چشم انداز بازار سهام و بازار سرمایه

گزارش خبرگزاری صدا و سیما: رادیو اقتصاد در برنامه روز جدید جناب آقای دکتر مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار وی گفتگویی داشت که به شرح زیر است.

سوال: آیا چشم انداز بورس را حرفه ای، فنی و قابل اعتماد می دانید یا دوباره وارد فاز خطرناکی شده ایم؟

یک عشق: قطعاً حال و هوای حاکم بر حال و هوای سال های 2019-2018 نیست، این را با قاطعیت می گویم، اما ببینید بازار سرمایه یک بازار پرریسک است و سهام عموماً دارایی های پرریسک محسوب می شوند که نیاز به ورود و سرمایه گذاری در این بازار دانش حرفه ای است. بنابراین ما همیشه به افرادی که وارد این بازار می شوند توصیه می کنیم چندین نکته را در نظر داشته باشند و با چشمان باز انتخاب کنند. مسلماً شرایط همه شرکت ها یکسان نیست و نمی توان گفت که همه اقدامات بازار یکسان است و از نظر سودآوری، ارزش و سابقه ای که داشتند و ریسک هایی که در آینده دارند، شرایط یکسانی دارند. هر صنعتی ویژگی های خاص خود را دارد، بنابراین نیاز به دقت و توجه زیادی دارد. به همین دلیل از سال گذشته تاکید زیادی بر سرمایه گذاری های غیرمستقیم داشته ایم. انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در سال گذشته در بازار راه‌اندازی شدند، می‌توانم بگویم که برای هر نوع سرمایه‌گذاری، سلیقه و هر نوع ریسکی است که سهامداران می‌توانند و می‌خواهند انتخاب کنند. بنابراین توصیه ما این بود که کسانی که توانایی بررسی دقیق سهام و صنایع مختلف را ندارند و یا کسانی که ناآشنا هستند و به دلیل اطلاعات گسترده و پیچیدگی صنایع نمی توانند اطمینان حاصل کنند و دانش لازم را ندارند، حتما باید وارد صندوق سرمایه شود. اکنون صندوق‌های سرمایه‌گذاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری بدون ریسک شروع می‌شوند تا صندوق‌های پرریسک، انواع صندوق‌ها وجود دارد، توصیه ما این است که وارد این صندوق‌ها شوید، این صندوق‌ها توسط تیم‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شوند و در داخل و خارج از این صندوق‌ها بالاتر است و نقدینگی بالاتری دارند، در این صورت می‌توانیم بازار سرمایه آرام‌تری داشته باشیم، قطعا ایجاد هیجان در بازار می‌تواند برای آینده بازار خطرناک باشد.

سوال: حرف شما درست است، اما من شهروندی هستم که سعی می کنم تمام پولی که به دست می آورم خرج نکنم. برای ما ایرانی ها جالب است که بسیاری از مطالعات می گویند که ما ولخرج نیستیم مگر اینکه سیاستمداران این کار را انجام دهند. چیزی که از نظر فرهنگی از آن رنج خواهیم برد، چون مردمی راضی بودیم، پس صرفه جویی در اولویت است، برای یک کشور در حال توسعه، بازار سرمایه مکان بسیار مهمی برای مشارکت در تلاش اتباع است که به مردم اطمینان می دهد. که اینجا بهتر است، اما می ترسم بازار سرمایه همانطور که می تواند خود را با دغدغه های فردی ما تطبیق دهد، صندوق ها هستند، صندوق ها نقش کلیدی و مهمی در حمایت از مجموعه های مختلف دارند، کسب و کارهایی که برای ادامه حیات نیاز به پول دارند، از سوی دیگر تورم فقط به چیزی که به دست می آوریم اجازه می دهد ماندگار شود. آیا راهی وجود دارد که اقتصاد ما بانک محور باشد تا بازار سرمایه محور باشد و مردم بتوانند سود بیشتری داشته باشند، بتوانیم آن عرضه را از جای مطمئن تری تهیه کنیم و کمی آرام تر، اما دقیق تر و حرفه ای تر عمل کنیم؟

