بازار موازی؛ چالش تامین برق در بورس انرژی

سقف قیمت بازار برق مانع از تعیین قیمت در بورس انرژی می شود و شرکت های توزیع مدعی هستند که هیچ تعهدی برای خرید برق در بورس انرژی باقیمانده که بالاتر از سقف قیمت بازار دوم است ندارند.
گزارش خبرنگار خبرگزاریاز ابتدای اردیبهشت ماه امسال عرضه برق حرارتی در بورس آغاز شده است. آنچه تاکنون رخ داده تقاضای نیروگاه داران به ویژه تولیدکنندگان بخش خصوصی است تا بتوانند برق خود را در بازار رقابتی به فروش برسانند و از سایه قیمت هایی که شرکت توانیر تاکنون تعیین کرده بود خارج شوند.
با تحقق این تقاضا و عرضه برق حرارتی در بورس انرژی از ابتدای اردیبهشت ماه سال جاری، حسنعلی تقی زاده، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان خصوصی برق درباره وضعیت فعلی می گوید: تامین برق در انرژی. مبادله خواسته خودمان بود، اما نقص ذهنی که داشتیم، مکانیسم عرضه و تقاضا سالم بود. در حال حاضر شرایط جدید این مکانیسم را زیر سوال می برد.
وی افزود: در واقع شرکت توانیر قیمت های ارائه شده توسط شرکت های توزیع در بورس انرژی را مدیریت می کند.
تقی زاده ضمن بیان اینکه تا پایان سال 1402 برق در بازاری به نام بازار رقابتی با سقف قیمت 106 تومان در هر کیلووات ساعت خرید و فروش می شد، گفت: این سقف قیمت در سال جاری 20 درصد افزایش می یابد که افزایش می یابد. اعلام کرد. توسط وزیر نیرو و نرخ آماده سازی که اضافه می شود به 145 تومان می رسد.
وی افزود: وجود این بازار و سقف قیمت آن، با توجه به اینکه شرکت های توزیع تعهدی برای خرید برق در بورس ندارند، دلیلی برای پذیرش قیمت های عرضه شده در بورس ندارد. زیرا آنها می توانند برق خود را از بازاری خریداری کنند که بدانند قیمت ها از حد معینی فراتر نخواهد رفت.
وی در پاسخ به این سوال که آیا نیروگاه داران ملزم به فروش برق به بازار دوم هستند یا خیر، پاسخ داد: ژنراتورها موظف نیستند برق خود را به بازار دوم عرضه کنند. حتی عرضه برق در بورس انرژی با توجه به اینکه پول می گیرند و قیمت در بورس کشف می شود به نفع تولیدکنندگان است اما با روند فعلی بورس این اتفاقات نمی افتد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان خصوصی برق درباره سازوکار پرداخت برق در این بازار نیز گفت: مشکل این سازوکار این بود که توانیر منابع کافی در اختیار شرکت مدیریت شبکه قرار نمی داد و ما فقط حدود 20 درصد قیمت برق را دریافت کردیم. . فروختیم. و مابقی مطالبات تشکیل شد و شرکت منحله مدیریت شبکه به ما پولی نداد.
تقی زاده سه راهکار برای بهبود شرایط صنعت برق پیشنهاد کرد: اول اینکه نیروگاه ها سوخت مورد نیاز خود را با قیمت آزاد خریداری کنند و محصولات خود را تحت مکانیسم عرضه و تقاضای بورس به فروش برسانند. اگر دولت بخواهد یارانه بدهد، باید مستقیماً به مصرف کنندگان نهایی پرداخت شود. درآمد حاصل از فروش سوخت به نیروگاه ها پرداخت کنید.
به گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان خصوصی برق، راه حل دوم این است که شرکت توانیر در قیمت های ارائه شده از سوی شرکت توزیع مداخله نکند.
تقی زاده با بیان اینکه در حال حاضر سقف بازار موازی برق در بورس به عنوان پیشنهاد سوم اعمال می شود، گفت: برای اینکه قیمت ها وضع نشود باید سقف بازار برق برداشته یا شناور شود.
پس از آغاز عرضه برق در بورس انرژی، مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر گفت: این روش با برقراری ارتباط مستقیم بین خریدار و فروشنده، نقش دولت را به حداقل می رساند و باعث افزایش شفافیت قیمت و توسعه رقابت می شود.
علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی در پاسخ به اظهارات رئیس اتحادیه تولیدکنندگان خصوصی برق مبنی بر دخالت توانیر در قیمت گذاری بورس، گفت: با توجه به مقررات و اصلاحات در سازوکار بورس انرژی، بهانه شکسته شدن قیمت ها در حین مبادله معتبر است.
بر اساس ماده 10 قانون رفع موانع توسعه صنعت برق، وزارت نیرو موظف است با همکاری وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور، نسبت به حذف تدریجی صنعت برق برنامه ریزی کند. قیمت انرژی در طول دوره زنجیره تولید، انتقال و توزیع برق و انتقال کلیه یارانه ها به انتهای زنجیره قبل از آماده سازی عرضه به مصرف کننده نهایی ظرف سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون و به تصویب هیأت وزیران. 100 درصد منابع بهدستآمده در قالب صورتحسابهای بودجه سالانه، ابتدا برای تسویه یارانه در انتهای زنجیره و سپس برای حمایت از پروژههای بهینهسازی انرژی در بخش برق هزینه میشود.
این قانون در آذرماه 1401 تصویب و ابلاغ شد، اما هنوز اجرایی نشده است. وزیر نیرو در پاسخ به این سوال که آیا آیین نامه ماده 10 قانون رفع موانع توسعه صنعت برق تصویب شده است یا خیر؟ وی می گوید: این آیین نامه توسط وزارت نیرو تدوین و به تصویب کمیسیون اقتصادی دولت رسیده است.
به گفته آقای محرابیان، اجرای این ماده قانونی در انتظار تصویب آیین نامه آن در شورای دولت است.