این محقق دانشگاه تهران در ادامه به چالش های صنعت کشاورزی اشاره کرد و به تناقضاتی در این صنعت اشاره کرد و گفت: زعفران در برخی نقاط به عنوان یک محصول آبخوان معرفی می شود و 50 درصد عوارض صادراتی گرفته می شود و در از سوی دیگر، کشت این گیاه برای دریاچه ارومیه است. عنوان گیاه جاذب آب مطرح است و باید در این زمینه زنجیره ارزش تشکیل دهیم.
حامد رفیعی، دکترای کشاورزی دانشگاه تهران در گفت وگو با ای بی اس نیوز. وی بیان کرد: گاهی از نخبگان یا افراد صاحب نظر در مجامع علمی برای اظهار نظر استفاده می شود; اما متاسفانه مسیر طی شده مانند گذشته است و تغییری در اجرای عملیات ایجاد نشده است.
وی افزود: نمونه آن بخش کشاورزی است که ما دعوت به عمل، مذاکره و تصمیم گیری می شویم اما در نهایت می بینیم که در عمل چیزی اجرا می شود که همان پاس است.
رفیعی تاکید کرد: بنابراین علاوه بر مشارکت جامعه نخبگان، نظارت بر روند اجرای طرح ها ضروری است تا در صورت مشاهده هرگونه انحراف در مسیر صحیح در سیاست گذاری و تصمیم گیری، پذیرفته و اصلاح شود. و بر اساس پیشنهادات جامعه نخبگانی ادامه یابد.
این پژوهشگر کشاورزی دانشگاه تهران با بیان اینکه اجرای طرح ها تحت کنترل و تشخیص نخبگان نیست، بلکه به عنوان مشاور در پروژه ها حضور دارند، افزود: تصمیم گیرنده باید به صورت جمع بندی و توافق نظر داشته باشد. اجرای این نوع با ایجاد نهادهای کنترلی به ویژه برای دستگاه های اجرایی الزامی است.
وی با تاکید بر اینکه برای مشارکت نخبگان باید تا زمان اجرای طرح ها نظارت صورت گیرد، افزود: اما در این زمینه حلقه ای گم شده ایم.
رفیعی برخی از چالش های حوزه کشاورزی را برشمرد و رویکردهای مسئولان را در قبال محصولات کم آب بر بیان کرد و یادآور شد: در سخنانی که در دیدار با مقام معظم رهبری داشتیم به این نکته اشاره کردم که در این زمینه تناقضاتی وجود دارد. از یک سو بر اساس بند «ه» تبصره 8 قانون دارایی اعلام شد که «زعفران» محصولی است که آب را جذب می کند و باید نیم درصد حقوق صادراتی را دریافت کرد. این طرح اجرا شده و نیم درصد حقوق صادراتی این محصول اخذ می شود زیرا گفته می شود ممکن است زعفران محصولی آب گیر باشد.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر گیاه زعفران برای نجات بخشی از دریاچه ارومیه به عنوان محصول کم آب مصرفی معرفی شد. این یک تناقض است و مسلماً چون زعفران قیمت بالایی دارد، نیم درصد عوارض صادراتی آن سود خوبی به همراه دارد. بنابراین شایعاتی در مورد این محصول منتشر شده است.
رفیعی با اشاره به اینکه محصول زعفران را به عنوان نمونه ارائه کردم، یادآور شد: این راهکارها و ابزارهایی مانند عوارض صادراتی و غیره به هیچ وجه صرفه جویی در مصرف آب را دنبال نمی کند، بررسی جدی به ویژه روی محصول ضروری است. زیرا قاچاق زعفران، قاچاق یخچالی نیست; بلکه یک کالای کم حجم و با ارزش است که به راحتی به کشورهایی مانند افغانستان قاچاق می شود و ارزی که باید از مجاری قانونی به دست می آمد وارد کشور نمی شود.
این محقق دانشگاه تهران با بیان اینکه هنوز تعریف مشخصی از محصولات پرآب و کم آب نداریم، گفت: اگر محصول آب مصرفی پایینی داشته باشد، مشخص نیست در هر هکتار چقدر آب مصرف می شود. فشرده یا آب فشرده؛ از این رو زعفران هر جا که منفعتی داشته باشد به عنوان محصولی جاذب آب معرفی می شود و در جاهای دیگر مانند دریاچه ارومیه محصولی کم جذب محسوب می شود.
رفیعی خاطرنشان کرد: در ادامه این بند همچنین اعلام شده است که نیم درصد حقوق صادراتی وصول شده در طرح الگوی کشت قرار می گیرد و در حوزه نمک پاشی استفاده می شود، اما این سوال پیش می آید که بدانید کدام مدل کشتیرانی؟ ما هنوز مدل کشتی در کشور نداریم و اگر محصول آبخوان بود و عوارض صادراتی گرفته می شد باید برای تشکیل و تکمیل سفره های زنجیره ارزش محصول استفاده شود.
وی افزود: به عنوان مثال می گویند سماق را در دریاچه ارومیه بکارند، زیرا سماق محصولی است که آب کمی جذب می کند و وقتی سماق در آنجا کاشته شود، با محصول نهایی چه می کنند، وقتی کارخانه فرآوری عرضه کند. زنجیره و مسیر به کشور صادر نمی شود، زنجیره نداریم و به کشاورز فقط می گویند تولید کند، در حالی که زنجیره تامین و ارزش آن باید تکمیل شود و در این صورت کشاورز دیگر نیازی به محصول خاصی ندارد. سفارش، چون خودش به سمت تولید می رود. زیرا زنجیره ارزش آن در کشور موجود است.
انتهای پیام
