تنها 4 درصد حق آبه ایران از هیرمند وارد کشور شد – اخبار نفت و انرژی – اخبار اقتصادی ای بی اس نیوز ای بی اس نیوز خبرگزاری ای بی اس نیوز

به گزارش خبرگزاری ای بی اس نیوز ، حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان و سفیر ایران در پاسخ به این سوال که جمهوری اسلامی ایران چه اقداماتی را انجام داده است تا بتواند حقوق آبه هیرمند را به دست آورد؟ وی گفت: یکی از دغدغه ها و اولویت های دستگاه دیپلماسی کشور و سایر ذینفعان فعال در افغانستان، اجرای حق آبه هیرمند بر اساس معاهده سال 1351 هجری شمسی است. این یک معاهده بین المللی است و در چارچوب آن در سال هایی که آب وجود دارد باید 820 میلیون مترمکعب از این آب به ایران برسد و طرف افغانستانی به این موضوع متعهد است.

وی افزود: این اولویت دیپلماسی و سیاست خارجی ما در قبال افغانستان است. از آغاز حکومت طالبان، آنچه مقامات کابل تا امروز اعلام کرده اند، تعهد و پایبندی افغانستان به اجرای این معاهده است. آنها این کار را با اصحاب رسانه انجام دادند، بنابراین طرف افغان با این موضوع مشکلی ندارد زیرا این یک معاهده است و ما باید به آن پایبند باشیم.

کاظمی بیان کرد: اما واقعیتی که رخ داد این است که در سال گذشته برخلاف این تاکید و تعهد، میزان آبی که از افغانستان وارد کشورمان شده 27 میلیون مترمکعب بیشتر نبوده است. این یک شکاف عمیق است، یک شکاف عمیق بین تعداد موجود در معاهده و آنچه انجام شده است.

وی افزود: اما نکته تاسف بار این است که حدود دو میلیارد متر مکعب سیلابی که در ولایت نیمروز رو به روی بند کمال خان آمده، به منطقه ای به نام گودزاره که نمکزار است منحرف شده است. معنای این کلمه این است که این سد که به نام کمال خان ساخته شده است به گونه ای ساخته شده است که وقتی این آب می آید پشت این سد قرار می گیرد. سمت چپ این دیواری که برای این کار ساخته شده به قدری پست است که این آب را به سمت این منطقه شوره زار هدایت می کند.

نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان گفت: ساخت این بند به یک یا دو سال محدود نبوده و ظرفیت این بند بیش از 52 میلیون متر مکعب نیست، یعنی در صورت رها شدن این بند، میزان آبی که بیاید کافی نخواهد بود. در این عهدنامه آمده است منظور از این است که همیشه آب جاری باشد که مسیر آب و منابع آب که به ایران می‌آید از سه مجرا بگذرد که یکی از آنها سد کجکی، سد کجکی آب است. این سد خودش از رودخانه ها می گذرد و ذخیره می شود، نکته دوم میزان آب شدن برف است، یعنی در زمستان برف می بارد، در فصل بهار از گرما آب می شود و مانند سیل جاری می شود، سد کجکی حدودا 700 کیلومتر فاصله تا رسیدن به آن است. مشکل دیگر منبع تامین آب رودخانه ارغنداب و منبع آبی دیگر بین حوضه یعنی بین سد کجکی و سد کمال خان است.

به گفته وی، بارندگی شدیدی که در سال گذشته رخ داد، باعث آبگرفتگی بخش زیادی از پاکستان شد که خسارات سنگینی به بار آورد. بخشی از آن غرق شد و به گودزره رفت، منظورم مقدار زیادی آبی است که در آن حالت سیل و باران شدید باقی مانده بود که این اتفاق افتاد.

کاظمی افزود: سال گذشته چندین بار با مقام‌های طالبان صحبت کردیم که وضعیت این بند به گونه‌ای است که آب را منحرف می‌کند، البته باید گفت که این بند دریچه‌ها مشکلات فنی داشت، هرچند که طالبان به این امر متعهد شدند و اطمینان دادند. که آب می رسد، اما به دلیل مشکلات فنی پیش آمده و شکل این بند، تنها 27 میلیون متر مکعب آب است. کارشناسانی که در حال حاضر در افغانستان هستند و بارها به رهبران طالبان گفته ایم که علیه سیاست هایی که شما اعلام می کنید تا آنچه انتظار می رود اتفاق نیفتد.

