معنویت اسلامی در سند الگو «هویت» است

عضو اتاق فکر معنویت مرکز پیشرفت الگوی اسلامی ایران در پایان نتیجه گیری کرد: از این منظر تاکید بر بعد معنویت اسلامی در سند الگو هویت می بخشد و کارایی آن را در عرصه عمل بهبود می بخشد. و آن را از سایر مدل های رقیب متمایز می کند. اشاره مستقیم و غیرمستقیم به مصادیق و مفاهیم معنوی در مبانی نظری و عملی سند، مانند حیات معنوی، تأثیر عوامل اجتماعی بر معنویت، ترکیب معنویت، عقلانیت و عدالت در روند پیشرفت، ترکیب معنویت و رشد مادی و تأکید بر تجلی ارزش های «حیات طیبه» از ویژگی های الگوی اسلامی ایرانی، پیشرفت در آرمان ها و زیربنای شکوفایی معنوی در افق و گسترش توحید و توحید است. ضد فرهنگ دینی قرآنی و پاسداری از فرهنگ عاشورا و مکتب انتظار.

حجت الاسلام غفاری قره باغ وی در پایان در پاسخ به انتقادات مطرح شده گفت: حتماً مبانی حکمت متعالیه را در متن پایانی تحقیق خود اضافه خواهم کرد. من ادعا می کنم که پست مدرنیسم امتداد مدرنیسم است، نه نفی مدرنیسم. تاکید می کنم معنویت در دل یک اصطلاح است و شکی نیست که معنویت درونی است. در تحقیق بر محوریت معنویت تاکید کردم. در تحقیقات، ارزش‌ها با معنویت یکسان در نظر گرفته نشده‌اند، اگرچه ممکن است این در عبارت استنباط شده باشد.

محمدجواد رودگر، یکی دیگر از اعضای اندیشکده چرخه معنویت مرکز پیشرفت الگوی اسلامی ایرانی، در نقد این پژوهش گفت: تأثیرات مدرنیته بر معنویت باید بر اساس یک هندسه معرفتی خاص استوار می شد و هر یک از آنها می بایست به این موضوع پرداخته می شد. در جای خود در سه بخش ذکر شده است تا بعداً بتوان الگوی اسلامی ایرانی سند پیشرفت را تطبیق داد. معنا، مبنا، مؤلفه‌ها، کارکردها، شاخص‌ها و معنویت ملموس پژوهش دکتر غفاری باید به‌صراحت و بدون ابهام نوشته می‌شد. الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و نیز مبانی حکمت متعالیه باید هم در مقدمه و هم در خاتمه دارای معنویت اسلامی باشد.

گزارش ای بی اس نیوز، حجت الاسلام سید احمد غفاری قرباغ در پنجاه و سومین نشست از سلسله نشست های الهام بخش مرکز نمونه ایرانی پیشرفت اسلامی که در مدرسه معنویت مرکز نمونه ایرانی پیشرفت اسلامی برگزار شد، به تشریح مقاله خود با محوریت بررسی انتقادی تأثیرات مدرنیته بر معنویت با تأکید بر مبانی حکمت متعالیه و الگوی ایرانی پیشرفت اسلامی.

غفاری خاطرنشان کرد: از نظر مبانی هستی شناختی، این سبک معنوی برخلاف الگوی دینی رقیب خود، متافیزیک را لازمه معنویت نمی داند. از نظر مبانی کارکردی، معنویت مدرن، برخلاف معنویت دینی، در اینجا و اکنون به طور منحصر به فردی بر صلح متمرکز است. علاوه بر این، معنویت مدرن هیچ تعهدی به جامعه معنوی ندارد. در نهایت، معنویت مدرن حتی در ارائه اهداف ناقص خود ناکام می ماند.

وی در خصوص شیوه تدوین پژوهش مذکور گفت: این پژوهش ابتدا با استفاده از روش توصیف و تحلیل به تحلیل عناصر مدرنیته پرداخته و با رویکردی آسیب شناسانه و انتقادی به نقد پیامدهای مدرنیته در معنویت پرداخته است. . همچنین بر اساس داده های کتابخانه ای بود.

وی ادامه داد: تأثیر سکولاریسم به ویژه در بحث های معرفتی در بحث های گفتمانی و پژوهشی دیده نمی شود. کارکرد معنویت فعلی مورد توجه و نقد قرار گرفته است، اما باید بیشتر به آن پرداخته می شد تا به این سوال پاسخ داده شود که آیا بدون خدا می توان معنویت داشت؟ در پژوهش انجام شده باید به نقد معنویت بدون خدا و توجه به موضوع معنویت با خدا توجه بیشتری می شد.

معنویت باید کمک کننده باشد

دکتر محمدحسین پناهی، رئیس اتاق فکر امور اجتماعی، جمعیت و منابع انسانی الگوی پیشرفت اسلامی ایران نیز گفت: در این پژوهش و جلسات اتاق فکر نمونه جایی برای بحث معنویت در اسلام وجود ندارد. مرکز بحث معنویت درونی یا ارزش‌های درونی به این معنا نیست که این ارزش‌ها تحت تأثیر دین و وحی نیستند. ارزش ها یک واقعیت درونی و یک واقعیت خارجی دارند. ما ارزش ها را از بیرون می گیریم و آنها را درونی می کنیم. من بین ارزش و معنویت تمایز قائل هستم و تحقیقات انجام شده باید به این سوال توجه می کرد. معنویت باید مفید باشد که انسان معنویت داشته باشد، البته نوع مفید بودنش هم مشخص باشد. معنویت اسلامی باید برای انسان آرامش ایجاد کند.

عضو اتاق فکر معنویت مرکز پیشرفت الگوی اسلامی ایران گفت: تاکید بر بعد معنویت اسلامی در سند الگو هویت می بخشد و اثربخشی آن را در عرصه عمل بهبود می بخشد و آن را از سایر الگوها متمایز می کند.

آیا بدون خدا می توانیم معنویت داشته باشیم؟

عضو هیأت علمی پژوهشکده حکمت و فلسفه ایران در خصوص نتایج پژوهش مذکور گفت: مدرنیته یک واقعیت اجتماعی در اندیشه غربی مبتنی بر نگرش انسان گرایانه و با سه وجه سوبژکتیویسم، سکولاریسم و ​​فردگرایی افراطی است. از نظر مبانی معرفتی، معنویت مدرن، بر خلاف معنویت دینی، ریشه در عقلانیت خود محوری سوژه دانا دارد و گزاره های معنوی را نه بر اساس تقرب به حقیقت، بلکه بر اساس نفی جزم اندیشی و سیال بودن فهم، می سنجد. به همین دلیل، معنویت مدرن یک معنویت متکثر است. نتیجه این رویکرد معرفت‌شناختی در رویکرد انسان‌شناختی به معنویت مدرن نمایان می‌شود که منجر به نفی الگو می‌شود.

وی هدف خود از انجام پژوهش مذکور را اینگونه بیان کرد: دیدگاه‌ها درباره معنویت از تنوع قابل توجهی برخوردار است و محوریت دین تا محوریت مدرنیته در معنویت را شامل می‌شود. در این میان، مدرنیته برای رفع نیازهای معنوی انسان مدرن و حفظ ارکان مدرنیته، الگوی غیردینی معنویت را توصیف می کند. در این راستا، هدف این پژوهش، کشف تأثیرات مدرنیته بر معنویت و آسیب شناسی این تأثیرات است.