با در نظر گرفتن میانگین رشد مصرف برق طی برنامه هفتم برابر با میانگین رشد مصرف در یک دهه گذشته (4.5 درصد)، صنعت برق کشور نیازمند احداث حدود 5000 مگاوات نیروگاه و توسعه انتقال و توزیع برق است. شبکه های مطابق با آن سرمایه گذاری سالانه پنج میلیارد دلار خواهد بود.
به گزارش ای بی اس نیوز، علاوه بر پاسخگویی به این میزان رشد مصرف، باید عدم تعادل حدود 15 هزار مگاواتی تولید و مصرف سال های گذشته را نیز طی سال های برنامه هفتم جبران کرد که نیازمند ساخت حداقل 3000 مگاوات است. . نیروگاه های جدید هر سال با فرض اینکه نیروگاه قدیمی فعلی از رده خارج نشده است، حداقل 7000 مگاوات از نیروگاه های موجود برای از کار انداختن در اولویت هستند، صنعت برق نیاز به ساخت 8000 مگاوات برق با ظرفیت نیروگاه جدید در سال دارد.
ایجاد این میزان ظرفیت جدید نیروگاهی نیازمند سیاست گذاری است. تامین منابع مالی لازم در اختیار صنعت برق کشور که صندوق توسعه ملی در این زمینه پیشرو بوده است و باید با بسیج نیروها این نقش را بیش از گذشته مورد توجه برنامه ریزان برنامه هفتم قرار داد. تسهیلات کشور برای ساخت توربین و تجهیزات نیروگاهی در شرایط عرضه رقابتی و نصب سالانه 8000 مگاوات نیروگاه جدید که باید در اولویت سیاستگذاران کشور قرار گیرد. همچنین تامین انرژی اولیه اعم از گاز طبیعی یا سوخت مایع ظرفیت جدید نیروگاه های کشور حداقل معادل 10 درصد سوخت فعلی تحویلی به نیروگاه های موجود در اولویت برنامه هفتم قرار گیرد.
افزایش راندمان نیروگاههای موجود از طریق ساخت و تکمیل واحدهای بخار نیروگاهی سیکل ترکیبی، توسعه نیروگاههای تجدیدپذیر برای کاهش مصرف سوختهای فسیلی و طرحهای بهینهسازی مصرف انرژی باید در اولویت اول کشور در زمینه برق یا گاز باشد. بخش برنامه بهینه سازی مصرف تنها به دو وزارتخانه متولی انرژی یعنی وزارت نفت و وزارت نیرو بستگی ندارد و لازم است تمامی دستگاه های اجرایی درخواست های جدید در کارخانه های ساختمانی و واردات تجهیزات کم مصرف را بپذیرند. و ساخت خانه و غیره در صورت عدم انطباق با این استانداردها، تحریمی را اعمال کنید. اگرچه در برنامه های توسعه قبلی پیش بینی هایی برای پیشبرد این اقدامات پیش بینی شده بود، اما روند صعودی شاخص شدت مصرف انرژی و رشد کمتر نسبت به طرح احداث نیروگاه های تجدیدپذیر نشان از شکست سیاست ها یا روش های اجرایی در این دو حوزه دارد.
با وجود تنوع سیاست ها و تصمیم گیری ها در این برنامه ها، نقش پر رنگ توسعه ظرفیت نیروگاهی در این برنامه ها بیشتر به چشم می خورد. بند ب ماده 25 قانون برنامه چهارم توسعه، ماده 133 قانون برنامه ششم توسعه و مواد 44 و 48 قانون و آیین نامه های برنامه ششم توسعه و آیین نامه های مربوط گواه این مدعاست، هر چند تصمیمات غیرمستقیم و مؤثر است. یکی دیگر از متن برنامه های بالا بود. اما در عمل و اجرا به بخش های مذکور توجه چندانی نشده است.
توسعه ظرفیت نیروگاه از تقاضا عقب مانده است
همانطور که مصطفی رجبی مشهدی – مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران – با نگاهی به آییننامههای اجرایی، دستورالعملها و مصوبات مربوطه، کمتر شواهدی از سایر بخشهای زنجیره تامین برق، از تامین سوخت تا توزیع، از جمله بهینهسازی مصرف، وجود دارد. پاکیزگی انرژی، مقررات صنعت برق، مدیریت تامین تجهیزات، فناوری، کارایی و کارایی و غیره. علیرغم تاکید فوق، در 10 سال منتهی به 1400، رشد مصرف برق همواره از رشد ظرفیت نصب شده نیروگاه های کشور فراتر رفته و توسعه نیروگاه های ظرفیتی از تقاضا عقب مانده است.
وی خاطرنشان کرد: برای رفع اختلافات در صنعت برق در سال 1401 شورای اسلامی شهر قانون رفع موانع توسعه صنعت برق را تصویب کرد که در آن عناصر مهمی مانند تامین سوخت مایع نیروگاه ها، ساخت و ساز نیروگاه ها توسط صنایع انرژی بر و افزایش تعرفه صنایع انرژی بر و مصرف کننده، پرداخت مطالبات صنعت برق توسط دولت بابت مابه التفاوت قیمت و تعرفه فروش، جایگزینی نیروگاه های فرسوده با راندمان بالا. نیروگاه ها و تامین مالی پروژه های بخش برق تصویب شد.