یک عشق: بله، اتفاقی که در سال 2019 رخ داد در واقع برعکس آنچه شما گفتید بود، یعنی اگر بتوانیم استقبال بازار سرمایه و منابع وارد شده به سرمایه بازار را به سمت فعالیت های تولیدی سوق دهیم. مبلغی به عنوان بازار ثانویه وارد بازار سرمایه می‌شود، سهام بین افراد مختلف رد و بدل می‌شود، اگر از این که سهام رد و بدل می‌شود و حتی قیمت آن افزایش می‌یابد راضی باشد، برای اقتصاد مفید نیست، مثلاً شرکت الف. که کار تولیدی داشته باشد هر چه قیمت سهامش بالاتر باشد بیشتر می شود به درد این شرکت نمی خورد مگر اینکه بتوانیم بخشی از پولی را که وارد بازار سرمایه می شود به سمت خود شرکت ها هدایت کنیم تا اینها منابع سرمایه گذاری می شود و تولید افزایش می یابد. نیمی از منابعی که در سال 1388 وارد بازار سرمایه شده بود را به بازار اولیه منتقل کنیم، یعنی وارد بنگاه‌ها و تبدیل به طرح‌های تولیدی شوند، در پایان دو سال و نیم می‌توانیم آنجا باشیم. این سرمایه‌گذاری‌ها و سود شرکت‌ها افزایش می‌یابد و رشد اقتصادی خوبی خواهیم داشت، اما متأسفانه این منابع به سمت شرکت‌ها نمی‌رود تا از طریق ابزارهای بدهی افزایش پیدا کند که این منابع وارد چرخه تولید شود تا زمانی که این منابع را در چرخه تولید کنیم و تزریق‌ها آنها را متحول کنیم. در شرکت ها، نمی توان به افزایش سودآوری امیدوار بود، این وسیله ای برای تثبیت سودآوری شرکت ها خواهد بود.

سوال: به نظر شما خیلی طول می کشد؟

یک عشق: نه، از اول سال شروع کردیم. به امید اینکه همه شرکت هایی که برنامه های توسعه دارند و نیاز به سرمایه بیشتری دارند بتوانند از راه های مختلف چه از طریق افزایش سرمایه و چه از جاهای مختلف منابع را تامین کنند، چه سود انباشته، چه درآمد نقدی و چه انتشار اوراق بدهی… فرض کنیم این کار شروع شده است و انشاالله شرکت ها بتوانند از این فرصت استفاده کنند.

سوال: امروز روز تاسیس رادیو در ایران است. می دانید که ما مروج توسعه فرهنگی و سرمایه گذاری برای بچه ها هستیم، یعنی بچه هایی که در دبستان درس می خوانند.

یک عشق: نه، نشنیده بودم.

سوال: ما دائماً با همکاران شما در سازمان بورس در ارتباط هستیم و در زمان های مختلف به مردم اطلاع رسانی می کنیم و در عین حال برنامه شبانه ویژه ای داریم که برای کودکان نیز ساخته ایم که نشان دهنده ارزش سرمایه گذاری و پس انداز است. برای آنها به زبان کودکان و برای اعضای جامعه فکر می کنم شما می توانید در تعامل سازنده تر با مردم از طریق رادیو اقتصادی، به ویژه برای رشد تولید، به موفقیت های بزرگی دست یابید.

یک عشق: البته بحث سرمایه گذاری غیرمستقیم و سرمایه گذاری بلندمدت را در دستور کار قرار دادیم که نقطه شروع و بهترین نقطه شروع بحث سرمایه گذاری در دوران کودکی به عنوان یک فرهنگ عمومی است و سواد مالی مهمترین نکته در بحث سرمایه گذاری در بازار این سرمایه ای است که می تواند بازدهی بلندمدت خوبی داشته باشد. همچنین تاریخ نشان داده است که سرمایه گذاری بلندمدت در بازار سرمایه بیشترین بازدهی را نسبت به سایر بازارهای موازی دارد و هم اکنون آمار آن در دسترس است انشاالله با کمک شما و تلاش شما اطلاعات لازم را در این زمینه ارائه کنیم.