تبعیض آشکار مالیاتی؛ چرا مشاغل کمتر از کارمندان مالیات پرداخت می کنند؟

به گزارش ای بی اس نیوز، علی ملک زاده محقق مالیاتی در یادداشتی به پرداخت مالیات شرکت ها و رفع تبعیض بین فعالان مختلف اقتصادی در پرداخت مالیات و پرداخت مالیات واقعی شرکت ها اشاره کرد. احساس بی عدالتی و انگیزه فرار مالیاتی.

در یادداشت وی آمده است: مالیات منبع ثابتی است که مورد قبول همه کشورهای جهان برای تامین مالی بودجه دولت است. در ایران به دلیل منابع طبیعی نفت و گاز کمتر به این منبع توجه شده است و رشد درآمدهای مالیاتی و فناوری افزایش آنها به تناسب توسعه نیافته است. یکی از دلایل اصلی عدم رشد درآمد مالیاتی، عدم پرداخت مالیات متعادل متناسب با درآمد افراد، مانند بخش تجاری کشور است.

مالیات بر درآمد شرکت ها 4 درصد از کل درآمد مالیاتی را در دهه گذشته به خود اختصاص داده است

کلیه اشخاص حقیقی از قبیل شرکت ها، شرکت ها، پزشکان، وکلا، کارخانه داران، کارگاه های تولیدی و سایر اشخاصی که به عنوان اشخاص حقیقی به کار و فعالیت تجاری و اقتصادی می پردازند مشمول مالیات بر درآمد شرکت می باشند.

آمارها نشان می دهد که سهم مالیات بر درآمد شرکت ها از کل درآمد مالیاتی در سال 1401 تنها 5 درصد بوده و سهم این مالیات از کل درآمد مالیاتی طی 10 سال گذشته به طور متوسط ​​4 درصد بوده است. این مشکل نشان می دهد که برخی از شرکت ها علیرغم درآمد بالا از پرداخت مالیات واقعی خود اجتناب می کنند و با حیله از آن دور می شوند.

آمارها نشان می دهد سرانه مالیات پرداختی بنگاه ها در سال 1400 حدود 5.8 میلیون تومان و در سال 1401 حدود 6.1 میلیون تومان بوده است در حالی که سرانه مالیات دریافتی از شاغلان در سال 1400 حدود 8.8 میلیون تومان و در سال 1401 حدود 10 میلیون تومان بوده است.

شرکت هایی که بیشترین سهم مالیات دهندگان را تشکیل می دهند، مالیات کمی می پردازند

بنگاه های اقتصادی و تجاری کشور علاوه بر ایجاد سهم قابل توجه 20 درصدی از تولید ناخالص داخلی کشور[۱]در بین مشمولان مالیاتی بیشترین تعداد مودیان و پرونده مالیاتی را دارند.[۲] اما این آمار متناسب با سهم آنها از کل درآمد مالیاتی یا حتی سهم آنها از پایه مالیات بر درآمد شخصی نیست.

مالیات بر درآمد شخصی شامل مالیات بر حقوق کارکنان بخش دولتی و خصوصی، مالیات شرکت ها و مالیات بر دارایی است. سهم مالیات بر درآمد افراد از کل درآمدهای مالیاتی در سال‌های 1400 و 1401 به ترتیب 17.4 و 16 درصد بوده است. علاوه بر این، مالیات شرکت ها و مالیات بر کالا و خدمات سهم بیشتری از بار مالیاتی را به خود اختصاص داده اند که به ترتیب 36 و 33 درصد است.

در تحلیل دقیق‌تر می‌بینیم که از میان مالیات‌هایی که مالیات بر درآمد افراد را تشکیل می‌دهند، مالیات بر دستمزد 63 درصد این بخش را تشکیل می‌دهد و شرکت‌ها تنها 31 درصد بار مالیاتی افراد فیزیکی را متحمل می‌شوند.

افراد در سراسر جهان بیشترین سهم از مالیات های جهان را تامین می کنند

ترکیب و نحوه توزیع بار مالیاتی در ایران، ضمن مقایسه سهم مالیات بر درآمد افراد از کل درآمدهای مالیاتی با کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) نشان می‌دهد که سهم این منبع مالیاتی در ایران است. بسیار کمتر از میانگین این کشورها.

آمارهای وب سایت سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نشان می دهد که میانگین سهم مالیات بر درآمد افراد از کل درآمد مالیاتی این کشورها در سال 2020 24.07 درصد بوده است. این رقم در مقایسه با سهم مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی که حدود 9 درصد است، نشان می دهد که در کشورهای OECD برخلاف ایران، بیشترین بار مالیاتی بر عهده اشخاص حقیقی است.

این شاخص در سال ۲۰۲۱ در دانمارک ۵۲ درصد، در کانادا ۳۶ درصد، در آمریکا ۴۲ درصد، در سوئیس ۳۰ درصد، در بریتانیا ۲۹ درصد و در آلمان ۲۶ درصد بوده است.

تبعیض بین مالیات دهندگان فرهنگ مالیاتی را تضعیف می کند و فرار مالیاتی را افزایش می دهد

این تفاوت آشکار در پرداخت مالیات بین افراد، که در آن کارکنان حدود دو سوم درآمد مالیاتی بخش شخصی را تامین می کنند و حدود دو برابر بار مالیاتی مشاغل را متحمل می شوند، باعث تبعیض و ایجاد احساس بی عدالتی می شود.

از سوی دیگر، تفاوت در نرخ و بار مالیاتی بین اشخاص حقیقی و حقوقی، تمایل افراد به کار در بخش غیررسمی یا غیرشرکتی را افزایش می دهد. این تبعیض در نهایت فرهنگ مالیاتی را تضعیف می کند و انگیزه شهروندان را برای پرداخت مالیات واقعی و فرار مالیاتی کاهش می دهد.

رفع تبعیض بین فعالان اقتصادی مختلف در پرداخت مالیات و بین شرکت ها در پرداخت مالیات واقعی آنها ضروری است. اعمال فشار مالیاتی بر گروه های کم درآمد و متوسط ​​جامعه مانند کارمندان یا بخش های شفاف و در درجه اول مولد مانند اشخاص حقوقی ناپایدار است و می تواند به اقتصاد آسیب برساند.

انتهای پیام