صادرات پسته ایران رو به مرگ است

در سال های گذشته نام ایران در کنار فرش دستباف، خاویار، زعفران و پسته می درخشد متاسفانه صادرات فرش و خاویار منتفی شده است و اکنون صادرات پسته رو به نابودی است، در حالی که صنعت خشکبار و آجیل رو به افزایش است. بالاترین منبع ارزی بعد از نفت و درآمدهای نفتی می تواند باعث افزایش درآمد کشور شود.

آمارهای اعلام شده از سوی اتحادیه آجیل و خشکبار حاکی از آن است که در سال 1396 و قبل از توافق ارزی، ارزش صادرات آجیل و خشکبار 3 میلیارد دلار بوده و متاسفانه در سال گذشته به 1.3 میلیارد دلار کاهش یافته است.

اگرچه در گذشته های نه چندان دور بیش از 35 نوع کالای صادراتی از جمله بادام، زیره، گردو، پسته، برگ زردآلو و قیسیه در سبد صادراتی وجود داشت، اما اکنون سبد صادراتی شامل چندین محصول پسته، گردو، سورگوم است. کشمش و غیره و مقدار مشخصی انجیر وجود دارد با ادامه این سیاست ها جایگاه خود را در این محصولات از دست خواهیم داد. اما در سال های اخیر وضعیت تولید و صادرات بسیاری از محصولات کاهش یافته است.

چندی پیش فرشچیان، رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار از کاهش 20 درصدی صادرات خشکبار طی 3 سال گذشته خبر داد و گفت: بر اساس آمار گمرک، 46 هزار تن پسته، 28 هزار تن کشمش. و 2000 تن انجیر در 6 ماهه نخست امسال صادر شده است.

فرشچیان صادرات خشکبار در سال 1396 را 3 میلیارد دلار عنوان کرد و گفت: با نرخ پایه فعلی گمرک قرار بود صادرات به حدود 5 میلیارد دلار برسد در حالی که متأسفانه به 1.300 تا 1.400 میلیارد دلار رسید.

از این رو اتحادیه صادرکنندگان خشکبار با ارسال نامه ای به رئیس جمهور خواستار رسیدگی به این وضعیت شد. دردناکتر اینکه نتیجه این زیان بیکاری چند صد هزار نفر از ذینفعان و فعالان مستقیم و غیرمستقیم بخش کشاورزی بود و یکی از پیامدهای بد این آشفتگی، منافع اقتصادی برای تولیدکنندگان خارجی بود.

عیسی کلانتری معاون خانه کشاورز طی روزهای گذشته با ارسال نامه ای سرگشاده به رئیس جمهور نسبت به خطرات ادامه اقدام فعلی هشدار داد و خواستار معافیت از فروش اجباری ارز صادراتی خود در بازار نیمایی شد. .

آجیل و خشکبار پس از نفت بیشترین درآمد ارزی را دارند

علی رضا ارزانی ممقانی، رئیس کارگروه آجیل و خشکبار در این نشست به شرایط مساعد برای تولید خشکبار اشاره کرد و گفت: ایران جایگاه خوبی در تولید خشکبار در دنیا دارد، به طوری که بعد از نفت و نفت از جایگاه خوبی برخوردار است. مشتقات، بیشترین سود ارزی مربوط به بخش خشکبار است که در این بخش خوب است و کلید اسکان روستائیان در روستاها و جلوگیری از مهاجرت به شهرها محسوب می شود.

به گفته وی، در سال های اخیر اتفاقات ناگواری در بحث صادرات رخ داده است به گونه ای که صادرات به دست افراد غیرمتخصص افتاد و باعث شد صادرکنندگان قدیمی نتوانند صادرات داشته باشند و صادرکنندگان غیرمتخصص بتوانند در بازارهای صادراتی خرید کنند. با توجه به عرضه 10 تا 20 درصدی زیر قیمت خرید وجود دارد زیرا سود آنها در واردات است و با ارزی که از صادرات می گیرند گوشی موبایل و لوازم جانبی خودرو وارد می کنند.

