ضرر خودروهای فرسوده بر اقتصاد کشور رو به افزایش است

خودروهای فرسوده یکی از بزرگترین مشکلات پیش روی سیستم حمل و نقل زمینی ایران در حال حاضر است. این خودروها به دلیل فرسودگی و فرسودگی قطعات فنی، هزینه نگهداری بالایی را به صاحبان خود تحمیل می کنند و از سوی دیگر مصرف سوخت بالایی نیز دارند. خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در گزارشی به هزینه های ناشی از تردد خودروهای فرسوده در کشور پرداخت. بر اساس آمار این آژانس، داد و ستد خودروهای فرسوده در کشور ۹ میلیارد دلار ضرر داشته است.

تعداد خودروهای دست دوم را در دسته های مختلف بررسی کنید

بر اساس آمار ستاد نوسازی سازمان حمل و نقل، بیش از 35 میلیون خودرو در کشور تردد می کنند. 13 میلیون از این خودروها فرسوده هستند. به عبارتی می توان گفت 37 درصد خودروهای کشور فرسوده هستند. فرسودگی بیش از یک سوم خودروهای کشور ما را به شرایط اولیه دهه 1480 و زمانی که طرح نوسازی خودروهای فرسوده آغاز شد، بازگردانده است.

اگر جزئیات آمار ارائه شده توسط ستاد نوسازی شرکت حمل و نقل را بررسی کنیم، متوجه فرسایش قابل توجه در بخش موتورسیکلت خواهیم شد. حدود 90 درصد موتورسیکلت های کشور فرسوده هستند که منجر به آلودگی شدید هوا در شهرها و البته آلودگی صوتی در جاده های کشور می شود.

آمار فرسودگی وسایل نقلیه در بخش حمل و نقل عمومی نیز شرایط اسفناکی را نشان می دهد. 48 درصد تاکسی ها، 86 درصد مینی بوس ها، 82 درصد اتوبوس های شهری و بیش از 52 درصد اتوبوس های برون شهری کشور فرسوده هستند.

سهم خودروهای قدیمی در مصرف سوخت کشور

سازمان نوسازی سازمان حمل و نقل کشور علاوه بر اعلام تعداد خودروهای فرسوده، برآورد مصرف سوخت این خودروها را نیز منتشر کرد. بر اساس محاسبات این سازمان، خودروهای فرسوده اعم از سواری، تاکسی عمومی، کامیون و کامیونت 12.5، 21 و 15 لیتر بنزین مصرف می کنند و خودروهای تجاری سنگین 175 لیتر گازوئیل مصرف می کنند.

استاندارد اعلام شده از سوی شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی برای مصرف تاکسی های استاندارد 8 لیتر در صد کیلومتر است. این رقم برای خودروهای سواری 5 لیتر در صد کیلومتر است. یک کامیون استاندارد نیز در هر 100 کیلومتر 10 لیتر بنزین مصرف می کند.

با توجه به استانداردهای شرکت پالایش و پخش، می توان به این نکته اشاره کرد که حتی خودروهای تولید داخل با کارکرد صفر کیلومتر نیز نمی توانند از این اعداد فراتر بروند و از نظر فناوری منسوخ تلقی می شوند. اما مصرف سوخت خودروهای فرسوده با استانداردها بسیار متفاوت است. به عنوان مثال، مصرف سوخت موتورسیکلت های مستعمل دو برابر یک موتورسیکلت معمولی است. بر اساس آمار ریاست نوسازی حمل و نقل، مصرف روزانه یک موتورسیکلت فرسوده ۲ لیتر و مصرف موتورسیکلت ایده آل یک لیتر در روز است.

خودروهای تجاری سنگین مستعمل نیز دو برابر خودروهای تجاری سنگین استاندارد دیزل مصرف می کنند. کامیون ها و تراکتورهای فرسوده روزانه 175 لیتر گازوئیل مصرف می کنند در حالی که استاندارد مصرف آنها 90 لیتر در روز است.

خسارت قابل توجه خودروهای قدیمی در کشور موضوعی است که هنوز حل نشده است

با ترکیب محاسبات سازمان نوسازی حمل و نقل و شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی می توان گفت که خودروهای فرسوده روزانه 46 میلیون لیتر بنزین و 17.5 میلیون لیتر گازوئیل مصرف می کنند. در صورت جایگزینی تمامی خودروهای فرسوده کشور با خودروها و موتورسیکلت های نو، روزانه 27 میلیون لیتر بنزین و 9 میلیون لیتر گازوئیل صرفه جویی می شود. با توجه به اینکه هر لیتر بنزین و گازوئیل 70 سنت ارزش دارد، سالانه 9 میلیارد دلار به دلیل اسقاط نکردن خودروهای فرسوده ضرر می کند. این خودروها سالانه 13 میلیارد لیتر بنزین مصرف می کنند. البته بعید است با شرایط فعلی بازار خودرو، وضعیت خودروهای فرسوده در کشور حداقل در کوتاه مدت شاهد تغییر خاصی باشد.