حلقه مفقوده افزایش تولید محصولات معدنی است

به گفته این روزنامه نگار خبرگزاری صداوسیما، حق را برآورد می کند; بزرگترین مشکلی که معدنچیان در کشور با آن مواجه هستند فرسودگی و فرسودگی ماشین آلات است. با نوسازی ماشین آلات ماینینگ افزایش قابل توجهی در تولید خواهیم داشت.
معاون امور معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت نیز از وضعیت نامناسب ناوگان ماشین آلات معدنی می گوید; در سال 1400 که با کمبود ماشین آلات معدنی مواجه شدیم که طبیعتا هر ساله ماشین آلات جدید جایگزین می شد، متاسفانه در سال 1399 با مصوبه ای که در آن زمان صادر شد مانع از واردات ماشین آلات شد. ماشین آلات سبک تولید شده در کشور عمدتاً ماشین آلات مورد استفاده در راهسازی است و معدن به ماشین آلات سنگین تری نیاز دارد.
محتشمی پور تعداد ماشین آلات معدنی کشور را حدود 30 هزار دستگاه و نیمی از آنها فرسوده می داند.
بسطامی رئیس سازمان نظام مهندسی معدن نیز به فرسودگی ناوگان ماشین آلات معدنی در کشور اشاره می کند و می گوید: حدود 15 هزار دستگاه معدن بیش از 20 سال قدمت دارند و نیاز به نوسازی دارند.
اهمیت این موضوع زمانی آشکار می شود که به گفته معدنچیان، چرخ تولید در سوراخ نوسازی ماشین آلات معدن گیر کرده باشد.
محتشمی پور معاون امور معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت نیز حجم عملیات معدنی در کشور را برجسته می کند و می گوید: این حجم از عملیات معدنی نیازمند ماشین آلات جدید است. ابزار عملیات معدن یا ماشین آلات، تجهیزات و مواد منفجره و یا ترکیبی از هر دو است که باید اساس عملیات معدن را تشکیل دهد. در غیاب همه اینها، ماینینگ به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. در حال حاضر تعداد زیادی ماشین‌های معدنی منسوخ شده و با گذشت زمان به طور فزاینده‌ای دارای عمر طولانی هستند، بنابراین نیاز به تسریع در عرضه ماشین‌های معدنی در کشور احساس می‌شود.
از سوی دیگر، دبیر انجمن سنگ آهن ایران می گوید: فرسودگی ماشین آلات معدنی باعث کاهش بهره وری معادن نیز شده است، آقای عسکرزاده معتقد است; وضعیت ماشین آلات موجود در معادن به حدی است که معادن مجبور به استفاده از ماشین آلات راهسازی در معادن هستند. حمل چند صد هزار تنی باید با کامیون های 20 تنی انجام شود. دور نیست که باید با دنیا رقابت کنیم، آیا می توان با یک کامیون 20 تنی و یک کمپرسی 600 تنی رقابت کرد؟
فرسودگی ماشین آلات معدنی و کاهش بهره وری معادن در حالی است که به گفته حقسونش، مدیرعامل خدمات فنی مهندسی معدن مس، بر اساس برنامه هفتم، افزایش 13 درصدی برای بخش معدن در نظر گرفته شده است، در حالی که افزایش سالانه در رشد اقتصادی 8 درصد است. برای دستیابی به چنین افزایشی، لازم است تحولات جدی در مناطق معدنی عمده رخ دهد. به خصوص که چنین هدف گیری; این امر انتظارات خاصی را برای برنامه ایجاد کرد.
به گفته فعالان معدنی، حداقل در شرایط فعلی ماشین آلات معدنی، تحقق این چشم انداز دور از انتظار است. مدیرعامل کانی مس در این باره می گوید: در برنامه هفتم اشاره خاصی به موضوع ماشین آلات ماینینگ نشده است. اگر بخواهیم در بخش معدن رشد 13 درصدی داشته باشیم، معادن بزرگ ما باید با حداکثر ظرفیت کار کنند، اما با توجه به ظرفیت تولید شرکت های داخلی و ماشین آلات مورد استفاده، دستاورد آن دور از انتظار است. در واقع ما باید ماشین آلات معدنی با ظرفیت بسیار بیشتری را وارد کشور کنیم تا بتوانیم تولید را افزایش دهیم.
مدیرعامل شرکت کانی مس همچنین توانمندی های موجود شرکت های سازنده ماشین های معدنی داخلی را برجسته می کند و می گوید: اکنون که از ظرفیت های تولید ماشین های معدنی داخلی به طور کامل استفاده شده است، زمانی که به ماشین آلات ماینینگ بیشتری نیاز داریم، این مشکل منجر به کاهش جزئی در کل کشور شده است. ظرفیت استخراج تا زمانی که این مشکل حل نشود نمی توانیم به این اهداف برسیم. در برنامه هفتم
رفع موانع تولید و واردات ماشین آلات مدرن در ماده 48 قانون برنامه هفتم ذکر شده است، اما به گفته عضو کمیسیون صنایع و معادن شورای اسلامی، این ماده به طور کلی موضوع ماشین آلات را مطرح کرده است. اشاره روشنی به نیازها و نیاز به نوسازی ماشین آلات معدنی صورت نگرفته است. آقای کریمی در این خصوص گفت: در مورد ماشین آلات و تجهیزات معدنی، یک قاعده کلی در ماده 48 قانون برنامه هفتم بند «ز» وجود دارد که بر اساس آن کلیه واحدهای تولیدی که مجوز بازسازی یا نوسازی واحد خود را دارند. از جمله معادن، ممکن است مشمول این قانون باشند. قانون برای ماشین آلات و تجهیزات آنها. این واحدها می توانند ماشین آلات و تجهیزات را بدون عوارض وارد کنند. وقتی صحبت از ماشین آلات ماینینگ می شود، شرکت هایی مانند هپکو هستند که این ماشین ها را در کشور تولید می کنند، اما ممکن است ظرفیت آنها با نیاز کشور مطابقت نداشته باشد.
به گفته آقای محتشمی پور، وزیر معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت معدن و تجارت، بر اساس مصوبه سال 1398، ورود ماشین آلات معدنی به کشور ممنوع بوده و باید برتر از استانداردهای روز جهانی تلقی شود. ارتقای ماشین آلات معدنی و سرمایه گذاری در این زمینه یکی از ضروریات توسعه بخش معدن است که با جایگزینی ماشین آلات جدید موجب رشد و توسعه بخش معدن و صنایع معدنی خواهد شد.

گزارش محسن قره گوزلی خبرنگار گروه تحریریه مدان