08:01 – 23 جولای 1403
آمارها حاکی از آن است که حدود 18 میلیون و 500 هزار هکتار زمین کشاورزی در کشور وجود دارد که نیمی از آن کمتر از یک هکتار است، بنابراین مستندسازی اراضی به منظور حفظ کاربری اراضی کشاورزی و تامین امنیت غذایی پایدار از اهمیت بالایی برخوردار است.
با وجود اینکه قانون مالکیت اراضی در سال 1373 تصویب شد، اما تا سال 1400 تنها 4 درصد از زمین ها صادر شده بود. یک جهش قابل توجه، زیرا تا به امروز 65 درصد از زمین های کشاورزی دارای سند است.
چندی پیش ردا افلاطونی رئیس سازمان امور اراضی کشور گفت: قبل از دولت سیزدهم (شهریور 1400) یک میلیون و 80 هزار هکتار معادل 11 درصد از اراضی کشور از تداخل پاکسازی شد و این تعداد افزایش یافت. 992 درصد در دولت سیزدهم.
افلاطونی افزود: حفظ میراث اراضی کشاورزی یکی از سیاست ها و برنامه های اصلی سازمان است و در این راستا 379 هزار و 738 مورد شناسایی و از تغییر کاربری اراضی کشاورزی قبل از دولت سیزدهم از طریق 131 جلوگیری شد این سیستم به بیش از 600000 مورد رسیده است که نشان دهنده رشد حدود 60 درصدی است.
65 درصد اراضی کشاورزی گواهینامه شدند
محمد احمدی مدیرکل مهندسی و تعیین حریم اراضی کشاورزی گفت: بر اساس آمار 76 درصد اختلافات اراضی کشاورزی حل شده و امور مربوط به اراضی ملی و غیر ملی استانداری ها در پلاک های ثبتی تکمیل شده است. زیرساخت و پیشینه طرح کاداستر اراضی کشاورزی هستند.
وی با بیان اینکه طرح کاداستر را از سال 1392 در سازمان امور اراضی آغاز کردیم، افزود: طبق آمار تا سال 1398 نقشه کاداستر حدود 6.5 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی را تهیه و به سازمان ثبت ارسال کردیم و بر اساس قرار شد سند صادر شود. در نتیجه اتفاقاتی در این زمینه رخ داد، چرا که در مصوبات کمیسیون 90 مجلس مقرر شد که کاداستر فقط توسط خود سازمان ثبت اسناد انجام شود و به همین دلیل طی سال های 99 و 1400 کل قوه مجریه و بحث کاداستر با ثبت سند در قالب طرح های نوسازی اراضی کشاورزی انجام شد
آل احمدی از صدور سند برای بیش از 65 درصد اراضی کشاورزی خبر داد و گفت: علیرغم تصویب قانون منع قطعه قطعه شدن اراضی در سال 85 و پس از آن بخشنامه های مختلفی صادر شد اما در نهایت با توجه به تغییراتی که در نیازهای ما ایجاد شد. در خرداد ماه، قانون معاملات رسمی در مجلس نمایندگان تصویب شد تا بر اساس آن سند صادر شود.
مدیرکل مهندسی و تعیین حریم اراضی کشاورزی ادامه داد: بر اساس قانون می توان برای هر قطعه زمین پس از بررسی های قانونی از لحاظ ملکی سند صادر کرد، اما موضوع اصلی این است که آیا ابتدا باید سند صادر شود و سپس یکسان شود. یکسان سازی صورت گرفت و بعد از آن سند صادر شد ما سال ها پیش اعلام کردیم که سند بعد از ادغام صادر می شود، اما این اتفاق نیفتاد. از این رو رویکرد دوم صدور سند را در قالب طرح های یکپارچه سازی و یکپارچه سازی اراضی مانور دادیم زیرا پس از ادغام می توان یکسان سازی صدور سند و فعالیت های کشاورزی را در دستور کار قرار داد. لازم به ذکر است با صدور آیین نامه ها و دستورالعمل های قانون الزام به انجام معاملات رسمی، صدور سند تسریع می شود تا سریعتر به نتیجه برسد.
مدیر و مجری طرح رفع تداخل از اراضی کشاورزی و مستندسازی اراضی کشاورزی گفت: در خصوص رفع تداخل از اراضی انتظار این بود که تا پایان شهریور ماه سال جاری گام خوبی برداریم و اکنون آمارها نشان می دهد که 76 درصد تداخل ها حذف شده است که آمار خوبی است. در خصوص رفع تداخلات مربوط به عکس های هوایی یک سری مسائل و مشکلات وجود دارد که متأسفانه 20 تا 25 درصد عکس های هوایی کشور را شامل نمی شود و سعی می کنیم از گزینه های جایگزین استفاده کنیم تا بتوانیم به نتایج خوبی برسیم. پایان سال
وی با بیان اینکه رفع همپوشانی از اراضی کشاورزی تا پایان سال 1403 هجری شمسی به پایان می رسد، گفت: طبق قانون تکلیفی پیش بینی می شود سرعت کار تسریع شود اما با توجه به حجم تعداد همپوشانی ها. پیش بینی می شود طی 3 تا 5 سال آینده در خصوص صدور اسناد زمین کشاورزی به نتیجه برسیم.
