دولت سیزدهم در قالب طرح نهضت ملی مسکن چندین مسیر را به صورت همزمان با هدف ساخت یک میلیون مسکن در سال طی می کند. با وجود اینکه حدود 333 هزار نفر در بخش استیناف پول واریز کرده اند، کاندیدای موثر محسوب می شوند، اما طرح نهضت ملی مسکن به این بخش محدود نمی شود. حمایت از سازندگان بخش خصوصی در شهرها با پرداخت تسهیلات تا سقف 450 میلیون تومان، واگذاری زمین و اقساط ارزان قیمت به صورت خودمالکی، نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد و پرداخت تسهیلات 200 میلیون تومانی برای مسکن روستایی از جمله این برنامه هاست. این امید برای خروج تدریجی بخش مسکن از رکود افزایش یابد.
عبدالجلال ایری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس اخیرا گفته است: اکثر کاندیداهای منازل طرح نهضت ملی در تهران از تحویل خانه هایشان در شهرهای جدید و در فاصله زیاد از پایتخت ناراضی هستند. استان، بنابراین ابتدا باید به دنبال ساخت خانه در داخل پایتخت باشند.
بازسازی بافت ها نسخه مناسب تری است
ساخت 700 هزار واحدی از طرح 4 میلیون واحدی نهضت ملی مسکن بر عهده شهرهای جدید است، اما به نظر می رسد تقاضا به این مقیاس قدری نداشته است و تاکنون تنها 100 هزار واحد از این طرح در شهرهای جدید ساخته شده است. در پایان شهریور ماه سال جاری علیرضا جعفری – مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در مورد پکیج 100000 واحدی مرحله دوم وی گفت: 100 هزار واحد دوم را بر اساس نسبت ثبت نام داوطلبان واقعی در شهرهای مختلف در دستور کار قرار دادیم اما تنها حدود 50 درصد داوطلبان حساب باز کردند.
گزینه جایگزین زندگی در شهرهای بزرگ است که مشکلات خاص خود را نیز دارد. امروزه مشاهده می شود که به دلیل سه ویژگی کوچکی، ناپایداری و نفوذ ناپذیری، بسیاری از مناطق قدیمی و شناخته شده کلان شهرها به مکان هایی گاه غیر قابل سکونت تبدیل شده اند. به عنوان مثال در محله دروازه غار تهران افراد عاقل، صالح و با تقوا زندگی می کنند اما به گفته کارشناسان در فضای نامناسب زندگی شهری در این محله گیر کرده اند. نتیجه این است که خانواده های اصیل از این مناطق دور افتاده و سایر گروه ها جایگزین آنها می شوند.
به گزارش ای بی اس نیوز، ساکنان کلان شهرها حتی در صورت امکان از زندگی در حومه شهر اجتناب می کنند. دورافتادگی، نبود حمل و نقل عمومی مناسب و نبود امکانات و زیرساخت ها در شهرهای اطراف از جمله دلایل عدم انتخاب برای رفتن به حومه شهر است. این در حالی است که پس از 33 سال تجربه در ساخت شهرهای جدید، کمتر از 1.2 میلیون نفر در این شهرها زندگی می کنند که 1.4 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل می دهند و البته بیشتر ساکنان شهرهای جدید در مادرشهرها کار می کنند.
سکوت 22.5 میلیون نفر در زمینه های ناکارآمد
بر اساس تحقیقات متعدد انجام شده در زمینه آسیب شناسی مسکن مهر، کمبود سرانه و زیرساخت های شهری، عدم توجه به مسائل ارتباطی، درمانی، فرهنگی و آموزشی از چالش های این طرح عنوان شد. بر اساس پژوهشی در سال 1391، تاخیر در ایجاد زیرساخت های لازم پروژه های مسکن مهر اعم از آب، برق، مخابرات، حمل و نقل، آموزش، بهداشت، امنیت و خدمات نیروی انتظامی و … زمینه را برای تبدیل سایت های مسکن مهر فراهم می کند. در نوعی کلبه اکثر پروژه های حمل و نقل تمام نشده است. مردم شهر جدید پرند سال هاست که منتظر مترو هستند و علیرغم وعده های داده شده گفته می شود امسال مترو به این شهر نمی رسد. مترو پردیس هنوز از محدوده مطالعاتی فراتر نرفته است و مترو هشتگرد با ظرفیت محدود فعال است.
