باکتری مسئول پلاک دندانی می تواند باعث ایجاد نوعی سرطان بدخیم و کشنده روده بزرگ شود

محققان ارتباطی بین نوع خاصی از باکتری که معمولاً به عنوان عامل پلاک دندان شناخته می شود و سرطان روده بزرگ مقاوم به درمان کشف کرده اند. اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این باکتری ها به تنهایی باعث ایجاد سرطان در انسان می شوند، به نظر می رسد که از سلول های سرطانی در برابر داروهای ضد سرطان و گلبول های سفید محافظت می کنند.

سرطان روده بزرگ، دومین نوع سرطان خطرناک در جهان

سرطان کولورکتال به عنوان یکی از کشنده ترین انواع سرطان شناخته شده است و در میان سه نوع سرطان کشنده در اکثر کشورها قرار دارد. سالانه صدها هزار نفر به این بیماری مبتلا می شوند و متاسفانه بسیاری از آنها به درمان پاسخ مناسبی نمی دهند و جان خود را از دست می دهند. سابقه بیماری در بستگان، کم تحرکی، رژیم غذایی نامناسب، مصرف کم فیبر و مصرف غذاهای آماده حاوی مواد نگهدارنده مانند گوشت فرآوری شده از عوامل اولیه ابتلا به این سرطان هستند. میزان بروز این سرطان در مردان بیشتر از زنان است.

اگرچه در گذشته سرطان روده بزرگ در میانسالان شایع تر بود. اما نرخ ابتلا در بین جوانان از سال 1995 تا 2019 دو برابر شد. در گذشته تنها 11 درصد بیماران را جوانان تشکیل می دادند، اما امروزه این درصد به 20 درصد رسیده است. کارشناسان هنوز دلیل محکمی برای افزایش ناگهانی میزان عفونت در میان جوانان پیدا نکرده اند. اما تصور می شود کاهش سطح حرکت و افزایش مصرف غذاهای آماده از جمله فست فود تاثیر بسزایی دارد.

آیا باکتری های پلاک روی دندان ها می توانند بروز سرطان کولورکتال را افزایش دهند؟

محققان مرکز تحقیقات سرطان فرد هاچینسون در سیاتل با تمرکز بر دلایل افزایش سرطان روده بزرگ در جوانان، به مطالعه نوعی باکتری با نام علمی Fusobacterium nucleatum روی آوردند. بیش از 100 سال از کشف این باکتری می گذرد که بیشتر به عنوان عامل ایجاد پلاک دندان و التهاب لثه شناخته می شود. اما در دهه های اخیر ارتباط آن با سرطان کولورکتال نیز توجه محققان را به خود جلب کرده است.

در تحقیقات اخیر، پس از آزمایش مدفوع افراد سالم و بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ، مشخص شد که باکتری مورد نظر دارای دو زیرگروه مختلف است. به نظر می رسد یکی از این زیرگروه ها می تواند به سلول های سرطانی کمک کند تا در برابر داروهای ضد سرطان مقاوم تر شوند. همچنین مشخص شده است که این باکتری‌ها می‌توانند تا حد زیادی به پنهان کردن سلول‌های سرطانی از سلول‌های ایمنی، به‌ویژه سلول‌های T قاتل کمک کنند و در کار سیستم ایمنی برای سرکوب سلول‌های سرطانی اختلال ایجاد کنند.

در نتایج تحقیقات اخیر، گزارش شده است که حدود 50 درصد از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ به زیرگروه خاصی از باکتری های فوق الذکر آلوده شده اند. همچنین در نمونه‌های مدفوع جمع‌آوری‌شده، عدم تعادل بین سویه‌های طبیعی و سویه‌هایی که در تشکیل سلول‌های سرطانی نقش دارند، وجود داشت و گروه دوم درصد بیشتری از کل جمعیت این نوع را تشکیل می‌دادند. بیمارانی که سطوح بالای این باکتری را داشتند به شیمی درمانی پاسخ کمتری دادند و احتمال عود سرطان آنها بیشتر بود.

محققان بر این باورند که احتمال رابطه بین این نوع باکتری و تبدیل سلول های سالم به سلول ها و تومورهای سرطانی وجود دارد. اما هنوز هیچ مدرک محکم و قاطعی در رابطه با این ادعا وجود ندارد. پس از انتقال باکتری به روده موش ها، متوجه افزایش شیوع پولیپ روده در آنها شدند. این پولیپ ها معمولا به عنوان اولین علامت سرطان روده بزرگ شناخته می شوند. اما هنوز مشخص نیست که آیا احتمال ایجاد پولیپ در انسان به دلیل این باکتری ها افزایش می یابد یا خیر.

مطالعه بیشتر زیرگروه های خطرناک باکتری Fusobacterium nucleatum می تواند منجر به درمان جدیدی برای سرطان بدخیم روده بزرگ شود. شایان ذکر است که این باکتری ها در محیط های نامناسب مقاومت بسیار بالایی از خود نشان می دهند. بنابراین می تواند در اسید معده بماند و از این طریق از دهان به روده ها برسد.