یکی از خطراتی که در سال های اخیر در ایران مورد توجه ویژه قرار گرفته پدیده فرونشست زمین است که دلیل اصلی آن افت سطح آب های زیرزمینی ناشی از برداشت و بهره برداری نامناسب از منابع مربوطه و عدم مدیریت صحیح آن است. .
به گزارش ای بی اس نیوز به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه برداری کشور، این سازمان دو دهه است که به منظور پیشگیری و کاهش اثرات مخرب این پدیده در کشور، به اطلاع رسانی و ارسال نامه های هشدار به مسئولان استانی و کشوری می پردازد.
خسارات ناشی از رانش زمین می تواند شامل برگشت ناپذیری تمام یا بخشی از سفره های زیرزمینی به دلیل از بین رفتن تخلخل مفید، تخریب بافت خاک حاصلخیز، آسیب به سازه های شهری و روستایی و شریان های حیاتی کشورها و آسیب پذیری سازه ها در برابر زلزله های شدید باشد. در زیر، تغییر شیب زمین و ایجاد مشکل در جریان طبیعی آب و تعادل آب، پارگی یا بیرون زدگی لوله دیواری چاه ها و اختلال در استفاده از منابع آبی و پیشرفت آب دریا.
بر اساس مصوبه شورای عالی برنامه ریزی و معماری ایران، سازمان نقشه برداری کشور موظف شد در اجرای کلیه طرح های توسعه استانی، نتایج حوزه فرونشست را اعلام کند.
مطالعات در بیش از 290 منطقه در 41 کشور جهان نشان می دهد که بسیاری از نقاط جهان در حال تجربه فرونشست هستند. قدیمی ترین فرونشست گزارش شده در ایالت آلابامای ایالات متحده در سال 1900 است، اما اولین فرونشست علمی در سال 1921 است. تحقیقاتی در مورد این پدیده در شانگهای چین انجام شده است.
در حال حاضر از 609 دشت، 410 دشت ممنوعه و بحرانی گفته می شود و بیش از 130 میلیارد مترمکعب از منابع آب تجدیدپذیر در سفره های زیرزمینی کشور برداشت شده است.
وابستگی شدید اکثر نقاط کشور به منابع آب زیرزمینی، رشد جمعیت و نیاز روزافزون به منابع آبی از یک سو و وضعیت اقلیمی و جغرافیایی ایران و خشکسالی ظاهری در سال‌های اخیر از سوی دیگر منجر به برداشت بی‌رویه شده است. منابع آب و عدم رعایت محرمانگی کمی و کیفی منابع آب در دهه های اخیر خسارات جبران ناپذیری به این منابع حیاتی وارد کرده است. به نحوی که بسیاری از منابع آبی موجود و استراتژیک در معرض خطر جدی و غیر قابل برگشت قرار دارند.
بر اساس مطالعات انجام شده، 45 ایالت آمریکا و بیش از 95 شهر چین به ترتیب با مساحتی بیش از 17000 و 79000 کیلومتر مربع در معرض خطر فرونشست قرار دارند.
اخیراً با نظارت این ارگان و بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، هرگونه بارگیری جدید در مناطق مستعد فرونشست ممنوع شده و دبیرخانه‌های کارگروه زیرساخت‌های استان (ادارات کل راه و شهرسازی استان) ) موظف به بررسی و اقدام هستند. نتایج اطلاعیه سازمان نقشه کشی کشور در زمینه تداخل با مناطق فرونشست در فرآیند بررسی و تصویب کلیه طرح های توسعه شهری از جمله تهیه و بازنگری طرح جامع یا الحاق به محدوده و تغییر کاربری زمین
absnews
