“نوش طریان“فیزیکدان و بانوی ایرانی”مادر نجوم ایراناو نیز خواهد بود.مادر فیزیک خورشیدی ایرانبه این دلیل نامگذاری شد که او اولین رصدخانه خورشیدی را در ایران تأسیس کرد. در این مقاله با آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
تولد و تحصیلات اولیه
Alinoche Therrien (Alinouche Therrien) در تاریخ 18 آبان 1299 او در یک خانواده ارمنی در تهران به دنیا آمد. پدر و مادرش علاوه بر فارسی، به زبان های فرانسوی، انگلیسی و ارمنی نیز صحبت می کردند.
پدر و مادر نوشآرتو تاریان“و”فرتو تاریاناسامی داشتند. از هنرمندان بزرگ و باستانی به شمار می رفتند و حضور پررنگ و مهمی در صحنه تئاتر ارمنی تهران داشتند. آرتو تاریان صاحباستودیو درام«و که در بین جوانان تهرانی جایگاه ویژه ای داشت.
نمایشنامه وارتو طریان در سال 1312تهدید شدنبه این ترتیب او اولین کارگردان ایرانی در هنر تئاتر شد و همچنین اولین زن ایرانی-ارمنی است که شعر فارسی خواند.
آلینوش و برادرش در کودکی توانستند به زبان های ارمنی و فارسی تسلط پیدا کنند. فرانسوی، انگلیسی و ترکی را نیز یاد گرفتند.

آلینوش ابتدا در مدرسه ارمنی تحصیل کرد و سپس در دبیرستان.انوشیروان دادگربه تهران رفت. در آن زمان مدارس ارمنی فقط تا کلاس نهم بود و دانش آموزان برای ادامه تحصیل باید به مدارس دیگر می رفتند. آلنوش نیز از این قاعده مستثنی نبود، زیرا پس از کلاس نهم برای ادامه تحصیل مجبور شد به مدرسه زرتشتیان بپیوندد.
تحصیلات دانشگاهی در ایران
آل نوش در آغاز نوجوانی به نویسندگی و رشته ادبیات علاقه مند شد. اما در دبیرستان به ریاضیات و فیزیک علاقه مند شد و تصمیم گرفت توانایی های خود را به عنوان یک دختر در این زمینه ها ثابت کند. در آن سال ها کنکور برگزار نمی شد و آلنوش به دلیل نمرات خوبش در دبیرستان برای تحصیل در رشته فیزیک به دانشگاه تهران رفت. او در خرداد 1326 در بیست و شش سالگی از دانشکده علوم دانشگاه تهران در لیسانس فیزیک فارغ التحصیل شد.
طریان پس از فارغ التحصیلی در آزمایشگاه های فیزیک دانشگاه تهران مشغول به کار شد. یک سال بعد به عنوان سرپرست عملیات آزمایشگاهی دانشکده علوم این دانشگاه انتخاب شد.
متاسفانه در آن زمان اساتید دانشگاه تهران مخالف تحصیل زنان در مقاطع بالاتر بودند. این مشکل باعث شد که آلنوش بورسیه دولتی خود را برای ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در خارج از کشور از دست بدهد. به همین دلیل برای ادامه تحصیل در رشته فیزیک به کمک پدرش به فرانسه رفت.
نوش طریان و تحصیلات تکمیلی
نوچه تریان در تابستان 1328 برای تحصیل در رشته فیزیک به فرانسه رفت و وارد دانشگاه شد.سوربنپاریس شدم. نوش با استاددارماوادرس خواند. مدت کوتاهی نیز در آزمایشگاه فیزیک دانشگاه مشغول به کار شد.ارین کوری“دختر”ماری کوریعالی بود