آیینی گفت: فقط باید فضایی را فراهم کنیم تا مردم سر کار بیایند. این وعده در صورت تخصیص 22500 میلیارد تومان خدمات ارزان بانکی از محل اعتبارات اشتغال زایی قابل تحقق است. به لطف خدا توانستیم 5000 میلیارد تومان با حمایت وزارت راه و شهرسازی با شعبه بانک مسکن تامین کنیم. جهاد تجدید را در بوق خواهیم زد. ما هیچ مانعی برای استفاده از تسهیلات بانکی نهضت ملی مسکن در بافت های فرسوده بدون رعایت چهار شرط نداریم. چون منابع موجود است و بانک ها موظف به پرداخت هستند، اما بخش خصوصی باید برای این هدف بزرگ تشویق شود. از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون از 150 هزار واحد مسکونی هدف گذاری شده حدود 64 هزار واحد به مرحله ساخت رسیده است.
خطری در کمین شهرهای جدید
کارشناسان معتقدند در نظام شهری کشور، شهرهای جدید جای چندانی ندارند و افق ترسیم شده برای اسکان شش میلیون نفر در این شهرها که قرار بود تا سال 1395 انجام شود، محقق نمی شود.
انتهای پیام
تجربه پروژه مسکن مهر نشان داده است که تقاضا زندگی در خانه های کوچک و قدیمی در شهرهای بزرگ را به واحدهای نوساز در حومه شهر ترجیح می دهد. در جریان پروژه مسکن مهر که از سال 1385 آغاز شد و هنوز به طور کامل تکمیل نشده است، در برخی مناطق اکثر مسکن ها بدون کاندیدا بودند. بر اساس آمار سال گذشته 140 هزار مسکن مهر بدون مشتری؛ همانطور که دولت طرح هایی از قبیل واگذاری مسکن مهر به پیمانکاران، حذف شرط فرم «ج» و اتصال این پروژه به طرح نهضت ملی مسکن را در دستور کار قرار داده است.
قرار بود تا سال 2015 حدود شش میلیون نفر در شهرهای جدید زندگی کنند، اما امروزه کمتر از یک میلیون و 200 هزار نفر در این مناطق زندگی می کنند که دلیل اصلی آن کمبود امکانات، خدمات و زیرساخت های حمل و نقل است.
بر اساس آمارهای کل کشور، در 66 هزار هکتار بافت فرسوده و غیررسمی با جمعیتی بالغ بر 22 میلیون و 500 هزار نفر در مسکن های نابسامان مواجه هستیم که علیرغم اقدامات مثبتی که برای بهبود وضعیت معیشتی آنها انجام شده، محلات آنها به کانون محرومیت زدایی تبدیل شده است. . خدمات زیربنایی و روبنای شهری
ایری نسخه جایگزین را احیای بافت های فرسوده کلانشهرها دانست و گفت: در حال حاضر تهران بیش از پنج هزار هکتار بافت فرسوده دارد که به دلیل وجود زیرساخت های اولیه در این مناطق مانند برق، آب. و گاز، امکانات فرهنگی و ورزشی، خدمات، نیرو، پلیس انرژی و مراکز خدمات پزشکی و زیرساخت های حمل و نقل مناسب ظرفیت بسیار خوبی برای ساخت طرح نهضت ملی در نظر گرفته شده است.
محمد آیینی، مدیرعامل شرکت نوسازی شهری ایران به ای بی اس نیوز گفت: مصمم هستیم سالانه 150 هزار واحد از مناطق هدف نوسازی شهری را حمایت کنیم و هیچ مانعی برای آن نداریم. واقعا ما می خواهیم 10 برابر بیشتر از قبل کار کنیم.
