این کارشناس اقتصادی گفت: از جمله الزامات اجرا، نظارت و کنترل بر روند اجرای برنامه ها، مشارکت ذینفعان است و ذینفعان شامل مردم، فعالان اقتصادی و کارشناسان حوزه های مختلف است.
به گفته این روزنامه نگار خبرگزاری صداوسیما محمد خوش شیره نماینده دوره هفتم شورای اسلامی و اقتصاددان گفت: سابقه برنامه سازی در ایران به سال 1327 برمی گردد که شش برنامه قبل از انقلاب و هفت برنامه بعد از انقلاب تدوین شده است. دولت ها منویات، آرمان ها و برنامه های خود را در برنامه های توسعه پنج ساله ارائه می کنند.
وی گفت: فرآیندهایی برای توسعه برنامه وجود دارد. اگر طرحی خیلی خوب تدوین شود، تنها 50 درصد راه انجام شده و 50 درصد باقی مانده در حال اجرای طرح است. یکی از الزامات حوزه های اجرایی حضور و مشارکت مردم است.
خوش شق در پاسخ به دلیل موفقیت برنامه سوم پس از انقلاب در بین کارشناسان گفت: مهم این است که برنامه ها در چه زمانی و با چه شرایطی تدوین شده است. در برخی موارد درایت، برنامه ریزی، اعداد و ارقام واقعی تر است، از یک سو منابعی که باید طرح را اجرا کند، بخشی از آن ملی است و ناشی از رونق تولید است و بخشی دیگر از منابع است. حاصل از فروش نفت خام
وی گفت: در دوره اصلاحات قیمت نفت به کمترین حد خود یعنی ۷ دلار رسید. برعکس در دوره بعد به 140 دلار رسید. بنابراین برنامه ریز و تصمیم گیرنده هیچ محدودیتی از نظر منابع ندارند. آیا این طرح خوبی است یا برکت جهانی ناشی از افزایش قیمت نفت؟
این نماینده سابق مجلس افزود: در آسیب شناسی برنامه ها به دلیل تفاوت هر برنامه با برنامه دیگر می توان ایرادات ساختاری را شناسایی کرد. یکی از این مشکلات جمع آوری، پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات است. مرحله دیگر پیاده سازی، نظارت و کنترل فرآیند عملکرد برنامه است. هدف از اجرا جلب مشارکت ذینفعان است. ذی نفعان شامل افراد، فعالان اقتصادی و کارشناسان در حوزه های مختلف است.
خوش خاره ادامه می دهد: یکی از مشکلات در جمع آوری و پردازش اطلاعات است. کسب اطلاعات باید بر اساس فرآیند صحیح جمع آوری اطلاعات باشد. هر چه جلوتر می رویم متاسفانه سطحی نگری و ساده انگاری در کسب اطلاعات بیشتر می شود و با چنین فرآیندهایی نمی توان به برنامه ریزی مناسبی دست یافت. اگر فرض کنیم که تمامی روابط و فرآیندهای یک برنامه به خوبی اجرا شده و اطلاعات صحیح جمع آوری شده باشد، این سوال پیش می آید که آیا این برنامه به خوبی اجرا شده است یا خیر؟ در بسیاری از موارد با مشکل پیاده سازی، نظارت و کنترل فرآیند عملکرد مواجه هستیم.
وی در نهایت تاکید کرد: پس به طور خلاصه می توان گفت که فرآیندها می تواند مشکل داشته باشد، نحوه پیش بینی برنامه ریز و قانونگذار از این برنامه ها می تواند محدود کننده، خام و ساده انگارانه باشد.
