دلیل گرانی گوشت چیست؟

بر اساس نتایج طرح کشتار آماری کشتارگاه های کشور در نیمه دوم سال گذشته عرضه گوشت قرمز (گاو، گوساله و گوسفند) به شدت کاهش یافت. بر اساس آخرین اطلاعات مرکز آمار، در اسفند ماه 1300 عرضه این دو محصول نسبت به اسفند ماه سال قبل به ترتیب 25.7 و 18.7 درصد کاهش داشته است. بررسی سیر تحول قیمت گوشت قرمز نیز حکایت از افزایش شدید قیمت ها در این مدت دارد.

با توجه به اینکه توسعه قیمت کالاها منوط به عرضه و تقاضای آنها در بازار است، برخی کارشناسان کاهش عرضه گوشت را یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت این محصول می دانند. با مقایسه رشد ماهانه قیمت و وزن لاشه گاو و گوساله، گوسفند و بره ذبح شده، می توان بررسی کرد که میزان تولید و عرضه گوشت در دو سال گذشته تا چه اندازه بر قیمت تأثیر داشته است؟

مقایسه روند نقطه ای قیمت و عرضه گوشت گوسفندی و بره

ارزیابی روند یکباره عرضه گوشت «گوسفند و بره» طی دو سال گذشته نشان می‌دهد که با وجود فراز و نشیب‌ها، تغییرات عرضه گوشت این محصول از آبان ماه نسبت به سال گذشته به شدت کاهش یافته است.

همچنین با ادامه این روند نزولی، سرانجام در اسفند ماه 1300 عرضه گوشت گوسفند و گوسفند با 26 درصد افت نسبت به وضعیت مشابه سال قبل به بالاترین رقم رسید. دو سال گذشته سال و 18 هزار و 289 تن برآورد شد.

تورم یکباره گوشت «گوسفند و بره» از فروردین 1400 تا اوایل پاییز سال گذشته اگرچه روندی تقریباً ثابت داشت، اما از آبان ماه سال گذشته این روند به شدت افزایش یافته است. تداوم این افزایش قیمت در نهایت باعث شد تا قیمت هر کیلوگرم گوشت «گوشت گوسفند و بره» در بهمن ماه با 91.45 درصد افزایش نسبت به بهمن سال قبل به حداقل 287 هزار تومان برسد. به عبارت دیگر در این مدت قیمت گوشت این محصول بیش از 1.9 برابر (حدود دو برابر) افزایش یافت.

چه عواملی بر قیمت گوشت گوسفند تاثیر گذاشته است؟

علاوه بر این سوال، بررسی تحولات میانگین قیمت گوشت گوسفند و بره نسبت به وضعیت مشابه سال قبل در بازه زمانی فروردین 1400 تا پایان بهمن سال گذشته، دو تحلیل متفاوت داشت. در مقطعی قیمت ها و عرضه گوشت با هم هماهنگ بودند و در نقطه ای دیگر در جهت مخالف حرکت کردند.

در واقع، اغلب ماه‌ها روند لحظه به لحظه عرضه گوشت گوسفندی و بره قدرت توضیح بیشتری را برای افزایش قیمت فراهم می‌کند. به بیان ساده، منشاء تغییرات قیمت باید در عرضه محصول ردیابی شود.

تا اوایل پاییز 1401، سیر تحول قیمت نقدی و عرضه گوشت با هم حرکت کرد. به بیان ساده تر در ادبیات اقتصادی، انتظار می رود زمانی که عرضه یک محصول افزایش می یابد، قیمت آن کاهش می یابد. اما در بررسی ماهانه قیمت و عرضه گوشت از ابتدای سال 1400 تا قبل از مهر 1401 شاهد عکس این رویکرد هستیم که به گفته کارشناسان باید به دنبال سایر عوامل موثر بر قیمت از جمله افزایش تقاضا، افزایش دلالی در بازار باشیم. بازار گوشت و افزایش نرخ ارز. علاوه بر این، افزایش نرخ ارز نیز منجر به افزایش تورم مورد انتظار در بازار می شود.

از سوی دیگر، افزایش نرخ ارز مستقیماً بر تورم تولیدکننده تأثیر می گذارد و منجر به افزایش هزینه ها از جمله تأمین خوراک دام و نهاده ها می شود. با توجه به روند تورم در دو سال گذشته، تولیدکننده همچنان تحت تاثیر این مولفه با افزایش هزینه های نگهداری، حمل و نقل و دستمزد مواجه است و تا حدودی تولید گران بوده و درآمدی برای تولیدکنندگان ندارد. .

