«نه» پاستور به نفت!/ بررسی ادله کارشناسی لایحه بودجه
دولت در لایحه بودجه سال آینده با حرکت به سمت نفت زدایی، رویکرد خود را به عنوان مثال بر درآمدهای مالیاتی پایدار، گمرک، تولید دارایی، فروش سهام شرکت های دولتی و فروش اوراق مالی متمرکز کرده است. افزایش 50 درصدی مالیات متناسب با تورم، رشد 7 درصدی تولید ناخالص داخلی، جلوگیری از فرار مالیاتی و اجرای مالیات بر ارزش افزوده قابل دستیابی است.
به گزارش ای بی اس نیوز، لایحه بودجه 1403 از بهارستان نیامد و به پاستور ارجاع شد. یک هفته پس از تقدیم قسمت اول لایحه بودجه 1403 از سوی رئیس جمهور به رئیس مجلس، نمایندگان ایراداتی از جمله نشان دادن تنها بخش هایی از برنامه هفتم توسعه، افزایش حدود 50 درصدی مالیات ها را مطرح کردند. افزایش 36 درصدی فروش اوراق … مشارکت ها و عدم قطعیت ها در مورد منابع یکسان سازی حقوق بازنشستگان، صورت حساب را پرداخت. دولت یک هفته فرصت دارد تا موارد فوق را حل کند.
اما بررسی های کارشناسی نشان می دهد که دولت با در نظر گرفتن کاهش سهم نفت در تهیه لایحه بودجه 1403، مسائل مربوط به تامین مالی، انضباط مالی و بازپرداخت بدهی ها را تدوین و به سازمان برنامه ارائه کرده است.
برخی کارشناسان چنین می اندیشند: در لایحه بودجه سال آینده 70 درصد از منابع عمومی دولت به وزارت اقتصاد اختصاص یافته است. در حالی که امسال این رقم 65 درصد بود. در واقع از میزان 2462 میلیارد تومان منابع عمومی در بودجه 1403، تقریباً 1720 میلیارد تومان به وزارت اقتصاد و دارایی سپرده شد که باید در حوزه هایی مانند درآمدهای مالیاتی، گمرکی، سود سهام وصول شود. ، تولید دارایی، فروش سهام شرکت های دولتی و فروش اوراق قرضه مالی.
در لایحه بودجه سال آینده وظایف وزارت اقتصاد 28 درصد افزایش یافته است. بر این اساس خاندوزی – وزیر اقتصاد – تصمیمات پیشنهادی در خصوص درآمدهای مالیاتی، گمرکی و سایر موارد را به منظور بهبود تراز مالی دولت به معاونت ها و دستگاه های تابعه ارائه کرد. تصمیمات جمع بندی و به عنوان یک بسته کلی به سازمان برنامه و بودجه ارائه شد.
درآمدهای مالیاتی پیش بینی شده در این لایحه نسبت به سال قبل 50 درصد افزایش یافته که مجلس آن را بالا می داند. در این لایحه یک هزار و 122 میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی در نظر گرفته شده که 32 درصد آن به مالیات اشخاص حقوقی غیردولتی و 35 درصد این سهم مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود. این رشد متناسب با افزایش تعداد مالیات دهندگان است. تعداد مالیات دهندگان از 5.5 میلیون نفر به بیش از 8 میلیون نفر افزایش یافت. سیاست مالیاتی دولت بیشتر بر طبقات ثروتمند، بر فرارهای مالیاتی بزرگ و کاهش فشار بر طبقات ضعیف و کارگران متمرکز شده است.
رشد 50 درصدی در راستای رشد تولید ناخالص داخلی و افزایش درآمد ملی متناسب با تورم مشاهده شد. نرخ تورم حدود 30 درصد برآورد شده است که با رشد 7 درصدی به 37 درصد خواهد رسید. 10 درصد از تلاش مالیاتی به جلوگیری از فرار مالیاتی اختصاص دارد. مالیات بر ارزش افزوده نیز یک درصد افزایش یافت و مجموع آن به حدود 50 درصد رسید. بنابراین در اخذ مالیات با مشکل غیرواقعی مواجه نیستیم.