ارزانی ممقانی ادامه داد: اتخاذ سیاست غلط باعث شد ایران جایگاه صادراتی خود را در بازارهای هدف از دست بدهد که انتظار می رود با اتخاذ راهکارهای مناسب از نابودی صنعت 3500 ساله ایران که از اشتغال و ارز بالایی برخوردار است جلوگیری شود. سیاست ها در غیر این صورت با ادامه این سیاست، تولید خشکبار ایران از بین می رود.

این مسئول با بیان اینکه وضعیت خشکبار در ایران در وضعیت بی ثباتی قرار دارد، تصریح کرد: اگرچه در بسیاری از انواع خشکبار در دنیا رتبه های اول، دوم و سوم را داریم، اما در این زمینه سیاست های اشتباهی را در پیش می گیریم. صادرات باعث کاهش جایگاه صادرات و زیان تولید خشکبار ایرانی در بسیاری از محصولات شد به طوری که دیگر صادراتی در زمینه درخت بادام، برگ زردآلو و گردو نداریم. اگرچه ایران رتبه اول تولید پسته در جهان را دارد، اما آمریکا اکنون جایگاه ایران را دارد.

وی میانگین ارزش صادرات خشکبار را سالانه 3.5 میلیارد دلار اعلام کرد و گفت: با تداوم سیاست های فعلی صادرات خشکبار در آستانه نابودی قرار گرفته است بنابراین انتظار می رود از آنها کمک بگیرند. تجربیات بخش خصوصی برای تولید کالاهای خوب در زمینه تولید واردات و صادرات.

طبق آمار ایران، ما با تولید سالانه 200 هزار تن پسته رتبه دوم، کشمش با تولید 200 هزار تن رتبه چهارم و خرما با تولید حدود 1.4 میلیون تن رتبه اول جهان را داریم. تن

توافقنامه مانع مبادله ارز برای صادرات آجیل و خشکبار

رضا نورانی رئیس اتحادیه سراسری محصولات کشاورزی گفت: قرارداد مبادله ای ایستگاهی ایده آل برای صادرات محصولات کشاورزی و خشکبار محسوب می شود، بنابراین در شرایط ممنوعیت، بانک مرکزی تفاهم نامه ارزی ایجاد می کند. سیاست برای صادرکنندگان است و بنابراین راهکارهای آن باید مختص صادرکنندگان باشد.

به گفته وی، اتخاذ تصمیمات عاجل مانند تفاهم نامه ارزی برای صادرکنندگانی که سال ها در این زمینه زحمت کشیده اند، صادرات و صادرکنندگان را با چالش مواجه می کند. بنابراین دولتمردان باید در شرایط تحریم تصمیمات و راهکارهایی اتخاذ کنند تا وضعیت صادرات با مشکل مواجه نشود.

نورانی ادامه داد: در گذشته واردات در ازای صادرات انجام می شد اما در دوران تحریم، مسئولان بانک مرکزی اذعان دارند که مبدا ارز باید مشخص باشد، در حالی که این تصمیمات غیرتخصصی نتیجه کاهش صادرات را شامل نمی شود.

رئیس اتحادیه سراسری محصولات کشاورزی با تاکید بر اینکه دولت چهاردهم باید نقش بخش خصوصی را در تصمیم گیری ها جدی بگیرد، گفت: با وجود ممنوعیت بادام هندی، این محصول به صورت گسترده در تمامی مغازه ها عرضه می شود که در نهایت منجر به قاچاق کالا به کشور، درآمدهای تعرفه ای وارداتی از جیب دولت خارج شده است و از سوی دیگر، مسوولان هیچ نظارتی بر واردات ندارند.

با توجه به اینکه پسته با ارزش ترین محصول صادراتی آجیل و خشکبار به شمار می رود، اتخاذ برخی سیاست ها در سال های اخیر جایگاه صادراتی این محصول را تضعیف کرده است، به طوری که اکنون رتبه اول به آمریکا اختصاص دارد که اگر مسئولان این امر را انجام دهند. در صورت عدم تجدید نظر در سیاست صادرکنندگان با توجه به اینکه در آینده ای نه چندان دور، تمامی آجیل ها و محصولات خشکبار در بازارهای هدف خود جایگاه خود را از دست خواهند داد.