توهین وزرای بهداشت و ارتباطات به درایت مرجع دارویی نظام سلامت

سالم خبر: توزیع و فروش دارو از طریق بسترهای آنلاین موضوعی دشوار است که طی یک سال گذشته به التهاب در نظام سلامت و جامعه داروسازان دامن زده است.

شهاب الدین جانیدی جعفری، عضو هیئت مدیره و سخنگوی انجمن داروسازان ایران در یادداشتی نوشت:

با وجود اینکه مسئولیت نظام سلامت بر عهده وزارت بهداشت است و در کلیه قوانین فوق توصیه شده است که سایر وزارتخانه ها، نهادها و سازمان ها در امور بین بخشی به وزارت بهداشت مشاوره دهند. اما به نظر می رسد آخرین آیین نامه ای که در مهلت مقرر به تصویب و امضای وزیر بهداشت و درمان رسیده است، فاصله چندانی با آیین نامه ابلاغی وزیر بهداشت در زمینه ارائه خدمات آنلاین دارویی در سیزدهم امسال نداشته باشد. ماه به نظر می رسد اسفندماه سال گذشته در آیین نامه قبلی وزیر بهداشت که حاصل هزاران ساعت کار با حضور کارشناسان حوزه های مختلف در سازمان غذا و دارو است، نظرات کارشناسان مورد توجه قرار گرفته است. . این سهل انگاری نه تنها با اسناد بالادستی کشور مغایرت دارد، بلکه باید توهین آشکار به شعور، زمان، دانش، درایت و تجربه کاری این همکاران و بدنه تلقی شود.

سابقه علمی موفق جامعه داروسازی در زمینه نوآوری و توسعه ملی در دوره های مختلف نشان داده شده است. داروشناسان همیشه

آنها به استانداردهای جهانی و دانش علم و فناوری روز دنیا توجه جدی دارند و با توجه به نیاز کشور از علم دیجیتال و هوش مصنوعی در طراحی دارو استفاده می کنند. فراموش نکنیم که ما در تولید داروهای با فناوری پیشرفته، بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی و بسیاری از داروهای دیگر در منطقه مطرح هستیم و می توانیم در دنیا حرفی برای گفتن داشته باشیم. بنابراین، اگر استفاده از فناوری دیجیتال در فروش دارو بر اساس استانداردهای جهانی طراحی شده باشد، هیچ ایرادی از سوی جامعه دارویی وجود ندارد، مشکل در نحوه و نحوه اجرای کنترل های توزیع دارو در بستر بسترهای اینترنتی است. که بدون در نظر گرفتن استانداردهای کارشناسی و پیامدهای منفی فراوان تدوین شده است و بسیار شدید است، مانند عوارض جانبی دارویی ناشی از استفاده نادرست داروها، سوگیری پلت فرم نسبت به داروخانه ها و برندهای دارویی خاص، در نظر گرفتن اطلاعات غیرمحرمانه بیماران، و احتمال سوء استفاده از حریم خصوصی افراد.

اجرای رسمی مقررات توزیع دارو در بسترهای آنلاین باید تهدیدی جدی برای سلامت تلقی شود. نکته مهمی که در تهیه این فهرست مغفول مانده، تفاوت فروش دارو با سایر کالاها است. به ویژه در فروش داروها از فرآیند تجویز و توضیحات مدیر فنی داروخانه استفاده می شود.

مصرف صحیح دارو برای بیماران بسیار مهم است، زیرا نقش موثری در جلوگیری از عوارض جانبی جدی استفاده نادرست از داروها دارد. به همین دلیل، سازمان بهداشت جهانی با قطع ارتباط مستقیم بین بیمار و داروساز مخالف است.

در آخرین آیین نامه مدیر فنی داروخانه به صورت غیرمستقیم از سامانه توزیع دارو حذف می شود. محرومیت بیماران از دریافت مشاوره دارویی از تکنسین‌های داروخانه، علاوه بر افزایش خطر مصرف نادرست داروها توسط بیماران، مغایر با سند جامع دارویی، سامانه داروخانه‌ها و همچنین دستور وزارت بهداشت برای ایجاد اتاق مشاوره در داروخانه‌ها است. اجرای این آیین نامه از سوی نظام سلامت کشور ضروری است و مسئول باید با احساس مسئولیت تصمیمات خود را اتخاذ کند.

برخی از کشورها تجربیات موفقی در فروش آنلاین دارو دارند و ما در بسیاری از زمینه های علمی توانایی مقایسه با سایر کشورها را داریم. اما باید بررسی شود که آیا سیستم نظارتی ما در این زمینه با سیستم نظارتی کشورهای دارای تجربه موفق در فروش دارو در اینترنت قابل مقایسه است یا خیر.

فراموش نکنیم که طی یک دهه گذشته شاهد ورود طوفانی داروهای تقلبی به سیستم دارویی کشور از طریق عوامل فروش شبکه های ماهواره ای و تحویل این داروها توسط موتورسواران بوده ایم.

مدت زیادی طول کشید تا نهادهای نظارتی کنترل فعالیت های خود را در دست بگیرند. حتی امروزه با وجود اینکه پلتفرم های آنلاین هنوز مجوز توزیع دارو را دریافت نکرده اند و آموزش های لازم برای حمل دارو را ندیده اند، اما به دلیل نظارت ضعیف، داروخانه هایی که تمایل به ورود به این حوزه را داشته باشند، شناسایی نشده اند. انواع مختلف دارو، از داروهایی که جز با نسخه پزشک در داروخانه ها موجود نیستند و داروهایی که نیاز به استعلام و ثبت نام در سامانه تیتاک دارند تا داروهای نادر، تقلبی و قاچاق که از طریق بسترهای الکترونیکی بدون نسخه به فروش می رسند.

از منظر آینده، توزیع دارو در بسترهای آنلاین، حمله ای به کل زنجیره دارویی کشور است و داروخانه ها اولین پل فروریخته هستند. به این ترتیب این پلتفرم ها با انتخاب برخی داروخانه ها به تدریج سایر داروخانه ها را از چرخه خارج می کنند. سپس به همین ترتیب به سراغ شرکت های پخش دارو می روند و در نهایت صنایع دارویی کشور را مورد هدف قرار می دهند و با فشار دادن نسخه ها به یک برند خاص، برندهای دیگر را از صنعت دارو حذف می کنند. با این تفسیر مشخص می‌شود که با اجرای رسمی آیین‌نامه توزیع دارو در بستر اینترنت، حوزه میانجی‌گری در بازار دارو برای نظام سلامت ضروری خواهد بود.