آفتاب، از بالاترین کیفیت و برتری نسبت به سایر مناطق برخوردار است.
جشنواره ها
جشنواره ای با هدف افزایش آگاهی از زعفران و همچنین ایجاد بازاری برای فروش مستقیم این محصول در مناطق خاصی از کشور، به ویژه در تربت حیدریه برگزار می شود که امسال با 72 گل، بزرگترین بازار گل زعفران کشور است. می ایستد. خرید و فروش گل زعفران در محل دائمی نمایشگاه فروش زعفران به مصرف کنندگان عرضه می شود و همه ساله در قائنات مدارهای گردشگری متعددی برای بازدید از مزارع زعفران تشکیل می شود.
نکاتی که باید در مورد تولید زعفران فکر کرد
1- گفته می شود وضعیت تولید زعفران در کشور در سطح پایینی قرار دارد و یکی از عوامل دخیل آن نبود آمار دقیق و رسمی از میزان تولید، فروش و صادرات است. این برای یک محصول استراتژیک مانند زعفران که سهم قابل توجهی از صادرات غیرنفتی را به خود اختصاص می دهد قابل قبول نیست.
2- ضعف در مقوله مهم آموزش و ترویج کشاورز که به افزایش عملکرد مزارع کمک شایانی می کند از جمله برنامه ریزی دوره های آموزشی و ترویجی برای شناخت پیاز مناسب با منطقه، نحوه آماده سازی زمین، نحوه کاشت. به درستی و تشویق کشاورزان به یادگیری آموزش.
3- نبود واحدهای فرآوری و بسته بندی زعفران در حالی که روش خشک کردن و فرآوری زعفران تاثیر زیادی در فروش و صادرات آن دارد.
4- نایب رئیس شورای ملی زعفران اعلام کرد: با اتمام برداشت زعفران می توان جمع بندی نهایی آمار تولید را اعلام کرد. ضمناً اعلام سطح زعفران کشت شده عموماً با تایید مزارع این محصول امکان پذیر است که در این صورت صادرکنندگان می توانند صادرات را برنامه ریزی کنند و در بحث قرارداد خرید در سال جاری نیز با پیش بینی کاهش. در تولید، نیازی به انعقاد قرارداد خرید نیست.