در نتیجه این تعاملات مشاهده می‌شود که در نیمه دوم سال گذشته عرضه گوشت گوسفند و بره به کشتارگاه‌های سراسر کشور نسبت به وضعیت مشابه سال قبل به شدت کاهش یافته و تأثیر آن بر سیر تکاملی میانگین قیمت گوشت در این دوره کاملاً مشهود است.

ارزیابی روند نقطه ای قیمت و عرضه گوشت گاو

بر اساس داده‌های مرکز آمار، روند یک‌بار تولید گوشت گاو (وزن لاشه‌های قابل استفاده کشتار شده) طی دو سال گذشته، علی‌رغم برخی نوسان‌ها، سیر نزولی را طی کرده است.

کاهش عرضه گوشت گاو از پایان پاییز گذشته تشدید شده است. به این ترتیب در دی ماه سال گذشته تولید این محصول با افت 28 درصدی نسبت به وضعیت مشابه در سال قبل از آن به کمترین میزان در دوره مورد گزارش رسید.

در ادامه مشاهده می شود که این روند نزولی عرضه گوشت گاو در بهمن و اسفند سال گذشته اندکی تعدیل شده و از شدت آن نسبت به ماه قبل اندکی کاهش یافته است.

بر اساس آمار، عرضه گوشت گاو در اسفندماه سال گذشته 23 هزار و 192 تن برآورد شده است که نسبت به اسفند ماه سال گذشته 18.7 درصد کاهش داشته است.

علاوه بر این، مشاهده می‌شود که میانگین قیمت هر کیلوگرم گوشت گاو یا گوساله طی یک روند نوسانی از فروردین 1400 تا بهمن ماه 1401 به میزان 74.01 درصد افزایش یافت که بیشترین رکورد افزایش در بهمن سال گذشته به ثبت رسید و قیمت هر کیلوگرم گوشت گوساله یا گاو بیش از 265 هزار تومان افزایش یافت و رکورد زد.

برخی کارشناسان معتقدند افزایش تقاضا در ماه‌های پایانی سال به دلیل افزایش جزئی سهم درآمد خانوارها، قدرت خرید را اندکی بهبود می‌بخشد. اتفاقی که مشتریان را به سمت خرید محصولات پروتئینی از سبد خانوار سوق می دهد و منجر به دلالی بیشتر و افزایش قیمت گوشت گوسفندی و گوساله شده است.

همچنین میانگین قیمت هر کیلوگرم گوشت گاو یا گوساله در اردیبهشت ماه سال گذشته با 32.34 درصد به کمترین میزان رشد در دو سال گذشته رسید.

سهم تغییرات عرضه گوشت گاو در قیمت این محصول

در نهایت، مقایسه روند نقطه ای قیمت و عرضه گوشت گاو در دو سال اخیر نشان می دهد که کاهش عرضه گوشت یکی از دلایل اصلی رشد قیمت این محصول طی گذشته بوده است. سال

همانطور که قبلا ذکر شد، بر اساس ادبیات اقتصادی، انتظار داریم روند این دو شاخص در مقابل یکدیگر حرکت کند که در ماه های پایانی سال گذشته به وضوح قابل مشاهده است. به عبارت دیگر می توان گفت سال گذشته تغییرات عرضه این محصول قدرت توضیح بیشتری را در خصوص افزایش قیمت فراهم کرد.

بر اساس بررسی های انجام شده، قیمت گوشت دام سنگین (گوشت گاو یا گوساله) و همچنین قیمت دام سبک (گوسفند) تحت تأثیر عوامل مختلفی است. این در حالی است که دام های سنگین بسیار بیشتر تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و قیمت خوراک دام قرار می گیرند و به دلیل افزایش قیمت نهاده های دامی، توانایی دامداران برای ادامه تولید کاهش می یابد و از سوی دیگر از سوی دیگر کاهش تمایل به خرید گوشت (به دلیل افزایش قیمت) تولیدکنندگان را نیز متضرر کرده است. این مشکل باعث عرضه کم گوشت شد و در کنار رشد قیمت تمام شده تولید این محصول باعث افزایش قیمت شد.