سخنگوی صنعت برق معتقد است: اگرچه این قانون از نظر تمرکز بر مسائل صنعت برق و رفع مغایرت ها در حوزه برق بی نظیر است، اما اجرای مفاد این قانون مستلزم برنامه های اجرایی کوتاه مدت و میان مدت است. . برنامه هفتم توسعه فرصت مناسبی برای صنعت برق است تا بر اساس قوانین بالادستی از جمله قانون رفع موانع برنامه های میان مدت تدوین و تصویب کند. برای جلوگیری از تکرار برخی تجربیات ناموفق گذشته در برنامه های پنجم و ششم توسعه، به نظر می رسد صنعت برق کشور باید بیش از آنکه به دنبال ردیابی مشکلات باشد، بر برنامه ریزی متمرکز باشد.
به گفته رجبی مشهدی، اگرچه در 10 سال گذشته برنامههای صنعت برق کشور عمدتاً معطوف به بخش تولید بوده است، اما متأسفانه فاقد ساختار واحد است. کمبود در بخش تولید که فشار مضاعفی بر صنعت برق در ساعات اوج مصرف وارد می کند، ممکن است نشان دهنده این باشد که روش های قبلی خرید تضمینی برق، گواهی ظرفیت، قراردادها خرید تضمینی ECA، نقش پر رنگ وزارت نیرو در تعیین شرایط. و کنترل ورود سرمایه گذاران جدید، عدم کنترل ریسک های سرمایه گذاری و محیط خطرناک تجارت برق و … جوابگوی نیاز کشور نیست و نیاز به رویکردی جدید در این زمینه است. . رشته.
صرف نظر از میزان سرمایه گذاری، به دلیل کمبود سوخت اولیه، تغییرات تکنولوژیکی و ورود انرژی های تجدیدپذیر و مشکلات زیست محیطی، به نظر می رسد بخش توسعه ظرفیت تولید برق نیازمند تدوین برنامه بلندمدت جدیدی باشد. برنامه هفتم توسعه شاید فرصت خوبی برای تعیین این ساختار باشد. تعیین برنامه بلندمدت تامین و تخصیص انرژی کشور، سهم نیروگاه های مختلف در سبد تامین برق، افزایش راندمان و کاهش مصرف سوخت، جایگزینی نیروگاه های قدیمی، روش و مدل گسترش نیروگاه های تجدیدپذیر، برق تبادلات با کشورهای همسایه از جمله عناصری است که باید در این طرح گنجانده شود. هفتم، توسعه باید توجه ویژه ای به آن داشته باشد.
تمرکز بر افزایش ظرفیت تولید در سالهای اخیر در کنار کاهش نسبی قیمت برق ناشی از نرخ تورم اقتصاد ایران، رشد سالانه حدود 5 درصدی مصرف برق در سالهای اخیر در کشور را به همراه داشته است. تغییرات آب و هوایی، کاهش ذخایر سدها و افزایش دما در تابستان منجر به تشدید عدم تعادل بین تولید و مصرف برق در کشور شده است.
تبیین مکانیزم های ورود شرکت های خدمات انرژی، مشارکت صنایع انرژی کشور در بهینه سازی مصرف، تدوین و تعریف ابزارهای مالی برای تامین مالی این پروژه (مانند راه اندازی بازار گواهی های صرفه جویی انرژی در حال انجام) و همچنین مناسب. سیاست های قیمت گذاری برای مشترکان پرمصرف می تواند به کاهش مصرف برق کشور در ساعات اوج مصرف و در طول سال کمک کند.
لازم به ذکر است که با توجه به مسائل مربوط به توسعه بخش تولید، تدوین سیاست ها و ارائه برنامه بلندمدت در این بخش برای نظام حاکمیتی کشور اجتناب ناپذیر بوده و باید یکی از اولویت های برنامه هفتم توسعه کشور .
بر اساس سیاست های کلی اصل 44، شبکه های برق کشور تحت کنترل دولت است و نمی توان آن را به بخش خصوصی واگذار کرد. از سوی دیگر، توسعه ظرفیت تولید بدون توسعه کافی شبکه برق کشور کمک چندانی به تامین برق کشور نخواهد کرد. توجه اساسی به سرمایه گذاری، توسعه و نگهداری، بهره برداری، قیمت گذاری و تامین مالی شبکه برق کشور باید از اولویت های برنامه هفتم توسعه باشد. متأسفانه به دلیل ماهیت انحصار طبیعی و مالکیت 100 درصدی دولت در این بخش و عدم مجوز مشارکت بخش خصوصی در توسعه شبکه برق کشور، در برنامه های گذشته به این بخش توجه کافی نشده است. توجه مناسب و شبکه برق کشور نیازمند سرمایه گذاری قابل توجهی در این زمینه است. در حال حاضر شارژ هزینه های اتصال و خرید اتصال و ترانزیت برق جوابگوی هزینه های بلندمدت شبکه برق کشور نیست. تعیین مکانیسم قیمت گذاری، تامین مالی و دسترسی عادلانه به شبکه انتقال و توزیع باید از دیگر اولویت های برنامه هفتم توسعه باشد.
انتهای پیام