طبق آمار سال 1393 اصلاحات کشاورزی باعث تکه تکه شدن اراضی شد و در شرایط کنونی مسئولان در تلاش هستند تا اراضی را با هم ادغام کنند تا کشاورزی قابل دوام باشد، زیرا تکه تکه شدن اراضی یکی از چالش های جدی پیش روی بخش کشاورزی است و راهی برای دستیابی به خود وجود ندارد. -کفایت و بهبود ضریب امنیت غذایی جز با حفظ زمین.
مستندسازی زمین های کشاورزی مستلزم پرداخت مشوق های لازم به کشاورزان است
طبق آمار در سال 1384 قانونی تحت عنوان قانون جلوگیری از تخریب اراضی کشاورزی صادر شد و به تصویب شورای نگهبان نرسید اما این قانون به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت. در سال 1395 هجری شمسی آیین نامه اجرایی قانون نوشته شد یعنی از نظر عملی از سال 1395 به بعد حد نصاب فنی اراضی کشاورزی لازم الاجرا شد و اجرائیه آن در سال 1398 و در اردیبهشت ماه به تصویب رسید. 1402 هجری قمری اولین بخشنامه یکسان سازی صادر و ادغام در ساخت اراضی کشاورزی ابلاغ شد.
قاسم پیشفر رئیس اتاق سندیکاهای کشاورزی گفت: بر اساس گزارشات پنجاه سال گذشته تا دولت سیزدهم از امور اراضی کشاورزی تنها 4 درصد از زمین های کشاورزی سند و بر اساس روایتی 10 درصد بوده است. عنوان زمین در حالی صورت می گیرد که در برنامه دولت سیزدهم صددرصد کشاورزی باشد و به همین منظور مرکز صدور اسناد در معاونت امور اراضی تشکیل و پیگیری های مستمر انجام شد.
وی با بیان اینکه واگذاری زمین های کشاورزی مغایر با قانون اساسی و شرع بر اساس قانون ارث است، افزود: طبق قانون ارث، پس از فوت مالک، ورثه به جستجوی حقوق خود می پردازند. سهم ارث که منجر به تکه تکه شدن و اتلاف اراضی می شود، ابعاد اقتصادی دارد، لذا باید مشوق هایی برای سندسازی اراضی کشاورزی در نظر گرفته شود.
پیشه ور ادامه داد: دولت باید مشوق هایی از قبیل تسهیلات ویژه با سود حداقل و صفر برای صدور سند اراضی کشاورزی و همچنین تسهیلات مکانیزاسیون زمین های بزرگ با حداقل سود را در نظر بگیرد تا زمین به جای 5 سال، ظرف 10 سال مصرف شود. متأسفانه این حمایت ها انجام نمی شود و از آنجایی که کشاورزی یک بنگاه اقتصادی است، مجبور می شوند برای رفع مشکلات، بخشی از زمین خود را بفروشند، ضمن اینکه با ایجاد زیرساخت های لازم از خرد شدن زمین جلوگیری می شود.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: در اردوی صدور سند، کشاورزان اذعان داشتند که با صدور سند حمایت از ما قطع می شود و یا دولت از ما مالیات می گیرد که در نهایت منجر به این می شود. کشاورزان شرکت نمی کنند.» با تحقق این برنامه در حالی که بر اساس مالکیت ثبتی زمین، کشاورز شناسایی میشود و میتواند سند خود را به وثیقه بگذارد که دولت باید مشوقهایی را در نظر بگیرد، در غیر این صورت زمین کوچکتر شده و کارایی اقتصادی خود را از دست میدهد.
با توجه به اینکه سندسازی اراضی کشاورزی راهکار مناسبی برای جلوگیری از خرد شدن اراضی، تغییر کاربری و جلوگیری از تبدیل آنها به باغ ویلایی است، لذا انتظار میرود بخشنامههای اجباری این طرح اجرا شده و مشوقهای لازم به کشاورزان پرداخت شود. این موضوع باید هر چه سریعتر به صورت صددرصدی اجرایی شود، هرچند طی سه سال گذشته اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده است.
خبرنگار: آزاده محبی