نگاهی به دیدار سه جانبه حضرت آیت الله خامنه ای، شهید مطهری و دکتر شریعتی در سال 1355
لازم به ذکر است این جلسه یک روز بعد از آچورا و مصادف با 21 آذر 1355 این بار در محل مهندس مفیدی برگزار می شود. جلسه با تلاوت قرآن آغاز می شود و سپس در مورد ترجمه های قرآن بحث می شود. در ادامه دکتر شریعتی به بحث درباره اسلام و استعمار می پردازد. او استعمار را دشمن اسلام و مارکسیسم را رقیب آن می داند. بحث نقد شهید مطهری. به گفته شهید مطهری، مارکسیسم رقیب اسلام نیست، اما بین اسلام و مارکسیسم خصومت وجود دارد. آنچه در سالهای بعد با عنوان کتاب «گفتگوی ربع» از سوی انتشارات صدرا منتشر شد، شرح این نشست دوم است.
مابقی جلسه به مدیریت حضرت آیت الله خامنه ای و شهید مطهری خواهد بود. حضرت آیت الله خامنه ای در سخنان خود بر نهضت انبیا، مبارزه و تقسیم جامعه به دو گروه مستضعفین و مستکبرین تأکید می کنند. علاوه بر مضامین مطرح شده در این بحث، اشارات انتقادی نیز به استفاده از عبارات، الفاظ و گزاره های غیر دینی توسط برخی متفکران برای تحلیل مفاهیم اجتماعی دارند. جملاتی که در قرآن هم آمده است: «از فرصت استفاده می کنم [و توصیه کنم] به دوستانی که درگیر مسائل اسلامی اعم از مسائل اقتصادی، مسائل تاریخی و فلسفی هستند که دغدغه ایشان است. و این تفاوت ها – کار می کند، بهتر است برای بیان مقاصد و مطالب خود به دنبال کلمات معتبر اسلامی بگردند. به هر حال، این کلمات اصیل اسلامی بسیار گویاتر است. مثلاً در حوزه ی کلاس ها و تحلیل طبقاتی، همین واژه ی «استکبار» و «دروغ» بسیار گویاتر و گویاتر از تمام معادل هایی است که برای این دو واژه در مکاتب دیگر و در ایدئولوژی های دیگر وجود دارد.
به همین دلیل پیگیر جلسه و بحث های صورت گرفته بود; وی در اسناد خود تحت عنوان «افراد باتجربه» به موضوعات مطرح شده در این دیدار اشاره کرده است. جلسه روز تاسوعا در منزل آقای تحریریان با تلاوت قرآن توسط مرحوم حسین صبحدل آغاز می شود. مرحوم دکتر علی شریعتی پس از تلاوت قرآن به قرائت اشعاری در قیام حضرت سیدالشهدا (علیه السلام) پرداختند. این شعرخوانی در اسناد ساواک با عبارت «شور» توصیف شده است. نکته مهم دیگر این است که بخشی از کتاب «حسین واریث آدم» دکتر شریعتی از جمله موضوعات مطرح شده در این نشست است.
قبل از اذان مغرب تعدادی از شرکت کنندگان از جمله شهید مطهری جلسه را ترک کردند. عده ای دیگر می مانند و به امامت حضرت آیت الله خامنه ای نماز مغرب و عشا را می خوانند. پس از اقامه نماز مشترک، جلسه مجددا با بیانات حضرت آیت الله خامنه ای ادامه می یابد. وی در بحث جدید خود سوره صف را تفسیر می کند. تأمل در مضامین و محتوای این جلسه می تواند راهنمای خوبی برای شناخت رابطه امامت و نبوت، قیام عاشورا و نهضت اصلاحی انبیا و ائمه اطهار علیهم السلام از زبان دانایان باشد. عمق آموزه های اسلامی و سنت تاریخی دینی در ارتباط با زبان زمانه و دغدغه های زمانه خود.
اصرار ایشان بر انگیزه این اثر به دلیل خلوص نیت است و هدف دیگری در اثر وجود ندارد نشان می دهد که حضرت آیت الله خامنه ای با حسن نیت به این پدیده می نگرند: «گاهی در بعضی از زبان ها شنیده می شود که به خاطر کمال طهارت است. از نیت، اما به دلیل کمال خامی، کلمه مصطفف معادل تعابیر دیگر گرفته شده است؛ مثلاً با تعبیر پرولتاریا، البته همانطور که گفتیم احتمالاً در این گونه تعابیر فقط نیت خیر وجود دارد، اما نوعی خام اندیشی و سطحی نگری را نشان می دهد.همزمان با پایان سخنرانی حضرت آیت الله خامنه ای، بر اساس گزارش ساواک، جلسه با سخنرانی شهید مرتضی مطهری ادامه یافت. محور بحث شهید مطهری در این دیدار بررسی واژه قیام و توده از دیدگاه قرآن کریم.
انتهای پیام
در 19 دی ماه 1355 همزمان با تاسوعای حسینی، یکی از تجار و بازرگانان مذهبی تهران – حاج عباس تحریریان – تعدادی از شخصیت های مذهبی و انقلابی را برای زنده نگه داشتن یاد قیام به منزل خود دعوت کرده بود. سیدالشهدا روز تاسوعای 1397 ق. شرکت کنندگان در این نشست از شخصیت های دینی و اندیشمندان مهم زمان خود به شمار می رفتند. همه از مبارزین مستقیم یا غیرمستقیم با نهضت اسلامی امام خمینی (رحمت الله علیه) بودند و نسبت به نظام طاغوت نگاه منفی داشتند.
به گزارش ای بی اس نیوز، پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری با انتشار سندی که عنوان آن بین سطرها آمده است، آمده است: بر اساس آنچه مأموران ساواک در این دیدار گزارش دادند، «برخی از تجار از جمله سید ابوالفضل موسوی زنجانی، مرتضی مطهری، صادق (خیاطی)، سیدعلی خامنه ای، دکتر علی شریعتی و دکتر مفتح برای صرف ناهار در منزل عباس تحریریان دعوت شده بودند. ملاقات چنین شخصیت هایی در بعد از ظهر تاسوعای حسینی حساسیت دستگاه پهلوی و ساواک را برانگیخته بود. به همین دلیل نسبت به اخبار این دیدار حساس بود. و در نهایت به این نتیجه برسند که این گونه جلسات را باید دید زیرا توجه اندیشمندان و علما را به خود جلب می کند.