تاریان به طور کلی 1335 وی مدرک دکترای خود را در رشته فیزیک در رشته فیزیک دریافت کردجواو آن را از دانشگاه پاریس دریافت کرد. این دانشگاه به تریان پیشنهاد استادی داد، اما او از پذیرش آن امتناع کرد.
طریان به دلیل علاقه و خدمت به کشورش در پاریس نماند و به ایران بازگشت. طریان پس از بازگشت به عنوان دانشیار در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. او پیشنهاد شغلی بسیار بالاتر از یک شرکت خصوصی متعلق به دوست پدرش را برای ادامه کار در دانشگاه رد کرد.
تریان چند سال بعد توانست از دولت فدرال آلمان غربی بورسیه تحصیلی بگیرد. طریان در فروردین 1340 برای یک دوره تحصیلی به آلمان رفت و مدت زیادی در این دوره بود چهار ماه رصدخانه های خورشیدی خواند و به ایران بازگشت.
آلنوش طریان استاد دانشگاه تهران است
همانطور که گفته شد طریان پس از بازگشت به ایران به تدریس دروسی مانند ترمودینامیک در دانشگاه تهران پرداخت. در آن زمان دانشگاه تهران رشته اخترفیزیک نداشت و فقط به دانشجویان آن رشته ریاضی می گفتند. ستاره شناسی آنها داشتند. پس از مدتی تصمیم گرفته شد تاریان برای اولین بار به صورت مستقل اخترفیزیک یا فیزیک ستارگان را به دانشجویان فیزیک آموزش دهد.
نوش طریان در تاریخ 9 خرداد 1343 او به مقام استادی ارتقا یافت. به این ترتیب طریان اولین زنی بود که به مقام استادی دانشگاه در ایران رسید.
دو سال بعد، در 29 نوامبر 1345، تریان به عضویت نظم درآمدانجمن ژئوفیزیک» وارد دانشگاه تهران شد. و همچنین سه سال بعد در سال 1348 به عنوان رئیس ادارهمطالعات فیزیک انرژی خورشیدیمنصوب شده است.
نوش تریان یکی از بنیانگذارانرصدخانه خورشیدی ایراناین پروژه در سال 1377 در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران که پروفسور طریان از فعالان برجسته آن بود راه اندازی شد.

طریان عاشق تدریس بود و معتقد بود که اساتید و معلمان باید دائما مطالعه کنند تا دانش خود را با آخرین پیشرفت های علمی به روز کنند. او بیش از همه از موفقیت شاگردانش لذت می برد و چندین بار اعلام کرده است که اگر قرار باشد زندگی خود را از نو شروع کند، دوباره همان مسیر را طی خواهد کرد.
آلینوس بالاخره روی سن آمد 59 ساله درخواست بازنشستگی رئیس دانشگاه تهران و فراتر از آن را اعلام کرد 15 شهریور 1358 رسما بازنشسته شد
بازنشستگی و درگذشت علینوش طریان
آلنوش طریان خانه خود را به دانش آموزان ارمنی که مکان مناسبی برای زندگی نداشتند اهدا کرد.جامعه ارامنه جلفابه همین دلیل، تریان آخرین سال های زندگی خود را در آنجا گذراندبیت توحید“، که مرکز توانبخشی و مراقبت از سالمندان است. او هیچ بستگانی در ایران نداشت.
او زنی فرخنده بود، زیرا دولتمردان و سیاستمداران ارشد ایرانی و ارمنی و همچنین جامعه ارمنی به خدمات علمی او احترام می گذاشتند. وی در طول عمر خود به دلیل سی سال تدریس و تلاش در راه علم چندین بار مورد تجلیل قرار گرفت.
آقای طریان توانست این کار را انجام دهدنشان مسروب مشتوتز“از جانب”اول کاتولیک های آراماز رهبر مذهبی ارامنه جهان استقبال شد و همچنین از دفتر ریاست جمهوری، وزارت رفاه اجتماعی و بنیاد بازنشستگی تقدیر شد.
سازمان علوم و نجوم تهران، دانشکده فیزیک دانشگاه تهران، انجمن نجوم آماتوری ایران، موسسه ژئوفیزیک تهران و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران از جمله سازمان هایی هستند که از آلانوش طریان تجلیل کردند. از جمله ارگان های فرهنگی که از وی تجلیل کردند: جمعیت خیریه زنان ارامنه تهران و سازماندهی شده است فرهنگی “بیست” مطابق با.

