توسعه نیروگاه های انرژی تجدیدپذیر به کجا رسیده است؟

07:30 – 16 اوت 1403

منابع محدود، تجدید ناپذیری، آلودگی محیط زیست و گرم شدن کره زمین از دلایلی است که انرژی های تجدیدپذیر و بدون آلودگی را در اولویت چشم انداز و برنامه های کشورهای جهان قرار داده است. بنابراین، انتظار می‌رود که سهم انرژی‌های تجدیدپذیر از کمی بیش از 10 درصد در سال 2022 به بیش از یک چهارم در سال 2050 برسد. این اقدامی است که سهم سوخت‌های فسیلی را در سبد انرژی کاهش می‌دهد و در نهایت سرعت جهانی را کاهش می‌دهد. فرآیند گرم شدن بر اساس پیش بینی ها، از سهم 85 درصدی سوخت های فسیلی در انرژی اولیه در سال 2022، این سهم تا سال 2050 به حدود دو سوم خواهد رسید.

در کشور ما عدم تعادل بیش از 10 هزار مگاوات تولید و تقاضای برق که در دهه گذشته انباشته شده است، شرایط تامین برق را در شرایطی مانند پیک مصرف در تابستان سخت می کند. مشکلی است که در توان کشور در بهره مندی از انرژی های تجدیدپذیر قابل حل است. برنامه های وزارت نیرو در دولت سیزدهم برای کاهش عدم تعادل برق به عنوان چالش اصلی این صنعت در سال های اخیر در دو سطح افزایش بهره وری در سمت تقاضا و تولید و همچنین افزایش ظرفیت و قدرت تولید برق

البته نمی توان ساخت نیروگاه های فسیلی و حرارتی را برای افزایش ظرفیت نادیده گرفت، اما باید توجه داشت که چالش های تامین سوخت، طولانی بودن مدت ساخت این نیروگاه ها و همچنین سرمایه زیاد. برای پر کردن شکاف و عدم تعادل برق در کشور ضروری است. بله، این نوع نیروگاه ها راه مطلوبی برای پوشش عدم تعادل کشور نیستند. این چالش ها در ابتدای دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت، زمانی که هدف آن ایجاد نیروگاه های تجدیدپذیر با ظرفیت 10 هزار مگاوات و افزایش 10 هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاه های حرارتی بود.

افزایش 10 هزار مگاواتی ظرفیت نیروگاه حرارتی طی سه سال دولت تدبیر و امید حاصل شده است، اما به نظر می رسد قطار توسعه نیروگاه های تجدیدپذیر همچنان کند حرکت می کند. بر اساس آخرین آمار، ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر تاسیس شده در کشور بیش از 1240 مگاوات است و ظرفیت نیروگاه های انرژی خورشیدی که بیش از 738.8 مگاوات است، سهمی معادل 60 درصد از کل ظرفیت را به خود اختصاص می دهد.
عدم بهره مندی از انرژی پاک در غیاب نیروگاه های انرژی تجدید پذیر

هاشم اوری، استاد دانشگاه و رئیس فدراسیون انجمن‌های انرژی، درباره روند کند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور گفت: حدود 25 سال است که تولید انرژی‌های تجدیدپذیر وارد کشور شده است، اما ظرفیت نیروگاه ما در این بخش است. به حدود 1300 مگاوات می رسد. این در حالی است که در برنامه ششم 5 هزار مگاوات انرژی تجدیدپذیر توسعه خواهیم داد. در مقایسه با کشوری مانند ترکیه، کشور ما زودتر وارد عرصه انرژی های تجدیدپذیر شد، اما در حال حاضر تقریباً 20 هزار مگاوات ظرفیت خورشیدی دارد.

وی افزود: دولت باید از ورود بخش خصوصی به این بخش حمایت کند و برای تسهیل توسعه این ظرفیت در کشور نقش آفرینی کند. در چنین شرایطی دیگر نیازی به اجرای مدل هایی مانند تضمین خرید برق از سوی دولت نیست. زیرا با وجود راه اندازی تابلوی سبز در بورس انرژی در دولت سیزدهم، بخش خصاوی به فروش برق تولیدی از این طریق روی خواهد آورد. ارزش خرید تضمینی دولت حدود 2 هزار تومان در هر کیلووات ساعت است اما اکنون شاهدیم که در تابستان صنایع بورس انرژی تا 7 هزار تومان برق می خرند.
محمود کمانی معاون وزیر نیرو به مزایای ایجاد تابلو برق سبز اشاره کرد و گفت: بر اساس مدل تابلو برق سبز صاحبان نیروگاه های تجدیدپذیر برق خود را با این تابلو به فروش می رسانند. خریداران برق این نیروگاه ها صنایعی هستند که باید با افزایش سالانه 1 تا 5 درصد برق را از نیروگاه های تجدیدپذیر تامین کنند. با تقاضای زیاد سرمایه گذاران، تاکنون درخواست ایجاد نیروگاه با ظرفیت کل 800 مگاوات از این طریق دریافت و پروانه ساختمانی از سوی سازمان انرژی های تجدیدپذیر صادر شده است.

13 هزار مگاوات نیروگاه انرژی تجدیدپذیر در مرحله اجراست

وی در خصوص چشم انداز توسعه انرژی های تجدیدپذیر در ایران می گوید: حدود 600 نیروگاه انرژی های تجدیدپذیر با ظرفیت بیش از 13 هزار مگاوات در سراسر کشور در حال ساخت است که طی دو سال آینده به بهره برداری می رسد در این صورت سهم انرژی های تجدیدپذیر در تولید برق به بیش از 15 درصد خواهد رسید.

در نگاهی اجمالی به افزایش ظرفیت انرژی های تجدیدپذیر در دولت سیزدهم می توان به این نکته اشاره کرد که طی این سه سال ظرفیت این نیروگاه ها در انواع مختلف که عمدتا انرژی خورشیدی و بادی هستند بیش از 35 درصد در مقایسه با دولت دوازدهم. بر اساس آخرین آمار، میزان برق تولیدی نیروگاه های تجدیدپذیر در تیرماه امسال به ۲۶۱ میلیون کیلووات ساعت رسید که نسبت به ماه قبل ۹ درصد رشد نشان می دهد. از ابتدای سال تاکنون، ظرفیت تولید نیروگاه های تجدیدپذیر بیش از 923 میلیون کیلووات ساعت ثبت شده است.

خبرنگار: امیر محمد درویشی