حداقل 300 میلیون دلار صرفه جویی در ارز و در عین حال دستیابی به خودکفایی در پنبه
07:01 – 05 اوت 1403
طبق آمار سالانه صنعت نساجی به 180 هزار تن پنبه نیاز دارد که نیمی از آن تولید داخل و بقیه از طریق واردات تامین می شود. این در حالی است که در برنامه هفتم بر خودکفایی پنبه به عنوان یکی از پنج محصول مهم استراتژیک تاکید شده بود.
با توجه به سابقه خودکفایی کشور در تولید و حتی صادرات پنبه، دستیابی مجدد به این امر دور از امید نیست و تحقق این موضوع واحد نیازمند رفع مشکلات تجاری و حذف ارز برکت از واردات است تا با توسعه به خودکفایی برسیم. از کشاورزی محمدحسین کاویانی، مدیرعامل صندوق پنبه در این خصوص می گوید: طبق آمار سالانه کارخانه های پنبه پاک کن با احتساب تولید 80 تا 85 هزار تن پنبه در منطقه، حداکثر به 180 هزار تن پنبه نیاز دارند. حداکثر نیاز واردات 100000 تن است.
کاویانی با اشاره به اینکه امکان خودکفایی 100 درصدی پنبه در کشور وجود دارد، افزود: طی یک برنامه منسجم پنج ساله امکان تولید 500 هزار تن پنبه در کشور وجود دارد چرا که کشاورز در صورتی که کشت پنبه امکان پذیر نباشد، نمی توان این محصول را مجبور به کشت کرد.
مدیرعامل صندوق پنبه ادامه داد: تا سال 1381 بذر پنبه نیز مانند سایر دانه های روغنی یارانه دریافت می کرد و در شرایط فعلی کمتر از 100 هزار تن تولید بذر پنبه نداریم که 16 هزار تن روغن مورد نظر از آن استخراج می شود. با این حال، از سال 2002، پنبه دانه از استخراج روغن حذف شد و از طریق فشار برای سایر امتیازات دانه های روغنی، علاوه بر استخراج روغن، کنجاله سویا در دسترس کشاورزان قرار گرفت.
وی گفت: دولت و وزارت جهاد کشاورزی نمی توانند کشاورزان را مجبور به تولید پنبه ارزان کنند، بنابراین باید مانند اکثر کشورهای تولیدکننده پنبه از این بخش حمایت کنند تا فرصت خودکفایی در این محصول استراتژیک را داشته باشند. ” بدون نیاز به واردات، برای ایجاد اشتغال و تناوب زراعی دیگر محصولات را از دست ندهیم، زیرا کشاورزان کشور با ارز آزاد تولید می کنند و به همین دلیل نمی توانند با پنبه خارجی رقابت کنند، بنابراین تفاوت بین برکت و مفت است. ارز باید تحت عنوان حمایت به پنبه کاران داده شود.
خودکفایی در پنبه را می توان در عرض 3 سال به دست آورد
در ادامه ابراهیم هزارجریبی مدیر طرح پنبه وزارت جهاد کشاورزی نیز گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده برای سال جاری سطح زیر کشت پنبه حدود 90 هزار هکتار و با عملکرد 250 تا 270 هزار تن پنبه است. و حدود 70 تا 75 هزار تن پنبه سفید استخراج می شود که نیمی از نیاز صنعت نساجی است.
به گفته وی، بر اساس سیاست خودکفایی پنبه در برنامه هفتم، بذرهای استاندارد به اندازه کافی تهیه و در اختیار ذی نفعان قرار گرفته است تا به ازای هر کیلو پنبه تولیدی، 20 هزار تومان کمک بذری در نظر گرفته شود به خودکفایی برسیم، باید واردات داشته باشیم و با عدم تخصیص 28 هزار و 500 تومان، با ایجاد رقابت عادلانه بین تولیدکنندگان و واردکنندگان، توسعه کشت پنبه را کنترل کنیم.
هزارجریبی با بیان اینکه صنعت نساجی سالانه به 150 هزار تن پنبه نیاز دارد، تصریح کرد: با راه اندازی کارخانه های جدید و گسترش کارخانه فعلی، 180 هزار تن پنبه در داخل نیاز دارد که از طریق بازنگری در بحث تجارت داخلی است. با حذف ارز واردات پنبه، تولید برای کشاورز اقتصادی شد.
مدیر طرح پنبه وزارت جهاد کشاورزی گفت: طبق برنامه هفتم باید ظرف مدت 5 سال در پنبه به خودکفایی برسیم، ضمن اینکه دستیابی به این مهم از بعد فنی به شرط حل شدن امکان پذیر است. بحث تجارت و عدم تخصیص ارز ارزان در مدت 3 سال که حدود 300 میلیون دلار است مانع خروج ارز از کشور می شود.
آمارها حاکی از واردات 32 هزار تن پنبه از ابتدای سال به کشور است که با احتساب تولیدات داخلی، حداکثر واردات 107 هزار تنی نسبت به سال گذشته است.
خودکفایی در پنبه فقط مستلزم ایجاد زیرساخت ها و تولید اقتصادی است
قاسم پیشه‌ور، رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: دولت در سال‌های گذشته کارخانه‌های پنبه‌پاشی و ریسندگی زیادی ایجاد کرد و از سوی دیگر برای کشت عمده این محصول، سیاست‌های حمایتی را در قالب قرارداد در نظر گرفت. کشاورزی و سرمایه در گردش که متأسفانه باعث کاهش قیمت پنبه نسبت به سایر محصولات شد، فرسایش کارخانه ها و عدم جایگزینی، تولیدکنندگان را به سمت کشت محصولات دیگر سوق داد.
به گفته وی، دولت باید زیرساخت های لازم را در قالب کشاورزی قراردادی فراهم کند تا محصول تولید شده در دست کشاورز باقی نماند و دولت مجبور به خرید تضمینی از کشاورزان شود. شایان ذکر است این محصول راهبردی با اجرای سیاست های حمایت از کشاورزان خودکفا محقق خواهد شد.
پیشه ور رسیدن به خودکفایی در پنبه را مستلزم فراهم کردن زیرساخت های لازم عنوان کرد و افزود: طبق آمار در سال های گذشته سه استان شمالی کشور به عنوان سرزمین طلای سفید شناخته می شد در حالی که اکنون به ندرت در این استان ها کشت می شود. با توجه به مزایای بالا، این محصول باید از تمام جنبه های تولید حمایت شود.
رئیس اتاق سندیکاهای کشاورزی گفت: با کشت پنبه در کارخانجات پنبه می توان از بذر پنبه استخراج کرد و از سوی دیگر از پوسته و بذر پنبه به عنوان خوراک دام استفاده کرد این محصول استراتژیک نیاز به اقتصاد تولید دارد، در غیر این صورت کشاورزان به کشت محصولات دیگر روی خواهند آورد.
بر اساس اسناد اولیه به ویژه سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب در برنامه هفتم، وزارت جهاد کشاورزی با کمک سایر دستگاه‌ها و نهادها می‌تواند امنیت غذایی را تا سقف 90 تامین کند. درصد با خودکفایی در محصولات اساسی و البته با حفظ منابع اولیه زیستی و طبیعی، اگرچه دستیابی به خودکفایی در 5 محصول اساسی مستلزم ایجاد زیرساخت های لازم و ارز زدایی از واردات است تا تولیدکنندگان داخلی و خارجی بتوانند به رقابت بپردازند.
خبرنگار: آزاده محبی