بازار موازی و بورس انرژی، دو مسیر برای تولیدکنندگان برق

گزارش خبرنگار خبرگزاریمدیر کل برنامه ریزی شرکت برق حرارتی ایران می گوید: بر اساس آمار بورس، بازیابی سرمایه مورد نیاز برای ایجاد نیروگاه حرارتی 20 سال زمان می برد.
صاحبان نیروگاه ها دلیل بازدهی طولانی مدت سرمایه گذاری را ناکارآمدی اقتصاد این صنعت به دلایلی از جمله اجباری بودن قیمت برق، عدم پرداخت مابه التفاوت قیمت تولید و خرید این انرژی عنوان می کنند. . و مطالبات انباشته سرمایه گذاران در شرکت توانیر.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان خصوصی برق مدعی است که این دلایل منجر به توسعه ظرفیت نیروگاه‌ها شد که در برنامه‌های چهارم، پنجم و ششم به 15 هزار مگاوات نرسید، در حالی که طبق برنامه ششم، ظرفیت کشور پیش بینی می شود نیروگاه ها 25000 مگاوات افزایش یابد.

عرضه برق در بورس انرژی از ابتدای اردیبهشت ماه امسال جدیدترین اتفاق در حوزه برق بود که به گفته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت تولیدی توانیر موتور، بدهی دولت به نیروگاه ها قطع شده است و نقش آن به پایان رسیده است. در قیمت برق کاهش یافته است.

حسنعلی تقی زاده رئیس اتحادیه تولیدکنندگان خصوصی برق به عنوان یکی از فعالان این صنعت درباره شرایط بازار جدید می گوید: امروز در کنار بازار بورس انرژی، بازار دومی به نام بازار برق وجود دارد. که توسط آن برق در گذشته خرید و فروش می شد.
وی افزود: این بازار سقف قیمتی دارد که در حال حاضر کیلووات ساعت ۱۲۵ تومان است.
به گفته وی، شرکت های توزیع برق که خریداران اصلی این انرژی هستند، اکنون می توانند در دو بازار خرید کنند، بازار بورس انرژی که در آن فروشنده و خریدار با قیمت توافقی در سیستم عرضه و تقاضا می رسند و در کجا قرار می گیرند. تولیدکنندگان قیمت را دریافت می کنند. پول حاصل از فروش نقدی برق و دیگری بازار موازی است که به دلیل وجود سقف، قیمت از عدد مشخصی فراتر نمی رود و فروشندگان بابت برقی که می فروشند، اسناد خزانه و مطالبات انباشته دریافت می کنند.

تقی زاده معتقد است: سقف قیمت بازار دوم خود را به بورس تحمیل کرده و مانع از شکل گیری قیمت توافقی و واقعی در بورس انرژی می شود و برخلاف گذشته که توانیر هر سال مبلغی را به صاحبان سهام پرداخت می کرد. نیروگاه‌ها ماه‌ها به تولید و امور جاری خود اختصاص می‌دهند با آغاز عرضه برق در بورس انرژی، پرداخت این مبلغ متوقف شد. در نتیجه، تولیدکنندگان برق مجبور می شوند برق خود را به قیمت هایی بفروشند که ممکن است برای ادامه فعالیت نیروگاه ها کافی نباشد.

تقی زاده می گوید: سقف بازار دوم یا باید برداشته شود یا شناور باشد تا رقابت در بورس شکل بگیرد.

وی در پاسخ به این سوال که وجود این سقف می تواند به دلیل افزایش نجومی قیمت برق در مبادلات انرژی و گران نشدن ناگهانی آن برای مشترکان باشد، پاسخ می دهد:

کارشناسان می گویند تامین برق از بورس انرژی باعث پایان بدهی دولت به بخش خصوصی و جلوگیری از افزایش تقاضای تولیدکنندگان برق از سوی وزارت نیرو می شود، اما مشکل اینجاست که قیمت خرید برق از تولیدکنندگان باید به گونه ای باشد که صاحبان نیروگاه ها علاوه بر اینکه می توانند هزینه های جاری خود را بپردازند و سودآور باشند تا سرمایه گذاری در این صنعت افزایش یابد و عدم تعادل برق در کشور کاهش یابد.