رشد 46 درصدی ترانزیت بار در بخش حمل و نقل زمینی کشور

طرح جهش کریدور ترانزیتی شمال – جنوب با توجه به اهمیت توسعه حمل و نقل ریلی در کشور به عنوان یکی از محورهای راهبردی در ایجاد تجارت پایدار و تقویت اقتصاد تصویب شد و بر اساس ماده 12 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، مفهوم توسعه روابط استراتژیک و وابستگی تجاری متقابل با کشورهای منطقه تصویب شد.

کریدور شرق به غرب یک برنامه راهبردی میان مدت است و اگرچه پتانسیل بیشتری برای حمل و نقل کالا دارد، اما رقابت شدیدی نیز برای میزبانی از آن در منطقه وجود دارد و مسیرهای رقابتی گاهی فعال و مستقر هستند. با این حال کریدور شمال-جنوب مسیری است که ایران در حال حاضر از مزیت قابل توجهی برخوردار است و مسیرهای رقیب آن هنوز به طور کامل مورد بهره برداری قرار نگرفته است.

زیرساخت های موجود برای ایجاد کریدور شمال-جنوب و روابط سیاسی لازم بسیار هموارتر از کریدور شرق-غرب است. به منظور دستیابی به برنامه اقتصادی دولت در زمینه روابط تجاری و اقتصادی با همسایگان و کشورهای منطقه، زیرساخت های بخش حمل و نقل در حال توسعه و بازسازی است. بهبود زیرساخت های حمل و نقل با هدف افزایش ترانزیت و جذب کالا از کشورهای منطقه از طریق ایران و حمل آنها به مناطق مختلف است.

نقش برجسته سه کشور روسیه، ایران و هند در کریدور ترانزیتی شمال و جنوب

بیشترین ظرفیت ترانزیتی کشور در کریدور شمال – جنوب و 10 میلیون تن است. سه کشور روسیه، هند و ایران نقش اصلی را در این کریدور ترانزیتی دارند. ایران به عنوان یک کشور واسط، کالاها را از روسیه به هند و بالعکس از مسیرهای کریدور شمال – جنوب حمل می کرد. عملکرد بنادر کشور به عنوان نقطه پایانی برای حمل کالا نشان می دهد که میزان ترانزیت در دو سال گذشته به 15 میلیون تن رسیده است. این رقم نسبت به دو سال گذشته دولت قبل 3 میلیون تن افزایش داشته است.

به گفته عادل ادریس، مدیرکل بنادر و دریانوردی، میزان تخلیه فرآورده های نفتی تا پایان بهمن 1402 هجری شمسی در بنادر تحت مالکیت و مدیریت سازمان بنادر و دریانوردی بالغ بر 26 میلیون و 613 هزار و 230 تن است. میزان تخلیه کالاهای غیرنفتی 46 میلیون و 106 هزار و 580 تن و مجموع تخلیه کالاهای نفتی و غیرنفتی 72 میلیون و 719 هزار و 81 تن بوده است.

وی با بیان اینکه مجموع تخلیه و بارگیری فرآورده های نفتی تا پایان بهمن ماه 1402 هجری شمسی بالغ بر 101 میلیون و 38 هزار و 80 تن و مجموع تخلیه و بارگیری کالاهای غیرنفتی بالغ بر 112 میلیون و 654 هزار و 782 تن بوده است، افزود: : همچنین مجموع تخلیه و بارگیری کالاهای نفتی و غیرنفتی در مدت مشابه معادل 213 میلیون و 692 هزار و 862 تن بوده که حاکی از رشد 5 درصدی تخلیه و بارگیری فرآورده های نفتی و رشد 12 درصدی است. تخلیه و بارگیری فرآورده های نفتی. کالاهای غیرنفتی و رشد 9 درصدی تخلیه و بارگیری کالاهای نفتی و غیرنفتی نسبت به مدت مشابه سال قبل.

وی افزود: میزان تخلیه و بارگیری در اداره بهره برداری کانتینر تا پایان بهمن ماه سال 1402 هجری شمسی به 2 میلیون و 415 هزار و 10 TEU رسید که نسبت به بهره برداری کانتینری در مدت مشابه سال گذشته رشد 3 درصدی را نشان می دهد.

افزایش 18 درصدی جابجایی کالا در بندر شهید رجایی

حسین عباس نژاد مدیر منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در خصوص آخرین وضعیت ترانزیت بار در بندر شهید رجایی به عنوان بزرگترین بندر ترانزیتی کشور گفت: طی 11 ماه گذشته 75 میلیون و 806 هزار و 32 تن. در این بندر حمل می شوند.انواع کالاهای نفتی و غیر نفتی تخلیه و بارگیری. از این میزان حمل و نقل کالا، 49 میلیون و 64 هزار و 378 تن به کالاهای غیرنفتی اختصاص دارد که در این بخش 18 درصد افزایش داشته است.

