به گزارش ایلنا، مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی ایران در گزارشی با عنوان «دیپلماسی اقتصادی ازبکستان» به بررسی تاریخچه تعامل ایران و ازبکستان، شرایط روابط روابط اقتصادی دو طرف و دیدگاه ازبکستان در زمینه اقتصادی پرداخت. و مسائل تجاری تعامل و همکاری با ایران
بر اساس این گزارش، ایران در سال 1370 جمهوری ازبکستان را به رسمیت شناخت، اما روابط اقتصادی دو کشور تا سال 2016 که سیاست اصلاحات و نوسازی اقتصادی در ازبکستان اتخاذ شد، اهمیت چندانی نداشت.
از مجموع 53.16 میلیارد دلار صادرات ایران در سال 1401، سهم ازبکستان 289.7 میلیون دلار معادل 0.54 درصد بوده و از این نظر رتبه شانزدهم را در شرکای تجاری ایران به خود اختصاص داده است. در زمینه واردات نیز این کشور از مجموع 59.65 میلیارد دلار واردات ایران با 12 درصد معادل 72.3 میلیون دلار در رتبه 41 قرار دارد.
در بازه زمانی 1401 تا 1395 تجارت ایران و ازبکستان فراز و نشیب هایی را تجربه کرد و از 161 میلیون دلار در سال 1396 به بیش از 191 میلیون دلار در سال 1397 رسید و سپس با افزایش 100 درصدی به 382 میلیون دلار در سال 1398 رسید. اما در سال 2019 ارزش دلاری تجارت ایران و ازبکستان با کاهش شدید به 255 میلیون دلار رسید، سپس در سال 1400 با افزایش 100 درصدی به بیش از 516 میلیون دلار در سال 1398 و در سال 1401 با افت شدید به 362 میلیون دلار رسید. دلار
گفتنی است در سال 1401، انواع نخ، پنبه و کلرید پتاسیم سه محصول اولیه وارداتی ایران از ازبکستان بوده و انواع پلی اتیلن و فرآورده های آن، آهن، فولاد، چدن و فرآورده های آن و نیز انواع پلی استایرن سه محصول برتر صادراتی به ازبکستان بود.
چشم انداز تجارت میلیارد دلاری ایران و ازبکستان
نکته مهم دیگر در روابط دو کشور این است که ایران و ازبکستان علاوه بر اتاق مشترک، دارای کمیسیون مشترک اقتصادی هستند که مسئولیت آن بر عهده وزارت امنیت ایران و وزارت دفاع، سرمایه گذاری و صنعت است تجارت. در ازبکستان
پانزدهمین اجلاس این کمیسیون در خرداد 1401 تشکیل شد و طی آن دو طرف توافق کردند که ارزش تجارت دوجانبه را در سال 1404 به یک میلیارد دلار برسانند، علاوه بر این، ایران و ازبکستان و کشورهای عمان و ترکمنستان نیز عضو هستند. توافقنامه عشق آباد در مورد ایجاد یک کریدور ترانزیتی بین المللی.
توانمندی ایران در تولید محصولاتی مانند دارو، مواد غذایی، مصالح ساختمانی، محصولات کشاورزی و همچنین صادرات خدمات فنی و مهندسی و همچنین ایجاد مرکز تجاری ایران در ازبکستان از مهمترین سرمایه های روابط تجاری ایران و ایران است. ازبکستان عدم استقرار رایزن بازرگانی در ازبکستان و نبود بانک مستقل ایرانی در ازبکستان نقطه ضعف اصلی این رابطه است.
علاوه بر این، علاقه و اراده سیاسی دو کشور برای افزایش سطح مبادلات تجاری مهمترین فرصت برای ارتقای مبادلات تجاری بین دو کشور و در مقابل عدم شناخت کافی تجار ازبکستان از بازار ایران و حضور قدرتمندان تلقی میشود. رقبا در بازار ازبکستان، تهدیدهای اصلی روابط تجاری ایران و ازبکستان هستند.
علاوه بر نقاط ضعف و قوت، فرصتها و تهدیدها، مشکلات حملونقل ریلی، عدم ارتباط سرزمینی و لزوم عبور از ترکمنستان، نبود پروازهای بین دو کشور و تعرفههای گمرکی از مهمترین موانع توسعه تجارت محسوب میشوند. روابط بین دو کشور. دو کشور
راهکارهای توسعه روابط تجاری بین دو کشور
در بخشی دیگر از این گزارش، اتاق بازرگانی ایران راهکارهای پیشنهادی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران و ازبکستان از جمله توسعه حمل و نقل ریلی بین دو کشور به منظور کاهش هزینه های حمل و نقل و افزایش حجم مبادلات را ارائه کرد. بین ایران و ازبکستان دو کشور، افزایش تعداد پروازهای مستقیم، تشویق ازبکستان به اتخاذ اقدامات متقابل در خصوص لغو روادید برای اتباع ایرانی با هدف تقویت روابط اقتصادی، اجتماعی و گردشگری بین دو کشور، سرمایه گذاری مشترک شرکت های دو کشور در زمینه صنایع دارویی با افزایش اعزام و میزبانی هیئتهای تجاری بین دو کشور برای آشنایی بیشتر با همکاریها و فرصتهای سرمایهگذاری، تشویق به همکاری در زمینههای نفت و گاز، پتروشیمی و معدن، توسعه حملونقل ریلی بین دو کشور و سرمایهگذاریهای مشترک برای وی در خصوص ساخت ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی، توانمندی های شرکت های ایرانی و نقش کشاورزی در اقتصاد ازبکستان را برجسته کرد.