چرا مردم احساس می کنند تورم بالاتر از نرخ رسمی است؟ – پول نیوز | واحد پول | ای بی اس نیوز بانک – اخبار اقتصادی ای بی اس نیوز خبرگزاری ای بی اس نیوز
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری ای بی اس نیوز ، عدم انطباق تورم اعلام شده از سوی نهادهای آماری با نرخ تورمی که افراد جامعه احساس می کنند یکی از معضلاتی است که در سال های اخیر تشدید شده است. بر اساس نظرسنجی انجام شده در مرکز پژوهش های مجلس در مرداد 1401، متوسط نرخ تورم احساس شده توسط مردم 86 درصد بوده است.
پس از آن بود که بانک مرکزی و مرکز آمار نرخ تورم نقطه به نقطه این ماه را به ترتیب 46 و 51 درصد اعلام کردند. تفاوت بین نرخ تورم درک شده و نرخ تورم اعلام شده توسط نهادهای رسمی در میان مدت به آمار رسمی کشور آسیب می زند.
علاوه بر این، از آنجایی که مطالعات مختلف نشان می دهد که انتظارات تورمی مردم تحت تأثیر درک مردم از تورم گذشته است، سیاست گذار پولی باید به طور مداوم نرخ تورمی را که مردم احساس می کنند، رصد کند تا سیاست های پولی را اجرا کند.
مرکز پژوهش های مجلس در این گزارش به تبیین تفاوت این دو عامل از نظر علل فنی مربوط به نحوه محاسبه شاخص و همچنین علل رفتاری و روانی پرداخته و پیشنهاداتی را برای نهادهای مسئول ارائه کرده است.
بر این اساس الگوی مصرف متفاوت مردم و گروه های جمعیتی، نحوه محاسبه شاخص و ذهنیت متفاوت مردم در مورد نحوه گنجاندن رشد قیمت مسکن در شاخص قیمت مصرف کننده از مهمترین دلایل فنی این تفاوت است.
همچنین در نظر گرفتن اقلامی که به جای کل سبد خرید روزانه توسط افراد خریداری می شود و از نظر وزن بیشتر برای قیمت های بالاتر از مهمترین علل رفتاری این تفاوت است.
بررسی‌های این گزارش نشان داده است که تفاوت درک نرخ تورم با نرخ تورم نهادهای رسمی تنها مختص ایران پیامبر اسلام است و حتی در اقتصادهای توسعه‌یافته مانند اتحادیه اروپا، کانادا و حتی ژاپن نیز این تفاوت جدی است.
در خصوص علل فنی روش محاسبه شاخص، عوامل مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. الگوهای مصرف متفاوت مردم و گروه های مختلف جمعیتی نشان داده است که نرخ تورم که میانگین رشد قیمت در کل اقتصاد است، لزوماً نشان دهنده تورم گروه های مختلف نیست.
بنابراین پیشنهاد می شود نرخ تورم برای گروه های جمعیتی زیر محاسبه و منتشر شود:
- مالکان و مستاجران
- فقیر و ثروتمند
- خانواده های تحصیل کرده دانشگاه و خانواده های بی سواد
- خانواده هایی که فرزندان زیر 18 سال دارند
- زنان سرپرست خانوار
- گروه های سنی جوان (30-18)، میانسال (54-31) و سالمند (بالای 55 سال) تعریف می شوند.
اگرچه این عامل تا حد زیادی می تواند دلایل تفاوت نرخ تورم احساس شده توسط افراد را توضیح دهد، اما این سوال نمی تواند دلیل تفاوت بین میانگین نرخ تورم احساس شده توسط افراد و نرخ تورم رسمی را توضیح دهد. همچنین، روش پلتوکراتیک محاسبه شاخص و تفاوت در ذهنیت در مورد چگونگی رشد قیمت مسکن در شاخص قیمت مصرف کننده ممکن است تفاوت بین نرخ تورم درک شده و نرخ تورم رسمی را تا حدودی توضیح دهد.
در مورد علل رفتار، مطالعات نشان داده است که افراد تحت تأثیر دو گرایش جدی هستند. اولین رویکرد این است که اقلامی را که روزانه توسط افراد خریداری می شود در نظر بگیرید نه کل سبد.
در واقع مردم برای بیان درک خود از تورم به رشد قیمت کالاهایی که به طور مرتب خریداری می کنند اشاره می کنند که این امر منجر به معرفی شاخص قیمت روزانه EPI و استفاده از آن برای محاسبه نرخ تورم روزانه شد. در این حالت خانوارها در معرض محدودیت دیگری قرار می گیرند. بررسی‌های مختلف نشان می‌دهد که مردم هنگام اعلام احساسات خود نسبت به نرخ تورم نسبت به قیمت‌های کاهشی یا ثابت، توجه بیشتری به افزایش قیمت‌ها دارند.
بنابراین در این تحقیق شاخص لاسپیر تعدیل شده برای افزایش قیمت اهمیت بیشتری در نظر گرفته شد که بر اساس آن شاخص قیمت درک شده PePI و نرخ تورم درک شده محاسبه شد. نتایج این بخش نشان داده است که با در نظر گرفتن این دو روند، تفاوت بیان شده تا حد زیادی تبیین می شود. بنابراین پیشنهاد می شود نرخ تورم روزانه و نرخ تورم درک شده بر اساس شاخص های ذکر شده توسط موسسات آماری محاسبه و همراه با شاخص های قیمت منتشر شود.
یکی دیگر از عواملی که در تبیین تفاوت نرخ رسمی تورم و تفاوت درک شده نقش دارد، داشتن آگاهی و آگاهی کافی از سیر تحول شاخص قیمت، نحوه محاسبه آن و تفاوت با تورم است. از این منظر، تلاش برای آموزش عمومی تورم، تفاوت آن با هزینه زندگی، روش محاسبه آن و همچنین اطلاع از چشم انداز و روندهای آتی تورم می تواند در کاهش شکاف فوق الذکر موثر باشد.
به طور کلی موارد زیر پیشنهاد می شود؛
- محاسبه و انتشار تورم رسمی برای گروه های مختلف جمعیتی (نرخ تورم شخصی)
- محاسبه و انتشار نرخ تورم بر اساس شاخص قیمت روزانه EPI
- محاسبه و انتشار نرخ تورم بر اساس شاخص قیمت PePI
- محاسبه و انتشار نرخ تورم بر اساس روش دموکراتیک علاوه بر روش پلتوکراتیک
- آموزش عمومی مفهوم تورم و روش محاسبه آن
absnews
