بازار سرمایه پس از دوازده روز تعطیلی، بازگشتی داشت که بیش از آنکه نشانه پایان یک وقفه باشد، آغاز بحرانی تازه را نمایان کرد. ریزش گسترده، صف‌های فروش و خروج سرمایه نه تنها از سهام، بلکه حتی از صندوق‌های درآمد ثابت، تصویری از عمق بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران را به نمایش گذاشت؛ بی‌اعتمادی‌ای که دیگر با وعده و گفتار درمانی مهار نمی‌شود.
شاخص بورس که پیش‌تر امید بسته بود به سیگنال‌های توافق و گشایش‌های سیاسی، حالا با سایه سنگین جنگ، نااطمینانی‌های بین‌المللی و فضای مبهم تصمیم‌گیری داخلی روبه‌روست. در این میان، عدم ورود منابع مالی جدید به بازار حتی در دوره‌های رشد نیز نشان داد که سرمایه‌گذار بیش از هر چیز به اطمینان نیاز دارد، نه به شاخص سبز.
از سوی دیگر، در حالی‌که سیاست‌گذار اقتصادی پیش‌تر برای کنترل بازار ارز، به‌موقع منابع تزریق کرده بود، اکنون بازار سرمایه نیز خواستار حمایت مشابهی است. اما این حمایت، تنها زمانی مؤثر خواهد بود که نقدینگی واقعی وارد شود؛ نه با حرف، بلکه با عمل. زیرا تا زمانی که سرمایه‌گذار آینده‌ای برای بازار متصور نباشد، هیچ عددی روی تابلو نمی‌تواند مسیر اعتماد را بازسازی کند.
لزوم تزریق حداقل ۵۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی
احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سرمایه، با اشاره به افت سنگین شاخص بورس در روز گذشته گفت: «اینکه بازار دیروز یکپارچه در صف فروش قرار گرفت، کاملاً قابل پیش‌بینی بود. دلایل متعددی برای این وضعیت وجود دارد، اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها این است که اساساً رشد قبلی بازار حول محور توافق احتمالی میان ایران و آمریکا شکل گرفته بود؛ توافقی که می‌توانست به شکل معناداری بازار سرمایه را از سایر بازارهای موازی جلو بیندازد. اما نه‌تنها این توافق حاصل نشد، بلکه وقوع جنگ نیز فشار مضاعفی به بازار وارد کرد.»
وی ادامه داد: «در شرایط جنگی، طبیعتاً اغلب سرمایه‌گذاران تمایل دارند نقد بمانند و ریسک خرید سهام را نمی‌پذیرند. این در حالی است که حتی در دوره رشد اخیر بازار که شاخص تا ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد هم بالا رفت، ورود پول تازه از بیرون بازار سرمایه اتفاق نیفتاد. این نشان می‌دهد که اعتماد عمومی همچنان نسبت به بازار سست بوده و بی‌اعتمادی، به‌رغم رشد ظاهری شاخص، از بین نرفته است.»
اشتیاقی همچنین با اشاره به فضای سیاسی و امنیتی اخیر افزود: «با وجود اعلام آتش‌بس میان ایران و اسرائیل، به دلیل ابهامات در مواضع طرفین، بازار همچنان چشم‌انداز روشنی برای خود متصور نیست. مصوبه مجلس مبنی بر خروج از NPT و قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز بر فضای مبهم بازار افزوده است. در چنین فضایی، سهامدار نه افق روشنی می‌بیند و نه انگیزه‌ای برای ماندن دارد.»
وی با تأکید بر اینکه بازار بدون حمایت مالی، توان رسیدن به تعادل را ندارد، تصریح کرد: «بازار فعلاً نیازمند یک تزریق فوری و هدفمند بین ۳۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان است. این یک خواسته حداقلی از سوی فعالان بازار است و بدون این حمایت، تعادل شکل نمی‌گیرد. همان‌طور که بانک مرکزی پیش‌تر ۹۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد تزریق کرد تا تعادل نسبی در بازار ارز و سیاست‌های پولی ایجاد شود، حالا هم وقت آن رسیده که چنین مداخله‌ای در بازار سرمایه انجام شود.»
او ادامه داد: «با فرض اینکه این میزان نقدینگی به بازار وارد شود، شاخص کل احتمالاً تا محدوده ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد اصلاح خواهد کرد و پس از آن می‌توان به تعادل نسبی امیدوار بود. اما این روند، مفروض به تزریق پول است؛ در غیر این صورت، بازار می‌تواند وارد فاز فرسایشی عمیق‌تری شود.»
اشتیاقی در پایان با اشاره به نوسانات محدود دلار و طلا گفت: «اگرچه بازار ارز فعلاً در محدوده ۸۴ هزار تومان مدیریت شده و طلا نیز رشد چشم‌گیری نداشته، اما همین ثبات ظاهری در بازارهای موازی، انگیزه خروج پول از بازار سرمایه به سمت آن‌ها را افزایش داده است. این یک بی‌ثباتی روانی میان بازارها ایجاد می‌کند که در نهایت، به ضرر بازار سرمایه تمام می‌شود.»
