اجرای و تکمیل طرح آناتولی شرقی موسوم به DAP (DAP) در ترکیه در آینده نزدیک می تواند سهم منابع آبی ایران در حوزه آبخیز ارس را بین 25 تا 30 درصد کاهش دهد. قطع یا کاهش رودخانه مرزی ارس توسط ترکیه تامین آب شرب و کشاورزی مناطق پایین دست را با مشکل جدی مواجه خواهد کرد.
بررسیهای کمیته توسعه پایدار اتاق ایران درباره تأثیرات پروژه آناتولی شرقی (DAP) بر منابع آبی شمال غرب ایران حکایت از کاهش 30 درصدی سهم ایران از منابع آبی رودخانه ارس دارد.
به گزارش ای بی اس نیوز، در این تحقیق تاکید شده است: با توجه به افزایش بهرهبرداری و ایجاد انواع سازههای هیدرولیکی در بالادست حوزههای آبخیز بهویژه در ترکیه و همچنین کاهش بارندگی و کاهش حجم ورودی. لازم است اقدامات منسجم تری انجام شود و ایران قدرتمندتر در چارچوب دیپلماسی آب در دستور کار طرف ایرانی قرار گیرد.
در این تحقیق آمده است: در سال های اخیر سدهای زیادی بر روی رودخانه های کورا و ارس و سرشاخه های آنها در کشورهای مختلف با هدف تولید برق، آبیاری زمین های کشاورزی، تامین آب شرب، کنترل سیلاب و حمل و نقل با ظرفیت احداث شده است. بیش از 25 میلیارد متر مکعب است. افزایش ایجاد سازه ها و سدهای هیدرولیکی به ویژه در سال های اخیر از جمله ایجاد 14 سد در ترکیه از جمله پروژه آناتولی شرقی موسوم به DAP و همچنین آلودگی آب رودخانه ارس به ویژه ارمنستان. ارمنستان در نتیجه فعالیتهای معدنی و همچنین نیروگاه اتمی متسامور در کشور، در سالهای اخیر کمیت و کیفیت رودخانه ارس را کاهش داده و در آینده ممکن است دسترسی به منابع آبی ارس را محدود کند. رودخانه.
بر اساس اعلام اتاق بازرگانی ایران، این تحقیق نشان داد که تمامی توافقات خاورمیانه در خصوص حوزه های آبخیز مشترک و ایران با کشورهای همسایه به طور خاص دوجانبه بوده و تاکنون حتی کنوانسیون یا توافق نامه ای چندجانبه وجود نداشته است. در مورد استفاده از آب در حوضه ها هیچ حوزه آبریز مشترکی مانند کنوانسیون آب اروپا در مورد حفاظت و استفاده از آبراه های فرامرزی و دریاچه های بین المللی (1992) از کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE) وجود ندارد. به همین دلیل قواعد عرفی و قانونی حاکم بر منابع آبی مشترک در منطقه بین ایران و کشورهای همسایه دارای ضمانت اجرایی ضعیف و فاقد ظرفیت حل و فصل مسائل حقوقی منابع آبی است. بنابراین، انجام اقدامات لازم برای تصویب کنوانسیونی مانند کنوانسیون آب اروپا با محوریت سازمان ملل متحد و به ویژه کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه (ESCAP) به عنوان بخشی از دیپلماسی آب توسط وزارتخانه های امور خارجه. و انرژی از اهمیت اساسی برخوردار است و باید در دستور کار قرار گیرد.
انتهای پیام
این گزارش خاطرنشان کرد: در سال های اخیر قراردادهای دوجانبه زیادی با کشورهای همسایه برای بهره برداری از منابع آبی مشترک به تصویب رسیده است که برخی از آنها پس از فروپاشی شوروی رد شد. بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از منابع موجود، 24 قرارداد در قالب های مختلف معاهدات، پروتکل ها و موافقت نامه ها در زمینه مسائل مربوط به رودخانه های مرزی بین ایران و همسایگان منعقد شده است که برخی از این قراردادها با انعقاد قرارداد لغو می شود. قرارداد بعدی و برخی از آنها نیز از نظر زمانی منقضی شده است. و کارکرد خود را از دست داد و در حال حاضر 14 قرارداد معتبر آب بین ایران و همسایگانش وجود دارد. متاسفانه با ترکیه فقط پروتکلی برای استفاده از آب رودخانه های ساری سو و قره سو برای اشتراک آب این رودخانه ها وجود دارد و هیچ توافقی با ترکیه در خصوص رودخانه ارس صورت نگرفته است.