مدیر منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی گفت: از مجموع تخلیه و بارگیری 75 میلیون و 806 هزار و 32 تن کالا، 26 میلیون و 741 هزار و 654 تن فرآورده های نفتی انجام شد. از مجموع کالاهای جابجا شده در این مدت 34 میلیون و 286 هزار و 354 تن کالای غیرنفتی در این بندر بارگیری شد که نسبت به مدت مشابه سال قبل 34 درصد افزایش را نشان می دهد.

وی با اشاره به ترانزیت 5 میلیون و 908 هزار و 608 تن کالای غیرنفتی در این مدت از ترانزیت 218 هزار و 164 تنی حوزه نفتی که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 89 درصد رشد داشته است، گفت: از ابتدای امسال تاکنون. تا پایان بهمن ماه در مجموع چهار هزار فروند و 580 فروند کشتی در بزرگترین بندر کانتینری ایران پهلو گرفته اند.

بندر شهید رجایی به عنوان بزرگترین و پیشرفته ترین بندر کانتینری ایران با 10 اسکله کانتینری به طول 2500 متر و 23 جرثقیل دروازه ای فعال در حال حاضر ظرفیت تخلیه و بارگیری بیش از 80 درصد محموله های کانتینری در سطح را دارد. از بنادر کشور پشتیبانی می کند.

بر اساس این گزارش، بخش دیگری نیز در زمینه ترانزیت بار و حمل و نقل نقش بسیار موثری دارد که حوزه حمل و نقل زمینی است که طبق آمار، رشد بسیار چشمگیری در حوزه حمل و نقل بار داشته ایم. ترانزیت، بر اساس این گزارش. اعلام جواد هدایتی مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل زمینی در سال گذشته در بحث بین الملل علیرغم مشکلات شاهد افزایش آمار ترانزیت بودیم اما باید موانع را برطرف کنیم زیرا ادامه این امر دشوار است. فرآیندی که بر همه بخش‌ها از جمله بخش خصوصی و محرک‌ها و همچنین بخش دولتی تأثیر می‌گذارد.

مدیرکل دفتر ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌الملل سازمان حمل‌ونقل زمینی و زمینی کشور تأیید کرد: بر اساس آخرین آمار امسال 11 میلیون و 403 هزار تن کالای ترانزیتی از کشور عبور کرده است که نسبت به مدت مشابه 46 درصد افزایش داشته است. دوره سال گذشته عملکرد مرزهای کشور نشان می دهد که مجموع تردد کامیون های ترانزیتی از مرزهای کشور به 506 هزار و 803 دستگاه رسیده که نسبت به سال گذشته 35 درصد افزایش را نشان می دهد.

وی افزود: افزایش ترانزیت کالا به میزان مذکور طی سال جاری علاوه بر درآمدهای مستقیم دولت به صورت غیرمستقیم حدود 570 میلیون دلار درآمد برای کشور به همراه داشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. 180 میلیون دلار

مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری و حمل و نقل زمینی کشور گفت: در یک دهه گذشته روندی پر از نوسانات را در حمل و نقل زمینی پشت سر گذاشته ایم و رشد ترانزیت به سال های 1392 و 1393 برمی گردد. حدود 12 میلیون تن کالا (12.3) میزان ترانزیت ثبت شده است. معمولاً افزایش ها بستگی به میزان نفت یا سوخت ترانزیت دارد، اما امسال و سال گذشته (1401 هجری شمسی) توانستیم رشد مستمری را در آمار کشور در حوزه کالاهای غیرنفتی ثبت کنیم.

وی تصریح کرد: بندر شهید رجایی (بندرعباس) با 2.6 میلیون تن، مرز پردیس خان با 2.2 میلیون تن و بندر مرزی باشماق بیشترین آمار ترانزیت کالا به دلیل ترانزیت با اقلیم کردستان عراق را به خود اختصاص داده اند.

حمل و نقل و ترانزیت در کشور یکی از ارکان اساسی توسعه پایدار و متوازن تلقی می شود و شبکه های حمل و نقل با مولفه های مهمی مانند اقتصاد، امنیت، عدالت اجتماعی، محیط زیست، سلامت، کیفیت زندگی، مصرف انرژی و حتی سیاست مرتبط هستند. حوزه های ارتباط بین المللی محدود است. از این رو حوزه حمل و نقل همواره یکی از دغدغه های اصلی بسیاری از کشورهای توسعه یافته بوده است.

بررسی مفاد بخش حمل و نقل در برنامه پنج ساله هفتم کشور نشان از تلاش برای اصلاح برخی چالش های اساسی و همچنین تمرکز بر برخی موضوعات راهبردی داشت. از نکات مثبت برنامه هفتم که بر حوزه حمل و نقل نیز تاثیرگذار خواهد بود، مواردی است که در فصل سوم مربوط به اصلاح ساختار بودجه و فصل ساماندهی پروژه های عمرانی نیمه تمام به آن اشاره شد.