طریان به دلیل مشارکت در ساخت رصدخانه خورشیدی ایران.مادر فیزیک خورشیدی در ایرانهمچنین به دلیل اینکه اولین زنی بود که استاد فیزیک شد، به او لقب “” را دادند.یا نجوم“یا”مادر اخترفیزیک ایراناو را صدا می زنند
طریان معتقد است که موفقیت او در کار و زندگی ناشی از نگرش انسان دوستانه اوست. او به دلیل تعهد کامل به ترویج تحصیل و تدریس فیزیک در ایران هرگز ازدواج نکرد. رفتار طریان با شاگردانش بسیار دوستانه و محترمانه بود. این رفتار با دانش آموزان را برگرفته از روحیه خیرخواهانه او می دانستند که در هر شرایطی سعی می کرد الگوی انسانیت برای شاگردانش باشد. وی این ویژگی را عامل موفقیت خود در تدریس فیزیک می دانست. دکتر نوش تریان ماه و خورشید و دانشجویان فیزیک را فرزندان خود می دانست.
بسیاری از شاگردان و شاگردان پروفسور طریان به اساتید مهم و فیزیکدانان بزرگ کشور تبدیل شدند و راه او را در بسیاری از دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی مهم کشور ادامه دادند.
نوش طریان در تاریخ 14 مارس 2009 و در سن 91 ساله در آسایشگاه توحید درگذشت. درگذشت او در تاریخ 16 مارس در کلیسای مریم مقدس برگزار شد.
آخرین کلمه
آلنوش طریان در طول سی سال خدمت خود در نجوم و فیزیک در ایران توانسته انقلابی در این زمینه ایجاد کند. منابع آموزشی و پژوهشی ناکافی یکی از موانع عمده ای بود که تریان در طول سی سال فعالیت خود با آن مواجه بود. اما سوابق او نشان از تعهد و انگیزه قوی برای گسترش آموزش و پژوهش علمی در کشور ما دارد.
اغراق نیست اگر بگوییم آلینوش طریان چنین است اولین فیزیکدان ایرانی نقش اساسی در تسهیل حضور مردم به ویژه زنان در این عرصه داشت.

نتیجه
آلنوش طریان یکی از مشاهیر بزرگ دوران معاصر ایران است که تمام ذهن و توانایی خود را صرف آموزش فیزیک و تأسیس رشته اخترفیزیک در ایران و همچنین تأسیس رصدخانه خورشیدی کرد.
در این مقاله به زندگی نامه این معلم بزرگ پرداختیم و مسیری که ایشان برای رسیدن به این مقام بزرگ طی کردند را مرور کردیم. دیدیم که تمرکز او بر ویژگی های انسانی یکی از دلایل اصلی موفقیت اوست.
سوالات متداول
او در رشته اخترفیزیک به ویژه هلیوفیزیک تخصص داشت و به همین دلیل به مادر اخترفیزیک ایران یا مادر هلیوفیزیک ایران معروف است.
می توان گفت مهم ترین دستاورد پروفسور آلنوش طریان مشارکت وی در راه اندازی اولین رصدخانه خورشیدی در ایران و همچنین راه اندازی رشته اخترفیزیک دانشگاه تهران است.
تعهد او به تدریس فیزیک و انتقال دانش به هموطنانش باعث شد پیشنهاد استادی در دانشگاه سوربن را رد کند و برای تدریس در دانشگاه تهران به ایران بازگردد.
منبع خبر: https://digiato.com/interdisciplinary/alenush-terian-biography-iranian-solar-mother