در خصوص مباحث مربوط به محدودیت استفاده از حساب های غیرتجاری، آیین نامه های هیات ارز و اعتبار نیز در تصمیمات آمده است که در جلوگیری از فرار مالیاتی بسیار موثر است. در عدم بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده، فرآورده های نفتی و در تعیین معافیت های حقوق سالانه نواقصی مشاهده شد. اعمال مالیات خودرو و مسکن لوکس نیز از جمله عناصری است که بر درآمد مالیاتی می افزاید.
یکی دیگر از ایرادات بهارستانی ها به لایحه پاستور مربوط به یکسان سازی و تناسب حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری است که دو جنبه دارد: به گفته کارشناسان، اگر ایراد مجلس به مبالغ نقدی حقوق بازنشستگان باشد، در جلسه بودجه مطرح شد. و شاید نیازی به رد کلیات او نباشد.
اما اگر هدف تناسب بالاتر از حقوق مورد انتظار کارکنان با حداقل دستمزد باشد که باید از محل رد بدهی عمومی و جبران اقدامات طبق سنوات گذشته انجام شود، به ارقام حدود 100 دست خواهد یافت. هزار میلیارد تومان و بیشتر و نیاز به رای دادگاه دارد.
کارشناسان می گویند: در انتشار اوراق مالی دولتی، انتشار خالص اوراق بدهی از سال 1399 شیب نزولی تند داشته و از 147 میلیارد تومان در سال 1399 به 16 میلیارد تومان در سال 1302 رسیده است. برای لایحه بودجه 1403 تقریباً 22 هزار میلیارد تومان بوده است. از محل انتشار اوراق مالی خارج می شود. دولت هنگام انتشار اوراق قرضه با احتیاط حرکت می کند تا از تحمیل بدهی در سال های بعدی جلوگیری کند.
رویکرد دولت در انتشار اوراق مالی در درجه اول بر تکمیل پروژه های عمرانی و تملک دارایی های سرمایه ای متمرکز است. با رصد پروژه های عمرانی در اولویت بازپرداخت اعتبار توسط دولت در لایحه و پیش بینی تامین نیاز آنها برای سال 1403 و دستیابی به رشد اقتصادی 7 درصدی این رقم به 255 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
با توجه به شواهد ذکر شده، رویکرد دولت در لایحه بودجه 1403 برای جلوگیری از کسری سال جاری، مدبرانه و مبتنی بر واقعیت بوده است. موفقیت در دستیابی به اهداف کاهش تورم؛ در حالی که او قصد دارد از ارزیابی مجدد بردارهای انرژی، به استثنای سوخت جت اجتناب کند.
نقطه قوت لایحه بودجه سال آینده را می توان کاهش سهم درآمدهای نفتی دانست. در سال 1402 برای اولین بار سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه عمومی کشور به 51 درصد و سهم نفت 29 درصد تعیین شد. در حال حاضر به لطف شناسایی مودیان جدید و جلوگیری از فرار مالیاتی، سهم مالیات در بودجه سال 1403 به 61 درصد و سهم نفت به 22.5 درصد کاهش یافته است. 25.3 درصد نیز برای دارایی های ثابت اعم از منقول و غیرمنقول لحاظ شده است.
اقتصاد ایران که به گفته کارشناسان حداقل در 60 سال گذشته از پنج عدم تعادل مزمن در بخش های بانکی، مالی، ارزی، انرژی و رفاه اجتماعی رنج برده است، نیازمند اصلاح و بهبود است. دولت سیزدهم عزم جدی خود را معطوف به حل این اختلافات کرد که شاید ریشه در اقتصاد نفتی و ساختار تصمیم گیری اقتصاد داشته باشد. اقتصاد کشور در لایحه بودجه سال آینده سعی کرده از این اختلاف نظرها فاصله بگیرد. مجلس قطعاً در این امر همراه و پشتیبان دولت خواهد بود.
انتهای پیام