تا زمانی که مرزها مشخص نشود، ارمنستان و آذربایجان با یکدیگر می جنگند/ صلح باکو و ایروان به نفع روسیه نیست/ توافق نوامبر 2020 در کریدورها مشخص نیست • رکنا
«علی قائم مقامی» کارشناس مسائل قفقاز در گفت وگو با خبرنگار رکنا به نقل از ایلنا، ضمن تشریح دلایل از سرگیری درگیری نظامی جمهوری آذربایجان و ارمنستان، گفت: اخیرا شاهد از سرگیری درگیری ها بوده ایم. درگیری بین ارمنستان و آذربایجان که ریشه در همان ماجرای قره باغ دارد. بر اساس آخرین اخبار و اطلاعات منتشر شده از سوی وزارت دفاع ارمنستان و جمهوری آذربایجان، در این درگیری ها چهار سرباز ارمنی و همچنین سه سرباز آذربایجانی کشته و تعدادی دیگر مجروح شده اند و تمام این روند نشان می دهد که صلح قره باغ ادامه دارد نتیجه نهایی و مطلوب حاصل نشده است. نکته ای که در مورد درگیری های جدید ارمنستان و آذربایجان باید مورد توجه قرار گیرد این است که در زمان انعقاد قرارداد آتش بس بین دو طرف با میانجیگری روسیه، بسیاری از تحلیلگران غربی و منطقه ای معتقد بودند که تنها با امضای این بیانیه مشترک و با اعلام آتش‌بس، صلح بین ایروان و باکو حاصل نمی‌شود و این دو بار دیگر به دلیل ماهیت شکننده این توافق با یکدیگر درگیر خواهند شد.
وی ادامه داد: اکنون پس از گذشت دو سال و نیم از امضای این قرارداد، ارمنستان و آذربایجان بار دیگر به تبادل آتش پرداخته اند و شکنندگی صلح در قفقاز بار دیگر برملا شده است. این در حالی است که سازمان ملل بارها اعلام کرده است که ارامنه نباید در منطقه تحت کنترل آذربایجان مورد ظلم و تحقیر قرار گیرند، اما باکو آشکارا اعلام می کند که شهروندان حاضر در قره باغ به نوعی در خاک جمهوری آذربایجان حضور دارند. . در حالی که ترکیه و آذربایجان بر این باورند که کریدور زنگزور باید هر چه زودتر عملیاتی شود، هرچند در این مورد اختلافاتی وجود دارد. زیرا ارمنستان اعلام کرده بود که نیروهایش در ابتدا و انتهای کریدور لاچین حضور داشته باشند اما باکو مخالف این سوال است. این روند به گونه ای پیش رفته است که جمهوری آذربایجان در حال ساخت جاده و راه آهن تا مرز ارمنستان است تا در نهایت به مرزهای ترکیه برسد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: لازم به ذکر است که ارمنستان همچنان مخالف طرح باکو در خصوص کریدورها است. زیرا معتقدند در توافقنامه 18 آبان 1399 توضیح دقیقی در مورد راهروها داده نشده و به نوعی مشخص نیست. بنابراین، درگیری مجدد بین دو کشور به مناقشه مرزی باز می گردد. آنچه از ماهیت این درگیری ها مشخص شده است، عدم تعیین نقطه صفر در مرزها است و این موضوع باعث شده است که طرفین اتهاماتی را به یکدیگر وارد کرده و با یکدیگر بجنگند که نتیجه آن چیزی جز این نیست. طرفین را علیه یکدیگر متهم کنید و آنها را بکشید. سرباز شدن آنها چیز دیگری بوده و نخواهد بود. در این میان باید متوجه باشیم که نقش اسرائیل و کشورهای غربی در ماجرای درگیری آذربایجان و ارمنستان که از سال 2020 دوباره بر سر قره باغ کوهستانی با هم درگیر شده اند، بسیار مهم است.
وی افزود: به عنوان مثال وزیر دفاع آذربایجان اخیرا به آمریکا سفر کرد و به مقامات نظامی این کشور گفت که باکو آماده همکاری با واشنگتن در زمینه همکاری و آموزش نظامی است و بحث همکاری های میدانی دو طرف. انرژی سبز حتی افزایش یافته است. از سوی دیگر، چند روز پیش وزیر امور خارجه ارمنستان با همتای روس خود در سمرقند دیدار کرد و دو طرف درباره قره باغ کوهستانی گفتگو کردند. این تبادلات نشان می دهد که نفوذ روسیه و آمریکا و همچنین رژیم صهیونیستی و کشورهای اروپایی در پرونده قره باغ افزایش یافته است که می تواند شرایط دستیابی به صلح قطعی را تغییر دهد. نکته قابل ذکر نقش روس ها به عنوان نیروهای حافظ صلح در قره باغ است.
قائم مقامی گفت: اگر به توافق 2020 اشاره کنیم به یاد می آوریم که حدود دو هزار نیروی حافظ صلح روسیه در کریدور لاچین واقع در وسط قره باغ کوهستانی و ارمنستان مستقر بودند و فرض بر این بود که این نیروها بتوانند از خود دوری کنند. برای جلوگیری از تنش بین باکو و ایروان، اما تاکنون این اتفاق نیفتاده است. من معتقدم که مسکو نمی خواهد این درگیری ها پایان یابد. زیرا در صورت برقراری صلح بین باکو و ایروان، بدون شک روسیه باید منطقه مذکور را ترک کند و این به نفع مسکو نیست. طبق قراردادی که در سال 2020 امضا شد، روسیه باید پنج سال یعنی تا سال 2025 نیروهای خود را در داران لاچین حفظ کند و فکر می کنم حداقل تا پایان این تاریخ شاهد درگیری بین دو طرف باشیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: علاوه بر مشکلات ذکر شده، در صورت مشخص شدن مرزهای دو کشور و حل نشدن اختلافات کریدور لاچین و زنگ زور، این وضعیت ادامه خواهد داشت. شرایط و شرایط منطقه قفقاز جنوبی نباید تنها به نفع آذربایجان یا تنها به نفع ارمنستان تغییر کند، بلکه هر دو طرف باید با ضمانت های اجرایی مشخص به توافق برسند و ادامه این روند می تواند برای همه مشکلاتی ایجاد کند. چون مثلا باکو می خواهد نخجوان را به خاک آذربایجان وصل کند تا در نهایت به ترکیه که در کریدور میانی است وصل شود. در نهایت باید منتظر ماند و دید که روابط ارمنستان و ترکیه به کجا می رسد زیرا عادی سازی روابط این دو می تواند تاثیر زیادی بر روند توسعه در قفقاز داشته باشد.
خبر از رکنا
