تهران غیرقابل زندگی است در رفتن

«مری لنورا ولف شیل» همسر جاستین شیل نخست وزیر انگلیس در آغاز سلطنت ناصرالدین شاه به همراه همسرش به ایران آمد.

او در خاطرات خود که نوعی سفرنامه محسوب می شود، یکی از وقایع تهران را این گونه بازگو می کند: «با وجود اینکه تهران در ارتفاع سه هزار پایی از سطح دریا قرار دارد، اما پرتوهای آفتاب آنقدر گرما ایجاد می کند که باید برای فرار از آن به مناطق کوهستانی پناه برد… تا ماه آینده تقریباً نیمی از جمعیت تهران به همین ترتیب به ییلاقی های دامنه کوه مهاجرت می کنند. از هوای ناخوشایند تهران در امان باشید، زیرا پایتخت کشور در این فصل به هیچ وجه قابل زندگی نیست.

جالب اینجاست که این ماجرای مهاجرت از تهران در سفرنامه های دیگری از دوره قاجار نیز آمده است. جهانگرد ایتالیایی «مادام کارلا سرنا» در سال 1256 شمسی در سفرنامه خود می نویسد: «شهر تهران که در میان دشتی بی آب و علف قرار دارد، سایه بان ندارد، چنارهایی که جهانگرد ایتالیایی دلا واله است. [در دوره صفویه] او اشاره می کند که آنها مدت هاست گم شده اند. در تابستان جمعیت فعلی تهران حدود هشتاد هزار نفر و در زمستان دویست هزار نفر است. اما این تخمین قطعی نیست و مانند تمام نقاط شرق، در این موارد به سختی می توان اطلاعات دقیقی به دست آورد.» البته او زیبایی مناظر و کوه های اطراف تهران را نیز ستود و نوشت: «تهران یکی است. از زیباترین شهرهای ایران است.دارای مساجد، حمام، میادین عمومی، کاروانسراها و بازارها، چشم انداز اطراف تهران وسیع است. رشته کوه البرز با قله هایی که دماوند بر آن مسلط است، همگی فضایی شگفت انگیز در اطراف شهر ایجاد کرده اند که فضای بسیار وسیعی دارد. شعاع.