در 11 نوامبر 1401 هجری قمری چک الکترونیکی آشکار شد. ابزار پرداختی که بر اساس رعایت الحاقیه ماده 1 قانون صدور چک مصوب 1396، مجوز قانونی برای صدور آن صادر شد، این نوع چک نیز مشمول قوانین و مقررات مربوط به چک های کاغذی بود.
چک الکترونیکی امینه نادال زاده مدیر توسعه و ساماندهی نظام پرداخت بانک مرکزی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ای بی اس نیوز با ارائه آماری گفت: از ابتدای ورود چک الکترونیکی در آبان ماه 1401 تاکنون حدود 250 هزار فقره چک دیجیتالی صادر شده است. صادر شده و حدود 200 هزار فقره از این چک صادر و نقد شده است.
کدام بانک ها خدمات چک الکترونیکی ارائه می دهند؟
این مقام مسئول افزود: در حال حاضر 12 بانک صادرات، تجارت، پارسیان، رفاه، کشاورزی، پاسارگاد، رسالت، ملات، گردشگری، توسعه صادرات، توسعه تعاون و بانک ملی در حال ارائه خدمات چک الکترونیکی هستند.
پیش از این مهران محرمیان معاون فناوری های نوین بانک مرکزی گفته بود: در حال حاضر هر بانکی به مشتری خود دسته چک الکترونیکی می دهد و آن مشتری برگه چک الکترونیکی را صادر می کند و در صورتی که ذینفع ذینفع باشد، آن را به ذینفع می دهد. یا گیرنده چک در صورتی که از طریق ابزارهای الکترونیکی اقدام کند برای همان بانک می تواند چک را به صورت کاملا غیرشخصی وصول کند.
وی افزود: در حال حاضر چک های الکترونیکی در بانک صادرکننده پذیرش می شود اما به تدریج با اجرای کامل عملیات، چک های الکترونیکی در سال جاری در سایر بانک ها نیز پذیرفته می شود.
اما آیا بانک جدید قرار است خدمات چک الکترونیکی ارائه دهد؟ در همین رابطه، آمنه نادال زاده، مدیر اداره توسعه و تنظیم نظام های پرداخت بانک مرکزی در پاسخ به ای بی اس نیوز: بله. 3 بانک عینه، مسکن و سیبیح منتظر تست و اجرای مراحل فنی هستند و در صورت موفقیت آمیز بودن تست ها می توانند خدمات دریافت کرده و خدمت رسانی کنند.
محمد نوری کارشناس امور چک پیش از این به ای بی اس نیوز گفته بود: چک الکترونیکی آخرین حلقه تکمیل عملیات مربوط به چک است که در قانون مقرر شده است و در صورت عدم ارائه به صورت واقعی حرکت آن کاهش می یابد. در سرعت و به درستی حرکت نمی کند. بنابراین ارائه سرویس چک الکترونیکی توسط بانک برای تشکیل و استقرار آن بسیار ضروری است و باید این روند تسریع شود.
چک های کاغذی تا سه سال آینده از شبکه بانکی حذف می شود
همچنین محرمیان معاون فناوری های نوین بانک مرکزی تایید کرد که هم اکنون 12 بانک به سامانه صدور چک الکترونیکی مجهز شده اند و به تدریج تمامی بانک ها به این سامانه مجهز می شوند و در حال حاضر تمامی بانک ها به سامانه پذیرش مجهز هستند. چک های الکترونیکی بر اساس برنامه ریزی انجام شده طی سه سال آینده چک های کاغذی از شبکه بانکی حذف و چک الکترونیکی جایگزین آن می شود.
به گفته کارشناسان، این ابزار معاملاتی دارای مزایای مختلفی از جمله قابلیت حذف تداخل و تصرف است. موردی که فرزانی کارشناس اقتصادی در گفت و گو با ای بی اس نیوز به آن اشاره کرد: این نوع چک جذابیت خاص خود را دارد. از مزایای آن می توان به تسریع در صدور چک، رفع دخالت، ضبط و جعل توسط دارنده چک و کاهش مراجعات مستقیم اشاره کرد. صدور چک الکترونیکی و استفاده از فناوری اطلاعات در عملیات مبادلاتی باعث کاهش هزینه های مبادلاتی می شود. همچنین می تواند شتاب و شفافیت در معاملات را به همراه داشته باشد که می تواند به اقتصاد کشور کمک کند.
در ادامه سیاوش جبی پور، دیگر اقتصاددان نیز به ای بی اس نیوز گفت: افزایش شفافیت در حوزه معاملات چک الکترونیکی علاوه بر مزایایی که برای افراد ایجاد می کند به دولت در بحث مالیاتی کمک می کند. همچنین می تواند به رونق معاملات و حتی کاهش بار ترافیکی، صرفه جویی در زمان و هزینه ها و از بین بردن احتمال کلاهبرداری کمک کند.