کاظمی قمی گفت: خبرگانی که از دولت قبل ماندند و اینها هنوز مربوط به مقامات سابق هستند که با بیگانگان ارتباط دارند، این را باید به صراحت گفت. و به همین دلیل به آنها هشدار می دادیم که این نگرانی وجود دارد که نیتی که شما برای رسیدن آب اعلام می کنید محقق نشده است.

به گفته وی، در اظهار نظر مقامات طالبان بعداً به ما گفته شد که این اتفاق افتاده و جای تاسف دارد، یعنی آنها پذیرفتند که این مشکل پیش آمده است. در نتیجه این موضوع، اقدامات انجام شده در 4 تا 5 ماه گذشته شامل تخصیص بودجه برای رسیدگی به مسائل فنی و مهندسی سد کمال خان است. از جمله اقدامات آنها احداث خاکریزی به طول حدود 4 و نیم کیلومتر به موازات همان دیوار است که آب را به گودزاره می رساند که در واقع از ورود آب و هدر رفتن آب جلوگیری می کند.

نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان گفت: موضوع دوم، تسطیح مسیر آب در مقابل بند است که در را باز می کنند، باز هم این نکته مهمی است، ارتفاع زمین حدود دو متر متفاوت است. دریچه یعنی دریچه را هم باز می کنید روبروی خود دیواری می بینید که در دو سه ماه اخیر حدود 13 کیلومتر جاده را صاف کرده اند تا آب به راحتی جاری شود، این را در مورد دیدیم. یک ماه پیش آبی که پشت سد بود و رفت، ظرف 48 ساعت وارد کشور شد، یعنی امسال حدود 700 هزار مترمکعب وارد خاک ما شد.

وی افزود: این تسهیلات نشان داده است که کاری که از نظر مهندسی در تسطیح زمین انجام داده اند درست است و سومین مشکل رفع مشکلات فنی این شیرهای اصلی است که به حدی بود که نتوانستند. دریچه های اصلی را باز کنید، این هم مشکلی بود که الان رفع کردند و به ما گفتند که رفعش کردیم. چیزی که الان می گویند این است که منتظر جمع آوری آب پشت سد کجکی هستند و من گفتم این جمع آوری آب بخشی از ذوب برف است و بخشی از مسیری که از رودخانه ها سرازیر شده می آید. مقامات طالبان به ما این اطمینان را داده‌اند که اکنون این مشکلات فنی را حل کرده‌ایم و بر تعهد خود تاکید می‌کنیم، منتظریم مقدار آب به اندازه‌ای باشد که بتوانیم آب را برای انجام این تعهد رها کنیم. امسال بررسی های ما نشان می دهد که میزان آبی که از جاده ارغنداب وارد شده یا آبی که بین دو حوض بوده، زیاد نیست. به عبارت دیگر برخلاف پارسال که این سیل ها اتفاق افتاد…

کاظمی قمی گفت: واقعیت این است که مجموعه استانداری سیستان و بلوچستان در حال فعالیت است اما کمبود و نیاز به آب شرب و کشاورزی بسیار زیاد است. ما اکنون در مورد تعهدات طرف افغانی صحبت می کنیم و چیزی که طرف افغان اکنون به ما گفته این است که من اقدامات فنی خود را انجام داده ام و صد در صد به این معاهده متعهد هستم، وضعیتی که در سال گذشته ایجاد شد. این اتفاق نخواهد افتاد و ما تمام تلاش خود را می کنیم تا وضعیت آب کجکی را سامان دهیم تا اجازه ورود به ایران داده شود. بگذارید یک حقیقت کوچک به شما بگویم، من در کابل بودم، ولایت نیمروز را دیدم، تعدادی از کشاورزان نیمروز، هلمندی، قندهاری، زبلی را می شناسم، آنها نیز در مقابل فرمانداری نیمروز و در کابل در مقابل وزارت امور خارجه تجمع می کنند. آب، چون آنها هم اکنون با مشکل مواجه هستند، اما موضوع معاهده یک مسئله حقوقی است، موضوعی است که دولت افغانستان به آن متعهد است، او تعهد خود را گفت و باید آن را اجرا کنند، نهادهای جمهوری اسلامی. به ویژه احزاب دیپلماتیک خواستار این حق مردم هستند. و همینطور می شود، امیدوارم امسال شاید با کمی فاصله، اما انشالله این موضوع حل شود.

absnews