این استاد دانشگاه در گفتگو با آنا موضوع را مطرح کرد.
این تحلیلگر مالی با نگاهی به بازار سرمایه در یک سال گذشته گفت: حیف است برای فضای گرانبهای بازار سرمایه ایران که تاکنون هیچ راه حل اساسی اندیشیده نشده است و هر تصمیمی ضمن اصلاح موقت یک عامل، عامل اساسی دیگری را از بین برده است. به امید ارائه روندی در بازار در سال جدید که حرکت واقعی خود را با عرضه و تقاضا و بدون دخالت عوامل خارجی شفاف و متعادل ادامه دهد.
هلن عصمت پناه، استاد دانشگاه و تحلیلگر مالی، با بررسی بازار سرمایه طی سال گذشته، روند آن را در سال جدید ارزیابی کرد و در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا علم و فناوری گفت: در ابتدای سال 1402، ما شاهد صعود مستمر بورس بودیم که به یکباره شاخص بورس از اواسط اردیبهشت ماه روندی معکوس به خود گرفت. ادامه رشد سریع قیمت‌ها در کوتاه‌مدت یک اشتباه مطلق بوده است، زیرا اگر روند بازار بر اساس عادات خود یعنی عرضه و تقاضا از فضای سفارشی دور شود، روندی متعادل، آرام و شفاف را در بر خواهد گرفت، اما متاسفانه شیب تند رشد بازار که مستلزم اصلاح قیمت و زمان بود، به دلیل فشار ورود پول به بازار اجازه اصلاح نداشت.
و برای ادامه: به دنبال این روند پرشتاب، در اواسط اردیبهشت اصلاحات شدیدی در بازار رخ داد که اثرات آن همچنان رکود است.
تصمیمات سیاستگذاران برای اصلاح بازار سرمایه
عصمت پناه گفت: تصمیم سیاست گذار برای ایجاد این اصلاح مهم ترین عامل در نرخ خوراک پتروشیمی ها بود که سهامداران را به شدت تحت تاثیر قرار داد و تا امروز هیچ نهادی در این زمینه پاسخگو نبوده است و جدا از آن اخبار تصمیم سیاست گذار برای کنترل نرخ ارز و تورم و پس از آن برداشت پول از صندوق ها و کاهش سقف اعتباری خانه های کارگزاری و غیره. یکی یکی ظاهر شد و بازاری که به گفته تحلیلگران قرار بود در سال 1402 با نرخ تورم رشد کند، ضربه دیگری به اعتماد به تدریج شکل گرفته در سهامداران پس از روزهای سخت بود. او 3 سال پیش وارد آن شد و اثرات آن هنوز پابرجاست. در این شرایط سرمایه گذاران برای جبران زیان خود از فضای سرمایه گذاری بلندمدت به سمت فضای میان مدت و به ویژه کوتاه مدت روی آوردند.
این کارشناس بازارهای مالی می افزاید: اخبار منتشر شده در این بین به نوسانات بازار دامن زد زیرا یا این اخبار فقط شایعه بوده یا تکذیب شده و یا آثار آن کوتاه مدت بوده و یا شامل ریسک های سیستماتیک و تنش های منطقه ای و… بوده است. این امر امکان پذیر بود، اما خبر تجدید ارزیابی توانست در نیمه راه بازار را احیا کند و تاثیرات آن در همه بخش ها و شرکت ها یکسان نبود.
آثار مخرب بلند مدت صدور گواهی سپرده با نرخ 30 درصد
وی ادامه داد: خبر مهم دیگر در رابطه با فرمول پتروشیمی ها استرس بازار را دوچندان کرد و پس از آن درگیر خبر انتشار اوراق گواهی سپرده با نرخ 30 درصد شدیم که به نوبه خود تنها کوتاهی داشت. اثر مومیایی مدت و موقتی، اما اثرات مخرب درازمدت آن از جمله سوق دادن سپرده ها به نرخ های بالاتر، تشدید نارضایتی بانک ها، تشدید انتظارات تورمی و… باز هم به بازار آسیب وارد می کند، به این معنی که اگر هدف کنترل ارز باشد. نرخ و تورم و همچنین جذب و جمع آوری نقدینگی اجرا شده است، هیچ یک از اهداف محقق نشد و تامین مالی موثر برای بنگاه ها تامین نشد، این تنها ضربه سنگینی به تولید و صنایع وارد کرد. بر این اساس باید پذیرفت که سیاستمدار بازیگر اصلی این بازار است و تاکنون تمایلی به حمایت از بورس نشان نداده است. از سوی دیگر موضوع کسری بودجه را باید بسیار جدی گرفت و خطرناک ترین نکته رشد تورم، کاهش ارزش ریال و اثرات وحشتناک آن بر تولید و صنایع است.
چشم اندازی برای بازار سهام در سال 1403
عصمت پناه در پاسخ به این سوال که چه چشم اندازی برای بورس در سال 1403 می بینید، توضیح داد: در سال 1403 اگر اولاً تغییر روند نرخ ارز بتواند تاثیرگذار باشد، بورس می تواند احیا شود. و دوما ، بالاتر از همه، بالای 70٪. شرکت های فعال در بازار سرمایه تولیدی هستند که نه تنها از حمایت دولت برخوردار نشدند، بلکه هر تصمیمی که گرفته شد ضربه بزرگی برای آنها بود. آنها متضرر می شوند و چهارم اینکه تورم کارایی کسب و کارها را القا نمی کند و فقط آنها را در بهترین حالت در حاشیه ایمنی یا نقطه سر به سر نگه می دارد که جالب نیست.
خسارت ناشی از اشتباهات تصمیم گیرندگان بازار سهام
این استاد دانشگاه و تحلیلگر مالی در خصوص فرصت ها و چالش های بازار سرمایه در سال 1403 گفت: بازار سرمایه ایران با توجه به نسبت های ارزش های بازار گذشته نگر و آینده نگر و مقایسه آنها و همچنین ارزش و ارزش بسیار ارزشمند است. مناطق ارزان قیمت سهام غالب با پتانسیل بالا. مشاهده می‌شود که کف‌های تاریخی شکسته شده و بیشترین ارزش را در این شرکت‌ها می‌توان مشاهده کرد، همچنین نگاهی به صورت‌های عملکرد، وضعیت و جریان نقدی و گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها نشان می‌دهد که «با تمام فشارها و آسیب‌های ناشی از تداخل، تصمیمات مردم و گاهی اشتباهات سیاستگذار باز. علاوه بر این، برخی از تولیدات و صنایع گزارش های مطلوبی ارائه می دهند.
وی افزود: پس مایه شرمساری فضای گرانبهای بازار سرمایه ایران که آینه تمام نمای اقتصاد است و البته بیمار است! و تاکنون هیچ راه حل اساسی متصور نشده است و هر تصمیمی که تا به امروز گرفته شده است، اگر یک عامل را موقتاً اصلاح کند، عامل اساسی دیگر را خراب کرده است. به امید ارائه روندی در بازار در سال جدید که حرکت واقعی خود را با عرضه و تقاضا و بدون دخالت عوامل خارجی شفاف و متعادل ادامه دهد.
